Ekim döneminin belirsizlik ve isteksizlikle başladığını belirten Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Başkanı Şemsi Bayraktar, “Son bir yılda mazotta yüzde 105’e, gübrede yüzde 36’ya varan artışlar yaşandı. Hasada kadar daha ne kadar artacağı da belli değil. Çiftçilerimiz, fiyat belirsizliği, girdi fiyatlarının sezon boyunda tahmin edilememesi, doğal afet ve benzeri birçok riskle ekim yapıyor. Çiftçilerimiz ekim yaparken sezon süresince kullanacağı gübreye, mazota ne ödeyeceğini önceden bilmelidir” dedi.

Ayçiçeği ekim alanlarının artmasında en önemli etkenin fiyat politikası olduğunun altını çizen Bayraktar, “Çiftçilerimiz ekim zamanı elde edeceği ürünün fiyatını bilerek ekime karar verebilmelidir. Ayçiçeğine verilen prim, gübre ve mazot destekleri de en az girdi enflasyonu oranında artırılmalıdır. İç piyasada üretici fiyatlarını etkileyecek düşük gümrük vergi oranları ile yapılan ithalata izin verilmemelidir.” İfadelerini kullandı.

“Tüketim üretimden hızlı artıyor”

Ayçiçeği üretiminin 2018’de 1.95 milyon ton olduğunu hatırlatan Şemsi Bayraktar, 2023 yılında 2.2 milyon tona yükseldiğini kaydetti.

Buna karşılık ekim alanlarında azalış yaşandığı ve bunun da üretime yansıdığını dile getiren Bayraktar, kişi başına tüketimin de 56.5 kg ile son 20 yılın en yüksek seviyesine ulaştığını ifade etti.

Yeterlilik oranı yüzde 51,3

Sıvı yağ tüketiminin yüzde 80’ini ayçiçek yağının oluşturduğunu bildiren Şemsi Bayraktar, yeterlilik oranının yüzde 51,3 olduğunu, ayçiçeği tohumu, yağı ve küspesi ithalatı için toplam ödediğimiz dövizin 2023 yılında 2 milyar 345 milyon doları bulduğunu söyledi.

Ayçiçeği alım fiyatlarının üreticilerin yeterli gelir elde edeceği seviyede açıklanmadığını belirten Bayraktar, “Geçtiğimiz iki yılda üretici fiyatları maliyet seviyesinde kaldı. Çiftçilerimiz yüksek girdi maliyetlerini karşılayarak üretimlerini devam ettirmekte zorlanıyor. Üretim artmalı ki, tüketiciler uygun fiyatla yağ tüketmelidir” diye konuştu.

Son 3 yılda ayçiçeğinde üretici fiyatı yüzde 116,9 oranında arttığını ifade eden Bayraktar,

“Ayçiçek yağı litre fiyatı son 3 yılda yüzde 224,8, son beş yılda da yüzde 491,8 artarak bugünlerde 58 liraya yükseldi. Halkımızın en çok tükettiği yağ olan ayçiçeği yağında görülen bu fiyat artışını kontrol edebilmek ve dışa bağımlılığımızı azaltmak için ayçiçeği üretimimizi artırmamız şarttır” ifadelerini kullandı.