SBM Genel Müdürü Murat Hakseven, “Bu projelerle gerek sigorta şirketleri ve paydaşlarının gerekse vatandaşlarımızın hayatını kolaylaştırıyoruz” diyor…

BERRİN VİLDAN UYANIK/AKILLI YAŞAM DERGİSİ  

Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM), sigortacılık verilerini tek merkezde toplayıp güvenli bir şekilde saklamak, sektörün sağlıklı fiyatlama yapabilmesi için güvenilir, anlamlı bilgi ve istatistik sunmak, sigorta suistimallerin önlenmesiyle sigorta sistemine olan güveni artırmak, kamu gözetim ve denetimine yardımcı olmak amacıyla kurulan bir kurum. Kısaca “sektörün veri merkezi” olarak da nitelendirebiliriz.

SBM, sektör adına veriyi ilgilendiren birçok alanda faaliyet gösteriyor. Verinin işlenmesi, çıkan sonuçların servis edilmesi, verinin korunması, kamu kurumları ve diğer kurumlarla olan entegrasyonların sağlanması adına altyapı ve teknolojik çözümler sunuyor. Sadece kamu ve sektör kurumları değil vatandaşların hayatlarını kolaylaştıran birçok ürün ve çözümü de var.

SBM Genel Müdürü Murat Hakseven ile günümüzde verinin artan önemini ve merkezin yeni projelerini konuştuk…

SBM son dönemlerde ne tür çalışmalar yürüttü, hangi projeleri hayata geçirdi?

SBM, özellikle son yıllarda küresel teknoloji trendlerini, kuruma uyarlamak ve uygulamak üzere birçok vizyoner projeye imza attı. Kurumların, teknoloji altyapılarını daha iyiye ve ileriye taşıyabilmesi için teknolojik varlıklarını bilmesi, teknoloji dünyasındaki hızlı değişimi takip edebilmesi önemli. Bizler de bunun bilinciyle kurumsal mimari vizyonumuzu SBM’ye kazandırdık. Artık kurum olarak stratejik hedeflerimiz doğrultusunda ne yaptığımızı, nasıl yaptığımızı en önemlisi neleri yapma potansiyelinde olduğumuzu tek bir teknoloji çatısı altında görebiliyor ve yönetebiliyoruz.

İş mimarisi çalışmalarımız kapsamında, süreçlerimizin optimizasyonunu ve dijitalleşmesini sağladık. Verilerimizin işlenmesi, sunulması ve korunması alanlarında küresel standartlara uygun olarak çalışmalar yürütüyoruz. Bir yandan da sistem, altyapı ve uygulamalara yönelik 100’ü aşkın projeyi hayata geçirdik. Verinin yönetimi ve tüm yeni projelerin yapılabilmesi güçlü bir altyapı ihtiyacı gerektiriyor. Bu amaçla İstanbul ve Ankara’da bulunan veri merkezlerimizi elden geçirip güncelledik. Türkiye’de yazılımla yönetilebilen şekillendirilebilir ve bütünleşik sistemlere geçen ilk kurumuz. Bu ve bunun gibi sektörü ilgilendiren birçok yenilikçi, inovatif projelere hep beraber imza attık. SBM, her geçen gün güçlü altyapısı, uzman kadrosu ve paydaşlarının desteğiyle sigorta sektörünün kritik kuruluşu olmaya devam ediyor.

Ortak Veri Modeli (OVM) ile ilgili süreçten bahseder misiniz? Bu projeniz paydaşlarınıza ve sigortalılara ne tür faydalar sağlayacak?

OVM projesine 2017 yılının son aylarında başlandı. 2018’de projenin içeriği ve detayı tüm paydaşlarla yapılan toplantılarda ele alındı, kavramsal tasarımları oluşturuldu. Proje takvimi, sektörün de katılımıyla ilgili kamu otoritesi ve TSB tarafından belirlenerek yayınlandı. Değerlendirmeler neticesinde üretim ve hasar verilerinin SBM’ye transferinde kullanılacak standartlar ve teminat yapısı, dosya durum nedenleri, hasar nedenleri, hasar tipi, ödeme ve muallak türleri gibi birçok ortak parametre başlıkları belirlenerek proje çerçevesi çizildi.  

