Tüm dünya enflasyon krizine girmişken Türkiye’de fiyatlar diğer ülkelere göre katbekat arttı. Avrupa’da AB’de enflasyon henüz yüzde 10 seviyesine gelmeden merkez bankaları önlem üstüne önlem alırken Türkiye’de yüzde 80’e dayanan enflasyona rağmen birşey yapılmıyor.

Sadece enflasyon tarafında değil cari açıkta da liderliği oynuyoruz. ABD ve AB’nin herhangi bir resesyona girmesi halinde ülkenin ihracattan elde ettiği gelir de daralacak ve bu noktadan sonra ne yapılacak bilinmiyor.

Kur korumalı mevduata milyarlarca lira akıtılırken, KKM bittikten sonra KKM’den çıkacak olan trilyonlarca liranın ne olacağı da bilinmiyor. Aslına bakılırsa dövizden KKM ile dolaylı gelir elde edenler KKM sona erdiğinde tercihlerini büyük ihtimalle döviz olarak belirleyecek.

Türkiye ekonomisindeki çıkmazı iktisatçı Hayri Kozanoğlu tweet dizisi ile açıkladı.

İşte o tweetler:

Merkez Bankası(MB) rezervleri bu kadar ekside,cari açık da artmakta ama ekonomi hala tam batmadı.
Bunu nasıl açıklarız?
Sıkça sorulan bu soruyu sade bir yurttaşın bütçesinden yola çıkarak örneklemeye çalışalım.

Diyelim ki Ahmet’in ayda 8 bin lira geliri var.Buna karşın gıda,kira,yol,faturalar derken her ay ortalama 10 bin lira harcıyor.
Yani harcamalarının gelirlerinin üzerinde olması,ekonomideki cari açığa denk geliyor.

Bu arada Ahmet’in cebinde 5 bin lira parası var.Böylelikle aylık açığı nakit paralarıyla karşılayabiliyor.
İşte bu para MB’nin brüt rezervlerine denk geliyor.

Ahmet kredi kartını kullanarak,sıkışırsa ihtiyaç kredisi çekerek bütçesindeki dengesizliği yönetiyor.
Şu anda kredi kartı borç bakiyesi 3500TL.
7000TL de ihtiyaç kredisi borcu var.
5000TL cepteki paraya karşı,10500TL borç net -5500TL demek.
Bu da MB net rezervlerine denk geliyor.

Geçmişte zora düştüğünde saatini rehin bırakarak Ali’den 2500 TL ödünç almıştı.Mehmet ise 3500 TL borcu ancak altın yüzük karşılığı  vermişti.
Ahmet bu 6000 TL’yi de harcamalarda kullanmıştı.
Demek ki hepsini toplayınca net 11500 TL borçlu.
Bu da swap hariç net rezerv demek.
Ahmet bu durumda belki birkaç ay daha idare edebilir.
Ancak gelirlerini artıracak veya harcamalarını kısacak bir çözüm bulmadıkça sonunda iflas etmesi kaçınılmaz görünüyor.
MB rezervleri üzerinden Türkiye ekonomisinin durumu aynı buna benziyor.

Merkez Bankası(MB) rezervleri bu kadar ekside,cari açık da artmakta ama ekonomi hala tam batmadı.
Bunu nasıl açıklarız?
Sıkça sorulan bu soruyu sade bir yurttaşın bütçesinden yola çıkarak örneklemeye çalışalım.

— Hayri Kozanoğlu (@HayriKozanoglu) July 22, 2022