Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Başkanı Alpaslan Çakar, Kovid-19 salgını döneminde kredi paketleriyle sektörleri ve istihdamı destekleyen adımlar atıldığı belirterek, “Şokları iyi yönettik. Sektörleri destekledik. Bilanço hızlı büyüdü 6,5 trilyon TL’ye ulaştı. Toplam krediler yüzde 30 arttı” dedi.

TBB Başkanı Çakar, şunları söyledi:

“Pandemide sektörleri ve istihdamı destekleyen adımlar atıldı. Likidite sağlandı. Döviz kazancı ve tedarik zinciri için önemli sektörlere düşük faizli kredi paketleri, kesintisiz hizmet sunuldu. Bilanço hızlı büyüdü 6,5 trilyon TL’ye ulaştı. Toplam krediler yüzde 30 arttı.

İmalat sanayi yüzde 27 ile en büyük kredi payını aldı. Döviz ve altına talep arttı. Kredi riski makul. Ticari kredilerde yüzde 4.4 risk. Ancak bankacılık karları düştü, ücretler düştü. Enflasyonun gerisinde kaldı. TL değer kaybı ile özkaynaklar geriledi. Sermaye yeterliliği ise uluslararası standartlar seviyesinde.

Şokları iyi yönettik. Piyasa mekanizması sağlıklı çalışıyor. Güçlü özkaynaklarla finansal sektör büyümeyi destekledi. Sektör ekonomiye gerekli desteği vermeye devam edecek. Aşılamayla toparlanma hızlanacak. Yatırımlar canlı ve icraat artıyor. 

Sürdürülebilir büyümeye önem veriyoruz. Sektörün haklarını gözetiyoruz. Hükümetle yakın işbirliği içinde olacağız.”

İşte Çakar’ın yaptığı konuşma:

Sayın Bakanım, Sayın Başkanlarım, Değerli Konuklar, Değerli Meslektaşlarım, Medyamızın Değerli Temsilcileri, Birliğimiz ve Şahsım adına sizleri saygıyla selamlıyorum. Türkiye Bankalar Birliği’nin 64’üncü Genel Kuruluna teşriflerinizden dolayı teşekkür ederim.

Son bir yılda, dünyada olduğu gibi ülkemizin de gündeminin ilk sırasında, sosyal ve ekonomik hayatı olumsuz etkileyen salgın ile mücadele yer aldı.

Salgının ilk aşamasından itibaren çok yönlü ve hızlı önlemler devreye alındı. Tüm faaliyetleri kapsayıcı nitelikte, çok yönlü adımlar atıldı, karma bir maliye, para ve kredi politikası uygulandı.

Bu dönemde büyümenin sürdürülebilmesi amacıyla bankalar da önemli bir rol üstlendi.

Bankalar tüm imkânlarıyla ekonomik faaliyeti destekledi

Bankacılık sektörü Hükümetimizin ekonomiye olan doğrudan veya dolaylı desteklerine aracılık etti, ediyor.

Ekonomik faaliyetin desteklenmesi ve müşterilerimizin nakde ulaşmalarını kolaylaştırmak için kredi kanalları açık tutuldu. Kamu kesiminin artan finansman ihtiyacı karşılandı.

Yeni kullandırılan kredilerin fiyatında, vadesinde, teminatında uygun imkânlar sağlandı. Özellikle ekonomimizin lokomotifi olan KOBİ’lere dönük yaygın ve uygun kredilendirme imkânları hayata geçirildi.

Yapılandırmalar yoluyla ek süreler tanındı.

İstihdam, döviz kazancı ve tedarik zinciri açısından kritik öneme sahip sektörlere özel nitelikli krediler kullandırıldı.

Operasyon ve dijital alt yapının sağladığı imkânlar sayesinde bizlerden beklenen hizmetleri karşılayabildik. Salgın döneminde müşterilerimize finansal hizmetlere erişimde sorun yaşatmadık.

Ödeme sistemleri sağlıklı çalıştırıldı.

Bilanço ve temel büyüklüklerde gelişmeler

Mart 2020-2021 döneminde bilanço büyüklüğü yüzde 33 oranında artarak 6,5 trilyon TL’ye ulaşmıştır. Bilançonun milli gelire oranı yüzde 122’ye yükselmiştir.

TL krediler yüzde 33 artarak 2,4 trilyon TL’yi, toplam krediler ise yüzde 30 artarak 3,8 trilyon TL’yi aşmıştır. 

Özel sektöre ve kamuya kullandırılan kaynakların bilanço içindeki payı yüzde 75 düzeyindedir.

Kredilerin milli gelire oranı yüzde 70’i geçerek, tarihsel olarak en yüksek düzeye çıkmıştır.

Kredilerin yüzde 78’i ticari, yüzde 22’si bireysel kredilerden oluşmaktadır. KOBİ kredilerinin toplam içindeki payı ise yüzde 23’tür.

Ticari krediler içinde imalat sanayinin payı yüzde 27 ile ilk sıradadır. Ticaret sektörü yüzde 16, inşaat sektörü yüzde 11, enerji sektörü yüzde 9 oranında paya sahiptir. Üretimi ve yatırımları ile ekonomimizin öncelikli sektörü olan imalat sanayinin ilk sırada yer alması bizler açısından da sevindiricidir.

Bilançonun yüzde 56’sı mevduat ile finanse edilmiştir. Toplam mevduatın yüzde 30 büyüdüğü bu dönemde döviz mevduatı ve altına olan talep de artmıştır. Bankalar sendikasyon ve diğer yurtdışı kredilerini yüksek oranlarla çevirmeyi başarabilmişlerdir. Yurtdışı borçlanmada ülkemize ve sektörümüze duyulan güven devam etmiştir.