Eylül 2019’da yangın, özel güvenlik ve deniz araçları, Aralık 2019’da kefalet sigortası, Temmuz 2020’de kasko, Ağustos 2020’de alacak sigortası, Ocak 2021’de zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası (ZKFK), tehlikeli madde, tüpgaz ve mesleki sorumluluk sigortası ürünleri proje kapsamında canlıya alındı. 7 Ağustos 2021 itibarıyla trafik sigortası, ihtiyari mali mesuliyet sigortası, motorlu araç mesleki faaliyet sigortası ve yarış araçları sorumluluk sigortası ürünleri de canlı ortama dahil edildi.

Sektör adına veri hacmi ve iş kuralları açısından en fazla büyüklüğe sahip bu geçişi, herhangi bir kesintiye sebebiyet vermeden son derece başarılı ve hatasız bir biçimde sağlamış olduk.

Son olarak 4 Eylül 2021 tarihinde hayat ve ferdi kaza sigortası ürünleri de devreye alınarak canlı ortama geçişler devam etti. 6 Kasım 2021’de sağlık, 4 Aralık 2021 itibarıyla da Yeşilkart ürünlerinin geçişi tamamlanacak.

Üzerinde çalıştığınız sigortalı skoru ne zaman kullanılabilir hale gelecek, öncelikle hangi branşlarda kullanılacak?

OVM projesinin devreye girmesiyle birlikte her bir sigortalı ve sigortaya konu olabilecek her bir nesne için bir “sigorta skoru” hesaplanabilecek. Bu skorun elde edilmesinde sigorta verilerinin yanı sıra diğer kurumlardan alınacak veriler de kullanılarak daha zengin bir skor altyapısı oluşturulacak.

Sigortalı bazında hesaplanacak toplam skorun yanı sıra branş (yangın, kasko, sağlık skoru gibi) ve ifade edildiği gibi nesne bazlı skor hesaplamaları da yapılacak. Nesne bazlı skor hesaplamasında sahibinden bağımsız olarak, ilgili nesneye ait tüm sigorta verileri üzerinden araç, ev, işyeri gibi skorlar hesaplanabilecek. OVM’nin tamamlanmasından sonra 2022 başından itibaren oto branşlarıyla başlayıp sonrasında diğer branşları da skorlama projesi kapsamına dahil edeceğiz.

Güvenlik Operasyon Merkezi projesi sektöre ne tür faydalar sağladı?

Kişisel verilerin korunması kanunu uyarınca sigorta şirketleri, müşteri ve çalışan verilerini korumak üzere teknik, idari ve hukuki anlamda çalışmalarını sürdürüyor. Gerek ülkemiz gerekse dünya çapında artan siber saldırılar düşünüldüğünde bu çalışmalar oldukça önemli. Ancak bu çalışmaları diğer süreç ve yapılarla da desteklemek gerekiyor. Bu açıdan Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi olarak sigortacılık sektörü adına uçtan uca uzanan bir siber güvenlik koordinasyonunu sağlama şansına sahibiz. 2018 yılında Ulusal Siber Olaylara Müdahale Merkezi’ne (USOM) üye olarak, kurumumuz özelinde siber saldırılara karşı gerekli önlemleri alıp bu tür olaylara karşı müdahale edebilecek kurumsal SOME mekanizmasını kurduk. Bu yıl da siber olayların önlenmesi veya zararlarının azaltılmasına yönelik faaliyetleri sektörle eşgüdüm içerisinde yürütmek ve bu koordinasyonu USOM ile sağlamak üzere SBM Güvenlik Operasyon Merkezi (SOC) çalışmalarına başladık.

Bu merkezin ilk amacı ihlalleri tespit etmek, analiz etmek ve bunlara karşı aksiyon almak. Dolayısıyla olası güvenlik ihlali ya da anormal aktivite araştırması yapılıyor. SOC, herhangi bir olay anında güvenlik kaynaklarının koordinasyonunda kilit rol oynayacak, olay sonrasındaki incelemelere yardımcı olacak. Bu sayede sigortacılık sektörü adına önemli bir koordinasyon ve yanıt verme merkezi olarak sigortacılık hizmetlerinin devamını ve sigortalıların kişisel verilerinin güvenliğini sağlayacağız.

Yine bu yıl bitmeden sigorta şirketlerine SBM SOC hizmeti vermeye başlamayı, 2022’de de bu hizmeti yaygınlaştırmayı hedefliyoruz.

SBM’ye erişen kullanıcıların güvenliği ve bu kullanıcıların güvenli bir şekilde doğrulanması için neler yapıyorsunuz?

