Türkiye, yıl içinde 4 ülke ile doğal gaz ihracatı anlaşması imzaladı. Böylece Türkiye son dönemde yaptığı doğal gaz ihracat anlaşmalarıyla gaz merkezi olma yolunun taşlarını döşerken, Avrupa’nın enerji tedarikinde de kilit rol oynamaya hazırlanıyor.

Hali hazırda Yunanistan’a boru hatlarıyla gaz sevk eden Türkiye, bu yıl Avrupa’da 4 ülkeyle doğal gaz ihracatı anlaşmalarına imza attı. Türkiye, yılın ilk doğal gaz ihracatı anlaşmasını ocak ayında Bulgaristan ile yaptı. Türkiye’den Bulgaristan’a 13 yıl süreyle yıllık 1,5 milyar metreküp doğal gaz ihracatını kapsayan anlaşma imzalandı.

ArdındanMacaristan’la 275 milyon metreküplık gaz ihracatına imza atıldı. Üçüncü gaz ihracat anlaşmasını Romanya ile yapan Türkiye, günlük 4 milyon metreküp gazı Romanya’ya ihraç edecek. Yılın dördüncü doğal gaz ihracat anlaşmasını ise Moldova ile imzalayan Türkiye, bu ülkeye günlük 2 milyon metreküp doğal gaz ihraç edecek.

Ticaret merkezi olma hedefinin ‘ön perdesi’

Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi (ANKASAM) Enerji Başdanışmanı Cenk Pala, Türkiye’nin, son 26-27 yıldır konuşulan, Azerbaycan özelinde petrol ve doğal gazda Türkiye’yi doğu-batı arasında bir koridora, oradan da bir ticaret merkezine çevirme hedefinin gerçekleştiğini söyledi. Pala, “İmzalananlar aslında bunun ön perdesi. Bu güzel bir çalışma. BOTAŞ iyi şeyler yapıyor. Ticaretin önünü açıyor.

Güney Gaz Koridoru dediğimiz bu projenin hayata geçmesini sağlıyor” dedi. Avrupa’nın Rusya’dan uzaklaşmasıyla birlikte bu boşluğun Avrupa tarafından Türkiye dışında Mısır, Libya ve Cezayir gibi ülkelerle doldurulmaya çalışmasının en az 5 yıl gerektireceğini kaydeden Pala, söz konusu ülkelerin kendi tüketimlerinin çokluğu nedeniyle Avrupa’nın ihtiyacını karşılamada yetersiz kalacağını söyledi.

Pala, Avrupa gaz ihtiyacını LNG ile kapatmaya çalışsa da LNG piyasasında anlaşmaların çoğunun imzalandığını ve sevkiyatların büyük ölçüde Asya piyasasına yöneldiğini belirterek, Türkiye’nin Avrupa’nın ihtiyacına en hızlı cevap verecek ülke olduğunu dile getirdi.

Türkiye’nin TANAP ve BOTAŞ ile sahip olduğu altyapıyla 10-15 milyar metreküplük gazı Avrupa’ya hızlıca sevk edebileceğini ya da Avrupa ülkelerinin Türkiye’nin yıllık 25 milyar metreküplük kapasiteye sahip LNG altyapısından yararlanabileceğini ifade etti. “İsteyen gider Katar’dan LNG alır, getirir BOTAŞ terminallerinden birine indirir. BOTAŞ, onu, bu boru hattı bağlantılarıyla Avrupa’ya verir.” diyen Pala, Türkiye’nin yaptığı mevcut anlaşmaların dışında daha fazla gaz sevkiyatı yapılabilmesi için de Batı Boru Hattı’nda kapasite artışı yapılması gerektiğini söyledi.

“Sorunlar kolay aşılır”

Erste Investment Petrol ve Gaz Analisti Tamas Pletser, Türkiye’nin son dönemde yaptığı anlaşmalara ilişkin, “Türkiye’nin Avrupa’nın gaz tedariki için önemli bir merkez olabileceğini düşünüyorum. Türkiye, sadece Rus ham petrol ve gazına değil, Azerbaycan, Kuzey Irak, İsrail piyasası, farklı LNG kaynakları hatta uzun vadede Kıbrıs gazına bile ulaşabilir” değerlendirmesinde bulundu. Mevcut durumda Macaristan’a yapılan gaz tedarikinde Bulgaristan bölümünde bazı darboğazların olduğunu belirten Pletser, bu tür konuların kolayca çözülebileceğini kaydetti.