İsrailli tarihçi ve yazar Yuval Noah Harari, ABD’nin önde gelen gazetelerinden Washington Post’ta (WP) “Hamas savaşı kazanıyor mu?” başlıklı bir yazı kaleme aldı.

“Sapiens” kitabıyla ünlenen Harari, Hamas’ın 7 Ekim’deki Aksa Tufanı operasyonunu, kısa vadede bölgedeki barış görüşmelerini bozmak için başlattığını savundu.

İsrail’in ABD arabuluculuğunda Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn’le imzaladığı barış anlaşmalarını hatırlatan Harari, benzer bir sürecin son dönemde Suudi Arabistan’la da yürütüldüğüne dikkat çekti.

“Bu anlaşma, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun kariyerindeki en büyük başarı olacaktı” ifadelerini kullanan 47 yaşındaki tarihçi, şöyle devam etti:

Barış ve normalleşme ihtimali Hamas için ölümcül bir tehditti. Bu radikal İslamcı örgüt, 1987’deki kuruluşundan beri İsrail’in var olma hakkını asla tanımadı ve kendisini tavizsiz silahlı mücadeleye adadı. Hamas, 1990’larda Oslo barış sürecini ve sonraki tüm barış çabalarını sekteye uğratmak için elinden gelen her şeyi yaptı.

Harari, Hamas’ın uzun vadede “İsrail’deki ve Müslüman camiasındaki milyonlarca kişinin zihnine nefret tohumları ekmeyi, böylece İsrail’le barışı nesiller boyu engellemeyi” amaçladığını savundu.

Tarihçi, Hamas’ın normalleşme sürecini bozma amacına ulaşarak “savaşı nakavtla kazandığını” yazarken, Netanyahu hükümetinin net siyasi hedefler ortaya koyamadığı için de Hamas’ın işini kolaylaştırdığına dikkat çekti.

Netanyahu’nun radikal sağcı koalisyonundaki bazı isimlerin barışçıl tavizler vermekle ilgilenmediğini belirten Harari, yazısında şu ifadelere yer verdi:

Hamas’ın silahsızlandırılması gelecekteki herhangi bir barış ihtimali için hayati önem taşıyor çünkü Hamas, silahı olduğu sürece bu tür çabaları engellemeye devam edecek. Ancak İsrail, Hamas’ı silahsızlandırsa bile bu sadece askeri bir başarı olur. Ortada siyasi bir plan yok. Kısa vadede İsrail’in Suudi Arabistan’la barış anlaşmasını kurtarmak için herhangi bir planı var mı? Uzun vadede İsrail’in Filistinlilerle kapsamlı bir barışa ulaşmak ve Arap dünyasıyla ilişkilerini normalleştirmek için herhangi bir planı var mı?

“Nükleer savaş teorik olarak belki de 24 saat içinde başlayabilir” diye yazan tarihçi, Hizbullah ve İran’ın onbinlerce füzeyle İsrail’i vurması durumunda, Tel Aviv’in nükleer silah kullanabileceğine işaret etti.

Gerginliğin azaltılması için üç seçenek

Harari, savaşta tansiyonun düşürülmesi için üç seçeneğin olduğunu yazdı.

İlk seçenek, İsrail’in hapiste tuttuğu Filistinli kadınları ve gençleri serbest bırakması karşılığında, Hamas’ın da rehin aldığı tüm kadınları, çocukları ve bebekleri İsrail’e geri göndermesi. İsrail ordusunun paylaştığı son rakamlara göre Hamas militanları, en az 203 kişiyi rehin aldı.

İkinci seçenekse Filistinli sivillerin Gazze’den tahliye edilmesi. Gazze Şeridi’ne sınırı olan Mısır’ın burada başı çekmesi gerektiğini yazan tarihçi, Kahire yönetiminin adım atmaması durumunda Tel Aviv’in söz konusu sivillere İsrail toprağında koruma sağlayabileceğini ifade etti.

Hiçbir ülkenin Filistinli sivilleri kabul etmemesi durumunda Harari, üçüncü bir seçeneğin daha değerlendirilebileceğini yazdı.

Bu seçenekte Hamas, Kızılhaç başta olmak üzere uluslararası insani yardım örgütlerine rehinelerin sağlık durumunu kontrol etmeleri için izin verebilir. Bunun karşılığındaysa Tel Aviv yönetimi, yerlerinden edilen Filistinlilerin korunması için yardım kuruluşlarının İsrail toprağında özel bölgeler oluşturmasına müsaade edebilir.

Harari, bu seçenekte İsrail toprağında koruma altına alınan Filistinli sivillerin, Hamas’la savaş sona erdiğinde tekrar Gazze Şeridi’ne yerleştirilebileceğini belirtti.

Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları’nın 7 Ekim’de başlattığı Aksa Tufanı operasyonuna, İsrail de Demir Kılıçlar operasyonuyla yanıt verdi.

Filistin Sağlık Bakanlığı’nın paylaştığı rakamlara göre, İsrail ordusunun bombardımanlarında Gazze’de 1524’ü çocuk, 1000’i kadın 4 bin 137 kişi ölürken, yaralı sayısı da 12 bini geçti.

İsrail ise Gazze’den düzenlenen saldırılarda da 306’sı asker en az 1400 kişinin öldüğünü, 3 bin 968 kişinin de yaralandığını duyurdu.

Independent Türkçe, Washington Post, AA