Siber güvenlik tehditlerinin arttığı bir dönemde özellikle son kullanıcılar üzerinden maruz kalınabilecek risklere karşı gerekli tedbirleri almak çok önemli. Kullanıcı hesaplarının güvenliğinin sağlanması ve doğrulanması için iki adımlı doğrulama yöntemi en etkin güvenlik önlemlerinden biri olarak yaygın şekilde kullanılıyor. Bu doğrultuda sigortacılık uygulamamız SBM Online’da iki aşamalı güvenlik sistemine geçerek daha güvenli bir kimlik doğrulama yönteminin oluşturulmasını sağlayan Şifrematik projesini başarıyla tamamladık. Bilgisayar korsanlarının keylogger, truva atı, oltalama gibi saldırılarla kullanıcı parolalarını rahatlıkla ele geçirebildiği bir dönemde ikincil bir doğrulama yöntemi hesap güvenliği için çok büyük bir gereksinim.

Sigorta sahtekarlıklarıyla ilgili çalışmalarınız vardı, hangi branşlara yönelik neler yaptınız?

SBM bünyesindeki Sigorta Suistimalleri Engelleme Bürosu ile özellikle organize suistimal vakaları araştırılıp inceleniyor. “Büyük veri” üzerinde oluşturduğumuz suistimal modelleriyle kurumumuza sigorta şirketleri aracılığıyla iletilen hasar dosyalarında yer alan tüm taraflar (sürücü, araç sahibi, geçmiş hasar kayıtları vb) analiz edilerek hasar dosyasının potansiyel suistimal olup olmadığı bilgisi elde ediliyor.

Bütün sektör verisi üzerinden oluşturduğumuz suistimal tespit modelleriyle çok daha yüksek oranda doğru suistimal tespiti yaparak şirketlere önemli faydalar sağlıyoruz. Bireysel veya organize suistimal vakalarını açığa çıkararak şirketlerin gereksiz hasar ödemeleri yapmalarının önüne geçerken, suistimallerin engellenmesinde de önemli rol oynuyoruz. Yanlış sigorta uygulamalarıyla mücadelenin desteklenmesi konusunda çalışmalar yürütmek, işbirliklerinde bulunmak amacıyla merkez nezdinde kurulan Fraud Komitesi çalışmalarına devam ediyor.

Salgın süreci çalışmalarınızı nasıl etkiledi? Bu dönemde başka ne gibi projeleri hayata geçirdiniz?

Kurum olarak sigorta şirketleri ve vatandaşlarımıza sunduğumuz hizmetlerin sorumluluğunu göz önünde bulundurarak, 1 haftalık kısa bir süre içerisinde sistemlerimizi evden çalışmaya uygun hale getirdik. Gerekli teknolojik destekleri temin ederek, 19 Mart’tan itibaren tüm çalışanlarımızın işlerini evlerinden sürdürmelerini temin sağladık. Normalleşmeye başladığımız 1 Haziran 2020 itibarıyla yüzde 20 personelle ofislere döndük. Elbette bu dönemde salgın önlemleri en üst seviyede tutulmaya devam etti. Vakaların artması üzerine yılın son çeyreğinde tekrar tamamen evden çalışmaya geçtik.

Kovid-19 sürecinin başladığı 2020 yılında hız kesmeden projelerimize devam ederken OVM Kasko Geçişi, Siber Saldırı Tespit Projesi, Yapay Zeka ile Hasar Sorgu Düzeltme Servisi, Şifrematik gibi projelerimizi hayata geçirdik.

Biraz da SBM’nin çalışan yapısından bahseder misiniz? Nasıl bir mesleki dağılım söz konusu?

Çalışanlarımızın çoğunluğunu bilgisayar, yazılım, elektrik-elektronik, endüstri ve matematik mühendisliği mezunları oluşturuyor. Yazılım, analiz, uygulama tasarımı, kurumsal mimari, veritabanı, veri dizaynı, veri analizi, veri modelleme, raporlama, sistem-network altyapı, siber güvenlik ve proje yönetimi gibi alanlarda kurumumuza hizmet veriyorlar. Sigortacılık sektörüne yönelik ürün geliştirme, raporlama, analiz ve sigortacılık sahteciliklerini önlemeye yönelik iş alanlarında görev yapan çalışanlarımız ise matematik ve endüstri mühendisliği, istatistik, bankacılık sigortacılık ve aktüerya mezunu.

