Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Başkan Yardımcısı ve Avrupa ve Orta Asya Bölge Direktörü Ivana Živković, UNDP’nin Türk Hükümeti ile birlikte yönettiği deprem sonrası toparlanma ve afet yardım çalışmalarını değerlendirmek amacıyla Türkiye’ye geldi.

Živković, Türkiye’deki programında Ankara’da hükümet yetkilileriyle görüşecek, ayrıca UNDP’nin depremden toparlanma ihtiyaçlarını karşılamak için yaptığı çalışmaları yerinde görmek amacıyla Adana, Hatay ve Gaziantep’i de ziyaret edecek. Bu çalışmalar arasında, konteyner kentleri atıksu arıtma, içme suyu ve çamaşır yıkama tesisleri, engelli dostu duş ve tuvaletler, ve iklimlendirme sistemleriyle donatmak; yaşlı ve engellilere bakım hizmetlerini yaygınlaştırmak; küçük işletmelerin canlandırılması için hibe sağlamak; ağır darbe alan belediyelere atık yönetim ekipmanı sağlamak; ve risk altındaki kültürel miras anıtlarını korumak yer alıyor.

“Depremin üzerinden geçen beş ayda, odağın sağkalımdan yeniden canlanmaya kaydığını görüyoruz.” diyen Živković sözlerini şöyle sürdürdü: “UNDP olarak amacımız, yapabileceğimiz her yerde insanların normal yaşamlarındaki rutine dönebilmelerini sağlamak. Bunun anlamı, yaşamak için güvenli ve güvenceli bir yer sağlamaya ek olarak, her şeyden önce işleri ve geçim kaynaklarını eski haline getirmektir.”

Živković 11 Temmuz 2023 günü Ankara’da bir sanayi bölgesinde, UNDP’nin Ankara Sanayi Odası Sürekli Eğitim Merkezi (ASO-SEM) ile yıllardır ortaklaşa yürüttüğü yenilikçi iş yaratım programları kapsamında mesleki eğitim almakta olan yerlerinden olmuş depremzedelerle görüştü. Şubat depremleri nedeniyle yerlerinden olmuş 100 kişiden oluşan bir pilot grup, hem Ankara’da hem de deprem bölgesinde talebin yüksek olduğu endüstriyel beceri dallarında sertifika eğitimi alıyor. Konya’da da yapılacak benzer bir çalışma kapsamında, deprem nedeniyle yerinden olmuş ilave 100 kişiye daha mesleki eğitim verilecek.

“Depremler ulusal işgücü piyasasını baştan sona sarstı.” diyen Živković sözlerine şöyle devam etti: “Depremden etkilenen bölgedeki şirketler, işlerini sürdürebilmek için vasıflı işçi bulmakta zorlanıyor; öte yandan bölgeyi terk eden binlerce insan, ister deprem bölgesi dışında kalmaya ister memleketine dönmeye karar versin, ailelerini geçindirmek için gerek duydukları işleri bulabilmek amacıyla yeni mesleki beceriler edinmeye çalışıyor.”

Mesleki eğitimler, imalat işletmelerinin rekabet gücünü ve teknolojik yatkınlığını artırmak amacıyla, UNDP desteğiyle Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından kurulan sekiz Model Fabrika ağından birinde veriliyor. Model Fabrikalar, imalat sektöründe verimliliği artırmak amacıyla, yerel ticaret odaları ve mesleki eğitim merkezleriyle yakın işbirliği halinde çalışıyor. 

Türkiye’de ilk Model Fabrika 2018 yılında Ankara’da; ardından Adana, Bursa, Gaziantep, İzmir, Kayseri, Konya ve Mersin’de Türk Hükümeti, AB ve Alman KfW ortaklaşa finansmanıyla kuruldu. Bugüne dek salt Ankara’daki tesis, uygulamalı eğitim, koçluk ve tam faal imalat hattında farklı çözümleri test edebilme yeteneği sayesinde, 350 işletmenin verimliliğinin artırılmasına destek verdi. Elde edilen çok olumlu sonuçlar üzerine, UNDP bugünlerde Denizli, Eskişehir, Kocaeli, Malatya, Samsun ve Trabzon’da altı yeni Model Fabrikayı daha kurma çalışmalarını yürütüyor.

UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi Louisa Vinton, “Türk sanayii, depremden toparlanmada kritik aktörlerden biri. Talebin yüksek olduğu becerileri kazandırarak, depremzedelere iş olanakları yaratmayı, bir yandan da işletmelerin ihtiyaç duydukları çalışanları deprem bölgesinin içinde veya dışında bulmalarına yardım etmeyi hedefliyoruz.” dedi.

Živković, 12 Temmuz 2023 günü deprem bölgesine gitmeden önce, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı İbrahim Şenel, Dışişleri Bakan Yardımcısı Mehmet Kemal Bozay ve Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Çetin Ali Dönmez ile de görüştü.