Merkez Bankası bugün mayıs Para Politikası Kurulu kararını açıklayacak. Yüzde 50 politika faizinde değişiklik beklenmese de TL likidite fazlası, yüzde 50’nin altına gelen piyasa ve TL mevduat faizleri nedeniyle Merkez Bankası’nın hamle yapması bekleniyor.

Merkez Bankası’nın yılın ilk çeyreğinde yaşadığı TL likidite fazlası problemi yeniden gündemde. Merkez Bankası’nın net fonlaması dün -462 milyar lira ile 1 Şubat’tan bu yana en yüksek rakama çıktı. Ekonomistlere göre piyasadaki TL likidite fazlası Merkez Bankası’nın bugünkü Para Politikası Kurulu toplantısında da en önemli madde olacak. Uzmanlar, yüzde 50 politika faizinde değişiklik beklenmeyen mayıs PPK’sında fazla likiditenin mevduat ve piyasa faizleri üzerindeki olumsuz etkisini engelleyebilmek için adım atabileceğine vurgu yaptı. BİST gecelik fonlama faizi de dün yüzde 47,1 ile politika faizinin altına inerken uzmanlar bu oranın piyasa faizi için taban olduğuna işaret etti.

Likidite fazlasına yönelik hamleler

Merkez Bankası geçen yılın son aylarında yüksek TL likiditesi nedeniyle piyasaya borç veren değil borç alan konumunda bulunuyordu. Aralık PPK’sında bu problemin çözümü için ilk olarak TL depo ihalelerinin başlayacağı duyuruldu. Ocak sonunda negatif net fonlama 740.8 milyar lira ile zirveye çıktı. 1 Şubat’ta 602 milyar lira idi. Şubatta seçim öncesi yoğun döviz talebi ortamında likidite fazlasına yönelik ihtiyaç ve ticari kredilerde büyüme limitlerini sıkılaştıran Merkez Bankası bankaların zorunlu karşılıklarına bloke tesisi ve kısa vadeli mevduat karşılıklarına da faiz uygulamasına geçti. Merkez Bankası mart PPK’sında önce politika faizini 5 puan artırdı ve ayrıca gecelik fonlama faizini de artı eksi 3 puan olarak uygulanacağını duyurdu.

BİST repo faizleri yüzde 53’ten geriledi 

Nisan PPK’sında sıkı para politikası mesajlarını güçlendiren ve her an daha sıkı politika izleyebileceğini vurgulayan Merkez Bankası’nın ardından 17 Nisan’dan 6 Mayıs’a kadar net fonlama sürekli pozitif tarafta yer aldı. 6 Mayıs’tan bugüne yine TL likidite fazlası artışı devam etti. 21 Mayıs itibariyle ise 462.1 milyar lira ile 1 Şubat’tan bu yana en yüksek seviyeye geldi. Bu süreçte Merkez Bankası hem fonlama hem de piyasa faizini yüzde 50’nin üzerine çekebildi. Ancak TL likidite fazlasının oluşmasıyla birlikte fonlama faizleri ve piyasa faizleri de gerilemeye başladı. Uzmanların piyasa faizi için taban olduğunu vurguladığı BİST gecelik repo faizleri 6 Mayıs’a kadar yüzde 53’e yakın belirlenirken 7 Mayıs’ta yüzde 49,08’e, 8 Mayıs’ta yüzde 48,09’a, 16 Mayıs’ta yüzde 48,44’e, 21 Mayıs’ta ise yüzde 47,14’e kadar indi.

TLREF faizi de yüzde 50’nin altına geldi 

Bu düşüş TLREF faizlerini de politika faizinin altına çekti. 10 Mayıs’ta yüzde 53 olan TLREF faizi, 16 Mayıs’ta yüzde 50,2’ye, 21 Mayıs’ta yüzde 47,1’e indi. Piyasa faizi politika faizinin altına inerken bir süredir politika faizinin altında olan TL mevduat faizleri de yüzde 43’lü seviyelerde. Merkez Bankası TL mevduat faizi verileri kur korumalı mevduat dönüşlerine olan faizleri de kapsadığı için çok daha yüksek seviyede belirleniyor. Ancak standart TL mevduat faizlerinde bankaların en yüksek seviyeleri yüzde 48-50 arası değişiyor. İşte tüm bu durumlar bugünkü PPK toplantısında politika faizinde değişiklik beklenmeyen Merkez Bankası’nı TL likidite mesaisini yoğunlaştırmaya yöneltiyor. TL likiditedeki artışın kısa vadede Merkez Bankası’nı enflasyonla mücadelede zorlayabileceğini belirten uzmanlar mevduat faizlerinin uzunca bir süre yüksek kalmasını sağlamanın şart olduğuna işaret etti.

YABANCI VE DEDOLARİZASYON LİKİDİTEYİ ARTIRIYOR

Deniz Yatırım Strateji ve Araştırma Genel Müdür Yardımcısı Orkun Gödek bir süredir Sabah Stratejisi notlarında yerel piyasaları konuşurken likidite koşullarına çok daha fazla yer vermeye çalıştıklarına dikkat çekerek şunları söyledi: “Zira bu cephedeki gelişmeler, diğer finansal varlıklara da geçişkenliği etkileyebiliyor. Merkez Bankası yönetiminin likidite gelişmeleri ve mevduat faizlerinin seyrine ne denli hassas olduğunu biliyoruz. Mart ayında, yerel seçimlerden hemen önce, daha sıkı koşullar sağlamak amacıyla bu yönde bir dizi adım atmışlardı. Son zamanlarda içeriye gerek portföy akımları gerekse swap kanalı üzerinden döviz girişi söz konusu. Benzer şekilde içeride de lokallerin dedolarizasyona katılımlarını izliyoruz. Tüm bu gelişmeler lira likiditesini artırıyor. TCMB’nin net piyasa fonlaması 21 Mayıs günü -462 milyar lira ile 1 Şubat’tan bu yana en yüksek açık şeklinde gerçekleşti. Son 5 gündeki fonlama rakamı ise -279 milyar lira. Piyasaya yapılan fonlamanın maliyeti yüzde 50’ye, TLREF ise yüzde 47-48’lere gerilemiş durumda. Bu da mevduat faizlerini aşağı yönde baskılıyor. Her ne kadar TCMB data setinde çok daha yüksek faiz seviyeleri görmek mümkün olsa da bunun içerisinde KKM hesaplarının da olduğunu unutmamak gerek. Bu nedenle fiiliyatta yüzde 50’nin aşağısında oluşan mevduat faizlerini sahadan duymak mümkün. PPK’da her ne kadar politika faizi tarafından herhangi bir şey beklenmese de likiditenin yönetimi ve mevduat faizlerindeki geri çekilmeyi sınırlamak adına adım atılabileceğini düşünüyoruz.” Şebnem TURHAN / ekonomim.com