Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) ve Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD) Türkiye’nin yüksek teknolojide atılım yapması için gereken vizyonu da ortaya koyan bir eylem çağrısı yaptı.

TÜSİAD ve TÜBİSAD işbirliğiyle hazırlanan ‘Türkiye’nin 2’nci Yüzyılında Yüksek Teknoloji İçin Eylem Çağrısı’ başlıklı raporun detayları Sabancı Center’da düzenlenen toplantıda açıklandı. Deloitte Digital’in içerik desteği yaptığı raporda yenilikçi politikaların geliştirilmesinden finansal desteklere, altyapıdan yetkin insan kaynağına kadar, Türkiye’ye yüksek teknoloji atılımı sağlayacak tüm kaldıraçlar için, mevcutta atılan adımlara ilave olarak ele alınması önemli değerlendirilen eylemlere yönelik 18 eylem çağrısına yer verildi. Deloitte Danışmanlık Lideri Hakan Göl ve Deloitte Danışmanlık Müdürü Büşra Karakaya sunduğu rapor ve eylem çağrısında özetle, şunlar söyleniyor: Türkiye’nin yüksek teknoloji üreten bir ülke olmasını sağlayacak vizyon, Cumhuriyet’in ikinci yüzyılı için tasarlanan kalkınma amaçlı tüm stratejilerin ve hedefl erin merkezinde olmalı. Türkiye bütüncül bir teknoloji üretim merkezi haline gelmeli; kamu, özel sektör ve akademiyle birlikte uçtan uca adeta tek bir teknoparkmış gibi çalışılmalı, yenilikçilik, araştırma ve geliştirme kültürü ülkenin DNA’sına işlenmeli…

“Türkiye’yi bütüncül teknoloji üretim merkezi yapmalıyız”

TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan konuşmasında dijital dönüşümün ve yüksek teknoloji atılımının en üst seviyede sahiplenilmesi gerektiğini vurgularken, sivil toplum-iş dünyası ve kamunun bir araya gelerek koordinasyon içinde bu sorunun çözülmesi gerektiğini açıkladı. Doğru adımlar atılmaz, kök nedene ulaşılmazsa sorunun çözülemeyeceğini belirterek, şu ifadeleri kullandı: “Cumhuriyetimizin yüzüncü yılını kutladığımız bu yıl ülkemiz için önemli bir eşiği temsil ediyor. Çağın dinamiğini kaçırmamak, ileri ülkelerin gerisinde kalmamak için tüm kaynaklarımızla ve acilen, bilim ve teknolojik ilerlemeyi temel alacak adımları atacak bir seferberlik içine girmemiz gerektiğine inanıyoruz. Paylaştığımız raporumuzda da Türkiye’nin yüksek teknoloji ile hayata geçirebileceği potansiyeli ve bu hedef için kritik gördüğümüz eylem çağrımızı sizlerle paylaşıyoruz. Türkiye’yi her bölgesi ile bütüncül bir teknoloji üretim merkezi haline getirmeliyiz. Başarılı olabilmek için kamu, özel sektör ve akademi iş birliğinde gerekli çalışmaların yapılması çok önemli. Özel sektörü yönlendirebilecek kamu politikalarını ve destekleri ortak akılla bütüncül bir şekilde yeniden kurgulamalıyız. Bizim uçuk, aykırı, itiraz eden öğrenciler yetiştiren bir eğitim sistemini mutlaka hayata geçirmemiz gerek.

Katma değer olmadan kişi başı milli gelirimizi 25 bin dolara ulaştırma şansımız yok. Türkiye olarak maddi olmayan kaynaklara yatırım yapmalıyız. Bunlar, insan, bilim, Ar- Ge, inovasyon, kurum ve kurallar. Bunu yaparsak 20 yıl içerisinde 30 bin dolara ulaşabiliriz. Aslında yol haritası belli: Bilimden uzaklaşmadan, insan kaynağına yatırım yaparak kurum ve kuralları da işletirsek biz bunu yaparız”

TÜBİSAD Yönetim Kurulu Başkanı Levent Kızıltan da yaptığı konuşmada, yüksek teknoloji konusunda koordineli bir şekilde eyleme geçmek gerektiğini vurgulayarak, “Dolayısıyla dijitalleşme ve dijital ekonomiye geçiş, ülkemiz için uluslararası sahada akılla koşmamız gereken bir yarış ve birçok paydaşla birlikte yürüyeceğimiz stratejik bir yolculuk olmak zorunda. Cumhuriyetin 2. yüzyılında temel hedefimiz, teknoloji atılımını gerçekleştirmiş ve dijitalleşmeyi güçlü bir ekonomik değere dönüştürmüş bir Türkiye var etmek olmalı. Türkiye karşılıksız teşvik veren ilk 5 ülke arasında yer alıyor. Ancak bu teşviğin yarattığı Ar-Ge ve inovasyona baktığımızda aynı grafiği göremiyoruz. Büyük bir çelişki var. Teşvik ve yatırım sistemlerimizde sorun var.

