ABD öncülüğündeki yabancı güçlerin çekilmesiyle Afganistan’da taarruza geçip hakimiyet alanını genişleten Taliban’ın bugün birkaç saat arayla kuzeyde üç vilayet merkezini ele geçirdiği haberleri geldi. 

Afganistan’ın kuzeyindeki stratejik öneme sahip Kunduz ve Sar-e Pul vilayet merkezlerinin ardından Tahar vilayetinin merkezi Talukan’ın kontrolünün de Taliban’a geçtiği belirtildi.

Böylece Taliban cuma gününden beri 5 vilayet merkezini ele geçirdi. Afgan hükümet güçleri ilkin İran sınırındaki Nemruz vilayetinin merkezi Zaranc ve kuzeydeki Cüzcan vilayetinin merkezi Şibirgan’ın kontrolünü Taliban karşısında kaybetmişti. 

Bugün Taliban’dan ilkin “Mücahitler şiddetli bir çarpışmadan sonra Allah’ın izniyle Kunduz’un başkentini ele geçirdi. Yanısıra Sar-e-Pul şehrini, hükümet binalarını ve oradaki tüm tesisleri ele geçirdiler” açıklaması geldi. Ardından örgütün Twitter hesabından ‘Talukan’ın da alındığı ve tüm kamu binalarının ele geçirildiği’ duyuruldu.

Fransız haber ajansı AFP’ye konuşan bir Kunduz sakini, durumu ‘tümden kaos’ diye niteledi. 

Kunduz İl Şura Vekili Emruddin Veli, Kunduz merkezinin Taliban’ın eline geçtiği, valilik, emniyet müdürlüğü ve emniyet amirliği binalarının Taliban’ın kontrolünde olduğu, güvenlik güçleri ve yerel yetkililerin Kunduz Havalimanına çekildiği bilgisini verdi.

Sar-e-Pul’daki kadın hakları aktivisti Pervin Azami, hükümet yetkilileri ve güçlerinin şehirden 3 km mesafedeki bir kışlaya çekildiklerini söyledi. 

İl Şura üyesi Muhammed Hüseyin Mucahitzade, Taliban’ın kışlayı da kuşattığını aktardı. 

Talukan sakini Zabihullah Hamidi, hükümet yetkilileri ve güçlerinin konvoy halinde şehri terk ettiklerini gördüğünü belirtti.

Bir güvenlik kaynağı da “Hükümet yardım göndermediğinden öğleden sonra şehirden çekildik. Şehir tamamen Taliban’ın eline geçti maalesef” dedi.

Stratejik Kunduz, yabancı güçlerin çekilmenin son aşamasını başlattığı mayıs ayında taarruz başlatmasından beri Taliban’ın en önemli kazanımı oldu.

2015’te ve 2016’da kısa süreliğine ele geçirdiği, ancak bir türlü uzun süre elinde tutamadığı Kunduz, Taliban için sürekli hedef konumundaydı.

Afgan savunma bakanlığından vilayet merkezlerini geri almak için takviye ve operasyon açıklamaları gelirken, Kabil’in kuzeyini elinde tutma yeteneği, hükümetin uzun vadede hayatta kalması için büyük önem arz ediyor.

1990’larda Taliban yönetimine karşı en sert direnişi gösteren ve Taliban karşıtı kale olarak görülen Kuzey Afganistan, aynı zamanda birçok milis gücüne evsahipliği yapıyor ve silahlı kuvvetleri için verimli bir asker toplama bölgesi oluşturuyor. 

Uluslararası Kriz Grubu danışmanı İbrahim Thurial, “Kunduz’un ele geçirilmesi oldukça önemli çünkü bu, Taliban’ın daha sonra kuzeyin diğer bölgelerinde seferber edilebileceği çok sayıda militan kuvvet için alan açacak” dedi. 

Sık sık hapishaneleri hedef alıp mahkum edilen militanları serbest bırakarak saflarını yeniliyor ve güçlendiren Taliban’ın Kunduz ve Talukan’ı ele geçirdikten sonra da hapisteki yüzlerce militanı saldığına dair tanıklıklar ve videolar var.

Taliban, hazirandan itibaren onlarca ilçeyi ele geçirdikten sonra kuşatmaya aldığı vilayet merkezlerine yöneldi. 

Güneyde Helmand, kuzeydoğuda Badahşan, Tahar, kuzeyde Samangan ve batıda Herat vilayet merkezleri de Taliban’ın şiddetli saldırıları altında.

Taliban, Afganistan topraklarının yüzde 80’den fazlasını kontrol ettiğini öne sürüyor.

Zaman zaman savaş uçaklarıyla Afgan ordusuna destek veren ABD’nin askeri faaliyetleri ay sonunda bitecek.

Birleşmiş Milletlere (BM) göre, Taliban saldırıları ve çatışmalarda, son bir ayda 1000’den fazla sivil hayatını kaybetti. Afganistan Bağımsız İnsan Hakları Komisyonu, mayıs başından ağustosa kadar yaklaşık 1 milyon sivilin evlerinden olduğunu açıkladı. Sputnik