Bilindiği üzere teknik alanlarda çalışacak nitelikli çalışan kaynağı özellikle son dönemlerde her kurum için ciddi bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. Bu noktada, bu ihtiyaca yönelik başlattığımız “Dahi Genç Yetenek” programımızdan da kısaca söz etmek isterim. MT ve staj olarak iki kategoride yürüttüğümüz bu özel programla yeni nesil dijital yetenekleri keşfederek, kendilerine akademide edindikleri bilgileri uygulamalı olarak deneyimleyebilecekleri ortamlar, olanaklar sunuyoruz.

SBM PROJELERİ ÖDÜLE DOYMUYOR

Murat Hakseven, SBM çalışanlarının emekleri ve sektör paydaşlarının desteğiyle hayata geçirilen projelerin birçok ödül aldığını vurguluyor. İşte bu ödüllerden birkaçı:

* SBM, IDC Türkiye Finans Zirvesi 2018’de Büyük Veri & Analitiği dalında, “Self-Servis Analitik Raporlama” projesiyle üçüncülük ödülü aldı.

* Merkez, IDC Cloud & Datacenter Summit 2019’un Private Cloud kategorisinde yeni nesil veri merkezi mimarisine dönüşümünü sağlayan “Composable Cloud” projesiyle birinci oldu. 

* SBM’nin “Yapay Zeka Hasar Servisi Düzenlemeleri” projesi, IDC CIO Awards 2020’de Future of Work kategorisinde üçüncülük ödülüne layık bulundu. Bu proje, akıllı yanıt sistemiyle kullanıcının hasar sorgularında yanlış veya eksik girilen bilgilerin düzeltilmesine yardımcı oluyor, hatalı sorgulamaların önüne geçiyor ve müşteri deneyiminin üst noktaya ulaşmasını sağlıyor.

* Merkezin “Bulut Altyapıları Dönüşüm Programı”, IDC Financial Services Summit 2021 etkinliğinde birincilik ödülü aldı. “Software-Defined Data Center Projesi” ise ikincilik ödülünün sahibi oldu.

*SBM, IDC Türkiye CIO Summit 2021 etkinliğinde ise IT Cost Efficiency kategorisinde “Attack & Defence Verification Automation on Security Operation Center” ve “Ortak Veri Modeli (OVM)” projeleriyle ikincilik ödülleri almaya hak kazandı. “SBM Dijital Dönüşüm Programı” ise üçüncülük ödülüne layık görüldü.

HAYAT KOLAYLAŞTIRAN SBM ÜRÜN VE HİZMETLERİ

* 5664 SMS servisleri: Son kullanıcıya yönelik geliştirilen bu hizmetle hasar sorgusu yapılarak araçla ilgili detaylar ve varsa değişen parçalar öğrenilebiliyor. Kullanıcılar bu hattı kullanarak özellikle ikinci el araç alımları öncesinde bilgilendirici mesajlar alabiliyor.

* Mobil Kaza Tespit Tutanağı (MKT): Aracınızla kaza yapmanız durumunda akıllı telefonunuzdaki MKT uygulamasıyla kaza tutanağını birkaç dakika içinde çok kolay bir şekilde düzenleyebiliyorsunuz.

* Sigorta Cüzdanı: Halen geliştirme aşamasında olan bu ürünle sigortalı, kendisine ait tüm sigorta ürünlerini bir arada ve detayıyla birlikte görebilecek. Kullanıcı, hayat ve hayat dışı tüm ürünlerini bu cüzdanlarda saklayabilecek. Bu cüzdanın ileride bir “dijital yaşam kasası”na dönüşmesi amaçlanıyor. Murat Hakseven, “İlk etapta sigortalının e-Devlet platformunda gördüğü detayları bu cüzdanda sunuyor olacağız” diyor.

* Sigortam360: SBM’nin resmi internet sitesi www.sigortam360.com üzerinden “Hasar Sorgula” ile kaza tarihi, kaza nedeni, ağır hasar olup olmadığı, varsa eksper raporu bilgileri ve hasar tutarı bilgilerine ulaşılabiliyor. “Araç Detay Sorgula” ile araç marka ve modeli, trafiğe çıkış tarihi, toplam kasko yaptırılan süre, toplam kasko yaptırılmayan süre, geçerli kaskosunun olup olmadığı, plaka değişimi olup olmadığı, araç tür değişimi ve listesi, plaka il değişimi ve listesi, son sahiplik türü, son sahiplik süresi bilgilerine erişilebiliyor. “Değişen Parça Sorgula” ile kaza tarihi, kaza anındaki kilometresi, toplam değişen parça tutarı, toplam işçilik tutarı, değişen parça bilgisi, değişen parçanın orijinal olup olmadığı, değişen parça adedi bilgilerine ulaşılabiliyor. “Kaskosuz Dönem Sorgula” ile ise aracın trafiğe çıkış tarihi ve trafiğe çıkış tarihinden bugüne kadar kasko yaptırılmayan dönem bilgileri edinilebiliyor.

