ABD’nin önde gelen bankalarından Morgan Stanley, Kahramanmaraş merkezli depremlerin Türkiye ekonomisine olası etkileri ve Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz kararlarına ilişkin tahminlerini yayımladı.

“Depremlerin potansiyel makro ekonomik maliyetleri” başlığıyla dün yayımlanan raporda, konut yıkımları kaynaklı maliyet için 24 milyar dolar tahminine yer verilirken, bu rakamın 38 milyar dolara kadar ulaşabileceği belirtildi.

Altyapı ve konut dışı yapı yıkımlarıyla birlikte depremlerin toplam maliyetinin milli gelirin yüzde 3,5’i kadar, yani 29 milyar dolar olduğu tahminini paylaşan banka ekonomistleri, bu rakamın da 45 milyar dolara kadar yükselebileceğini, yani milli gelirin yüzde 5,2’sini bulabileceğini kaydetti.

Raporda, depremden ağır etkilenen bölgenin Türkiye’de sanayi üretiminde payının yüzde 5 civarında olduğu, bu nedenle çıktı kaybı kaynaklı dolaylı maliyetlerin de milli gelirin yüzde 0,5’i düzeyinde olacağı öne sürüldü.

BÜTÇEYE EK YÜK NE KADAR OLACAK?

“Yeniden inşa finansmanının ve makro ekonomik etkinin yönetilebilir olduğunu düşünüyoruz” denilen raporda, yeniden inşa ve diğer afet yardımlarının bütçe üzerinde milli gelirin yüzde 3,6’sına denk gelen 31 milyar dolarlık bir yük oluşturacağı tahmini yer aldı.

Bu mali yükün yarısının artan vergilen ve ülke içi bağışlarla karşılanmasını beklediklerini aktaran banka, önümüzdeki iki yılda bütçe açığında 15 milyar dolarlık artış tahminini paylaştı.

Yeniden inşa için yabancı yardım ve kredilerden 5 milyar dolarlık giriş bekleyen banka, 10 milyar dolarlık ek kamu borçlanmasına ihtiyaç olacağına işaret etti.

Yeniden inşada kullanılacak malzemelerin ithalatı kaynaklı olarak cari açıkta ilave 9 milyar dolarlık artış bekleyen banka, ek kamu borçlanması ve cari açık kaynaklı olarak önümüzdeki 2 yılda toplam 4 milyar dolarlık ilave dış finansman ihtiyacının ortaya çıkacağına, kalan 6 milyar dolarlık borçlanma ihtiyacının büyük bölümünün ise Merkez Bankası ve bankaların tahvil alımlarıyla karşılanacağına dikkat çekti.

MERKEZ’DEN FAİZ İNDİRİMİ BEKLENİYOR

Enflasyonda yukarı yönlü risklerin arttığına dikkat çeken banka, TCMB’nin de 23 Şubat’taki toplantıda politika faizini 100 baz puan indirerek yüzde 8’e çekmesini beklediklerini kaydetti.

Arz kapasitesine dönük depremin olumsuz etkisi göz önüne alındığında daha gevşek para ve maliye politikasının enflasyonist olmasının muhtemel olduğuna işaret eden banka, 2023 yıl sonu için yüzde 48’lik tüketici enflasyonu tahminlerinde belirgin yukarı yönlü riskler olduğunu vurguladı.