Değişmeyen tek şey değişim değil dönüşüm. Kırılım çağına girmekteyiz. Bu dönemden itibaren hiçbir şey geçmişteki hızıyla değişmeyecek. Çok daha hızlı değişecek. Hayatımızın bütün bölümleri de değişecek. Teknolojiye yatırım yaparken Türkiye’yi ve Türkiye’nin geleceğini düşünüyoruz ama dünyanın geleceğinden uzak olmadan. Geleceğin Türkiye’sini şekillendirmeye çalışan insanlar olarak yönümüz bilimin yolu, yolumuz teknoloji yolu, hayatta en hakiki mürşit de ilimdir” diye konuştu.

Dijital dönüşümün Türkiye ekonomisinin bir üst lige geçmesini sağlayacağını belirten TÜSİAD Yönetim Kurulu Üyesi ve Dijital Türkiye Yuvarlak Masası Eş Başkanı Perihan İnci ise “Dijitalleşme hayatımıza hız da kazandırdı. Bu hızdan geri düşen ülkelerin becerilerinde de güçlerinde de azalma oluyor. İnsan kaynağımızla bu atılımı yapabiliriz. Son lokomotif de olsa trene atlamama şansımız yok” dedi. Çağatay Özdoğru ise şunları söyledi: “Türkiye’nin yaş ortalaması 33, işgücü 33 milyon, İlk teknik üniversitemiz 250. yılını kutluyor, 97 teknoparkımız var ama ekosistemimiz maalesef yok. Avantajlarımız var ama kalkınma açısından istediğimiz yerde değiliz. Tek elden ve en üst seviyeden bir sahiplenilme olmalı. İnovasyon kültürümüz istediğimiz seviyede değil. Bir ülke inovasyon kültürünü, yüksek teknolojiyi ülkenin merkezine koymazsa kalkınamıyor.”

TÜBİSAD Başkan Yardımcısı ve TÜSİAD Dijital Ekonomi Stratejileri Çalışma Grubu Başkanı Burak Aydın ise şunları söyledi: “Farklı paydaşların bir hedefe doğru koşuyor olması lazım. Türkiye’ye en yakın model aslında belirli kümelenmelerle harekete geçme. Estonya 1.3 milyon nüfusla ciddi ekosistem oluşturmuş, tüm fonlar, Avrupa’daki start-uplar oraya akıyor. Şimdiye kadar 14 unicorn çıkarmış. Ekosistemin yeşermesi için ortamı kolaylaştırmamız lazım. Kritik öneme sahip olmayan anonimleşmiş verilerin kamu ve özel sektör tarafından paylaşılması startupların yeşermesi için uygun ortamı yaratır. Almanya’da 1.4, İngiltere’de 1 milyon, Fransa’da 930 bin uygulama geliştirici var. Türkiye’de ise 140 bin… Bizim yarıştığımız ülkeler bu üç ülke ise genç insan kaynağımızı buraya kanalize etmemiz lazım. Romanya’da 2020 yılında 140 bin yazılımcı varmış, şu anda 192 bin yazılımcı var, 19 milyon nüfuslu bir ülke. Biz ise yurtdışına Türkiye’den göç verdik. Yetenek ihraç etmesi güzel ama yeterki havuzumuz genişlesin.” Kümelenme için global vizyona sahip bir ana oyuncuya ihtiyaç olduğunu söyleyen TÜBİ- SAD Yönetim Kurulu Üyesi Serdar Urçar da “Bu bir kamu kuruluş olabilir veya büyük bir kurumda olabilir. Teşvikler var ama yatırımın geri dönüşünde istenen yerde değiliz. Teknoloji Bankası kurulmalı ve teşvikler bir finansal araç gibi yönetilmeli. Veride kıskanç aşık gibi olmamalı, ya benimsin ya da yoksun dememeliyiz. Nitelikli beyinleri buraya çekecek dijital göç politikası uygulamalıyız. Eğer bu süreçte bir konu uykumuzu kaçıracaksa o konu, bu konu” dedi.