* e-Devlet platformu: SBM, e-Devlet üzerinden vatandaşların trafik, kasko, Yeşilkart, ferdi kaza, maden çalışanları zorunlu ferdi kaza, mesleki sorumluluk, hayat sigortası, sağlık sigortası, tehlikeli maddeler zorunlu sorumluluk, tüpgaz zorunlu mali sorumluluk, zorunlu koltuk ferdi kaza, hekim mesleki sorumluluk branşlarındaki sigorta poliçe bilgilerini sorgulatıyor.

Yine e-Devlet platformunda oluşturulan “Araçlarım” hizmetine SBM de araçla ilgili poliçe ve hasar içerikleri sağlıyor. Vatandaşlar, bu hizmet sayesinde araçlarına ait farklı kurumlardan elde edilmiş sigorta bilgilerini, vergi borcunu, trafik cezasını, muayene bilgilerini, geçiş bilgilerini bir arada görebiliyor. Kullanıcı, e-Devlet doğrulaması yaptıktan sonra vefat etmiş olan yakın aile üyesi/üyeleri (anne, baba, kardeş, eş ve çocuk) için hayat poliçe sorgulaması da yapabiliyor.

Motorlu araç sigortaları kapsamında yapılan hasar talepleriyle ilgili sigorta eksperinin vatandaş tarafından güvenli şekilde atanma ve sorgulama işlemleri de e-Devlet üzerinden yürütülebiliyor.

T.C. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi, DASK, TÜRKSAT ile Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi iş birliğiyle hayata geçirilen DASK e-Devlet Hizmetleri projesiyle ise olası bir deprem sonrası vatandaşlar, DASK poliçelerine ilişkin hasar ihbar kayıtlarını oluşturabilecek ve hasar ihbarı sonrasında hasar dosyalarına ilişkin tüm süreci e-Devlet Hasar Sorgulama ekranından takip edebilecek. Şu ana kadar e-devlet üzerinden SBM servisleri 60 milyonun üzerinde sorgulandı.

* S-Cloud: SBM’nin ürün ve hizmetlerini sektör paydaşlarına sunduğu bir bulut platformu. Bu platformla özellikle paydaşların kullandığı, veri güvenliğini riske edebilecek bazı uygulamalardan SBM güvencesiyle hizmet alınabilmesi hedefleniyor.

* Talep Yönetim Sistemi: Sigorta şirketlerinin SBM’den hizmet alma deneyimini farklılaştırmayı amaçlayan bu sistem, öncelikle açılan taleplerin son durumlarının daha detaylı görüntülenmesi, SLA ölçümleri ile daha hızlı cevap sürelerine erişilmesi, doğru önceliklendirme ve bu sayede müşteri memnuniyeti sağlanması gibi birçok yeni kazanım sağlıyor.

* E-poliçe: Hem sektöre hem de vatandaşa dokunan önemli bir proje. Bilindiği üzere bir poliçe üretildiğinde bunu kağıt olarak vatandaşa sunmak gerekiyor. Bu proje sayesinde poliçenin dijitale dökülmesi amaçlanmış. Hakseven, çevreci özelliğiyle dikkat çeken e-poliçeyi aynı zamanda sigortacılığın dijitalleşmesi kapsamında önemli bir adım olarak değerlendiriyor: “Sigorta sektöründe yılda yaklaşık 100 milyon adet poliçe/zeyil düzenleniyor ve bunlar 1.5 milyar adet A4 kağıdına basılıyor. Bu kağıt poliçe ve zeyillerin bizden sonraki nesiller için maliyeti ise maalesef yılda 21 bin ağacın kesilmesi. İşte e- poliçe projesiyle öncelikli olarak çevreye; kağıt, zaman, emek, gönderi tasarrufuyla da ülke ekonomisine katkı sağlamayı amaçlıyoruz. Bu projemiz için Rekabet Kurumu’ndan 5 yıllık muafiyet aldık. Projenin e-Devlet entegrasyonunu tamamlamak üzere de çalışmalarımızı sürdürüyoruz.”