Kredi riski makul bir düzeyde seyretmiştir. Tahsili gecikmiş alacak oranı Mart 2021 itibariyle yüzde 3.9 düzeyindedir. Bu oran ticari krediler için yüzde 4.4, bireysel krediler için ise yüzde 2’dir. Kredilerin takibe atılma sürelerinin uzatılmasına ilişkin düzenlemenin etkisinin sınırlı düzeyde kaldığı tahmin edilmektedir. Çeklerde karşılıksız çıkma oranı da düşük düzeyde seyretmiştir.

Bankaların tek başlarına veya birlikte yapılandırdıkları ile yeni bir itfa planına bağladıkları kredi miktarı 2020 sonunda 204 milyar TL olmuştur.

Kredi riskinin yönetiminde ihtiyatlı bir yaklaşım gösterilmiştir. Sorunlu kredilerin yüzde 75’i oranında özel karşılık ayrılmış ve özkaynaklar üzerindeki baskı azaltılmıştır.  Benzer şekilde, ikinci grupta sınıflandırılan krediler için de yüzde 21 oranında genel karşılık ayrılmıştır.

Kredi hacmindeki hızlı büyümeye rağmen, özel ve genel kredi karşılıklarının artması yanında bankacılık hizmetlerinden alınan ücret ve komisyonlara standart ve bazılarına üst limit getirilmesinin de etkisiyle sektörün kârlılığı etkilenmiştir.

Özkaynak kârlılığı yüzde 10 civarındaki değeri ile risksiz yatırım aracı getirisinin ve enflasyonun gerisinde kalmıştır. Bunda salgının ekonomik faaliyet üzerindeki etkisi önemli rol oynamıştır.   

Kârlılığın düşmesi ve TL’nin değer kaybı nedeniyle özkaynaklar reel olarak gerilemiştir. Öte yandan, sermaye yeterliliği makul bir düzeyde seyretmiş, bankaların ekonomik faaliyeti desteklenmesini mümkün kılmıştır. Bugün itibariyle ülkemizde sermaye yeterliliği düzeyi uluslararası standartlar düzeyindedir.

Sayın Bakanım, Değerli Konuklar,

Salgın dönemindeki uygulamalar sayesinde muhtemel yüksek hızda bir daralmanın önüne geçilmiş, hatta milli gelir büyümesine katkı sağlanmıştır.

Yakın zamanda yaşadığımız iç ve dış kaynaklı farklı nitelikteki şoklara benzer şekilde salgının yönetilmesinde de Türkiye ekonomisi ve bankacılık sektörü genel olarak başarılı bir direnç ve performans göstermiştir. 

Bankacılık sektörü bilanço yapısı, güçlü özkaynakları, yönetim tecrübesi, teknolojik alt yapısı ve operasyonel kapasitesi sayesinde kredi arzını sürdürebilmiş ve büyümeyi desteklemiştir.

En fazla önem verdiğimiz konular, özkaynakların güçlü ve bilançonun sağlıklı bir yapıda olmasıdır. Bu sayede ekonomimize finansman katkısı verebiliriz. Kredilerin sürdürülebilmesinin en temel koşulu ise bankaların özkaynaklarının yeterli düzeyde olmasıdır.

Sektörümüz, büyümenin sağlıklı olarak sürdürülmesinin, yeni yatırımların desteklenmesinin, istihdam artışının korunmasının öneminin farkındadır, bilançolarımız buna olanak tanımaktadır ve sektörümüz ekonomimize gerekli desteği vermeye devam edecektir.

Geleceğe bakışımızı olumlu etkileyen iyileşmeler olmaktadır

Küresel ekonomiye ilişkin beklentiler de daha iyimserdir, ticarette toparlanmanın yaygın şekilde devam etmesi beklenmektedir.

Aşılanma sayesinde salgının etkisi azaldıkça toparlanma hızlanacaktır.

Özel sektörde yatırımlar canlı, ihracat artmaktadır.

Piyasa mekanizması sağlıklı şekilde çalışmaktadır.

Bu yıl yurtiçi yerleşiklerin TL talebi daha güçlüdür.

Birliğimizin çalışmalarında;

 

• sürdürülebilir büyümeye,
• kapsayıcı olmaya,
• kurallı piyasa ilkeleri ve güçlü rekabet anlayışı çerçevesinde, finansal sektörün büyütülmesine,
• özkaynaklarımızın güçlendirilmesine,
• sektörün haklarının ve ekonominin menfaatlerinin gözetilmesine,
• ürün ve hizmetlerimizin çeşitlenmesine ve kalitesinin yüksek düzeyde olmasına,
• finansal hizmetlere erişimin arttırılmasına

 

çaba göstereceğiz.

Hükümetimiz, ilgili kurumlar, müşterilerimiz ve kamuoyu ile yakın iletişim ve işbirliği içinde çalışmaya, ekonomide ve finansal sektördeki gelişmelere ilişkin görüş ve önerilerimizi sunmaya devam edeceğiz.

Çalışmalarımıza verdiği destek nedeniyle Hükümetimize, salgınla mücadelede emeği geçenlere, bankacılık işlem ve hizmetlerinin kesintisiz olarak sürdürülmesini sağlayan meslektaşlarıma, Birliğimiz faaliyetlerine olan katkılarından dolayı Üyelerimize, ortaklarımıza ve değerli yöneticilerimize, Birliğimiz çalışanlarına ve tüm paydaşlarımıza teşekkür eder, şükranlarımızı sunarım. 

Beni dinlediğiniz için teşekkür ederim. Genel Kurul çalışmalarımızın hayırlara vesile olmasını dilerim.