EKONOMİ MANŞET / DIŞ HABERLER

CNBC yazarı Pippa Stevens, “Avrupa Birliği liderleri bu hafta Rus ham petrol ve petrol ürünü ithalatının çoğunu yasaklamak için bir anlaşmaya vardılar, ancak ülkeler zaten ülkenin petrolünden kaçınıyor ve dünyaya güç veren emtia için küresel akışları değiştiriyorlardı” dedi.

Emtia veri şirketi Kpler’e göre, Rusya’nın petrol ihracatı, ABD dahil ülkelerin yasaklarına ek olarak potansiyel önlemler beklentisiyle önleyici davranan bazı AB üyeleri tarafından zaten zarar görmüştü.

Şirket, Ukrayna işgali öncesinde 30 milyon varilden daha az olan Rus ham petrolünün bu ay yaklaşık 80 milyon varile yükseldiğini kaydetti.

Kpler’in Amerika Kıtası petrol analisti Matt Smith ise “Sudaki ham petrol hacmindeki artış, daha fazla varilin daha uzağa, özellikle Hindistan ve Çin’e yönelmesinden kaynaklanıyor” dedi.

Smith sözlerine “Ukrayna’nın işgalinden önce, çok daha fazla Rus ham petrolü bunun yerine Kuzeybatı Avrupa’daki yakın noktalara taşınıyordu” diye devam etti. 

Rusya’nın Şubat ayı sonunda Ukrayna’yı işgal etmesi, enerji piyasalarını sarstığnı söyleyen Pippa Stevens, “Rusya dünyanın en büyük petrol ve ürünleri ihracatçısıdır ve Avrupa özellikle Rus yakıtına bağımlıdır” dedi. Stevens, “AB liderleri haftalardır altıncı tur yaptırımları tartışıyorlardı, ancak olası bir petrol ambargosu bir tartışma noktası haline geldi. Macaristan, genel bir yasağı kabul etmeyen ülkeler arasındaydı” diye ekledi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in müttefiki olan Başbakan Viktor Orban ise, Rus enerjisinin yasaklanmasının Macaristan ekonomisi için bir “atom bombası” olacağını söyledi. 

Pippa Stevens’a göre, blok liderleri arasındaki anlaşma, Rusya’nın deniz yoluyla taşınan ham petrolünü hedef alarak, Macaristan da dahil olmak üzere ülkelere boru hattı yoluyla ürün ithal etmeye devam etmeleri için alan bırakıyor. Mart ayında, pazarın zaten sıkı olan koşulları göz önüne alındığında, alıcıların enerji bulunabilirliği konusunda endişe duymasıyla petrol fiyatları 2008’den bu yana en yüksek seviyesine yükseldi. Salgının ardından talep toparlandı, üreticiler üretimi kontrol altında tuttu, bu da fiyatların işgalden önce zaten yükseldiği anlamına geliyor.

RBC müşterilerine geçtiği bir notta, “Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, küresel pazarın tarihsel olarak nasıl varil tedarik ettiğinin çözülmesine yol açtı” dedi.

Stevens sözlerine şöyle devam etti:

“Uluslararası Enerji Ajansı Mart ayında Rusya’nın günlük 3 milyon varil petrol üretiminin risk altında olduğunu söyledi. O zamandan beri bu tahminler daha düşük revize edildi, ancak AB’nin Rus petrolünü yasaklamayı kabul etmesinden önce toplanan veriler, Rus yakıtının Kuzeybatı Avrupa’ya ihracatının zaten bir uçurumdan düştüğünü gösteriyor.

Ancak Rus petrolü, ülkenin Ural ham petrolü uluslararası Brent ham petrolüne göre indirimli işlem gördüğü için en azından şimdilik bir alıcı buluyor. 

Kpler’den alınan verilere göre, Hindistan ve Çin’e her zamankinden daha fazla petrol gidiyor.”

Wolfe Research ise savaşın başlangıcından bu yana Rus petrol üretiminin düşmesine rağmen ihracatın “şaşırtıcı derecede dirençli” kaldığını söyleyerek bu noktanın altını çizdi. Firma, Rusya’nın, Süveyş Kanalı üzerinden gemi trafiğinde görünen Hindistan da dahil olmak üzere ihracatları yeniden yönlendirdiğini söyledi.

Sam Margolin liderliğindeki analistler de kilit su yolundan geçen trafiğin Mayıs ayında geçen yılın bu dönemine göre %47 arttığını kaydetti. Şirket, “Karadeniz tankerlerini Avrupa’nın aksine Süveyş’e yönlendirmek daha uzun bir yol ve bu nedenle petrol fiyatları için enflasyonist ve bu ‘son çare’ ticaret modelleri gelecekte daha büyük arz sorunlarının habercisi olabilir çünkü piyasa açıkça temizlemek için son seçeneklerine bağlı” tespitinde bulundu.