Salgın etkisini sürdürmekle birlikte borsa şirketlerinden bazıları olumsuz tabloyu fırsata dönüştürüyor. Firmaların ilk çeyrek solo bilançoları açıklandı.10 Mayıs’a kadar konsolide ve 20 Mayıs’a kadar da bankaların mali fotoğrafı ortaya çıkacak. Pandemi döneminde şirketler sıkıntıları aşmayı başararak satışlarını, kârlılıklarını, özvarlıklarını ve yatırımlarını aynı anda artırmayı başardı. Ford Otosan, Arçelik, Ereğli Demir Çelik, Tofaş Oto. Fab., İskenderun Demir Çelik, Vestel Beyaz Eşya, Türk Traktör, Sasa Polyester, Brisa, Good-Year sanayide öne çıkan firmalar oldu.

Hızlı büyüme gösterenlerin başında Ford Otosan geliyor. Sadece şirketin değil sektörün de büyüdüğü bir dönem. Türk otomotiv endüstrisinde satışlar geçtiğimiz ocak-mart döneminde yıllık yüzde 61 artarak 205.176 adet oldu. Yıllık bazda tüm segmentlerde büyüme görüldü. Satışlar binek araçta yüzde 57, hafif ticari araçta yüzde 90, orta ticari araçta yüzde 47 ve kamyonda yüzde 150 arttı.

Otoda 4’lü büyüme

Kapanmaların yaşandığı ve hayatın durma noktasına geldiği bu salgın döneminde otomotivdeki büyümenin dört nedeni var:

1) İlk çeyreğin düşük baz dönemi olması, 2) Kampanyaların devam etmesi, 3) Fiyat artış beklentisi ve küresel çip tedarik sorunu sebebiyle araç bulunurluğu konusunda oluşan endişelere bağlı taleplerin öne çekilmesi 4) E-ticaret işinde pandeminin de etkisiyle hızlanan büyümeye bağlı yurt içi satışların çok güçlü seyretmesi.

Açıklanan mali tablolar borsada fiyatlanmaya başlayacak. Beklentiler ile gerçekleşmeler arasındaki makasın negatif yönde açılması olumsuz fiyatlamaları getirebilir. Olumlu yöndeki ayrışmalar hisselerin yükseliş öykülerinin adımlarını oluşturacaktır.

10 maddede bilançoyu doğru okuma rehberi

1- Satış, kâr, özvarlık, yatırım ve FAVÖK (Faiz, amortisman ve vergi öncesi kar) büyümeleri izlenmeli.

2- Kârlılığın süreklilik gösterip göstermediğine bakılmalı.

3- “Diğer” kelimesi ile başlayan tüm kalemler incelenmeli.

4- Beklentilere yakın kârlar fiyatlanmış olabilir yeni verilere göre açıklanan F/K ve PD/DD oranları izlenmeli. Bu oranlar sektör ortalamaları ile karşılaştırılmalı. Sektör ortalamasının altında olanların neden bunun altında kaldıkları araştırılmalı. Bunun nedeninin yönetimsel bir problem olup olmadığına bakılmalı.

5- Finansal sektörler hariç borçları özvarlıklarını aşan şirketlerden uzak durulmalı.

6- Şirketlerin dipnotları mutlaka okunmalı.

7- Yüksek görülen rakamların neden ve nasıl olduğu öğrenilmeli.

8- Güçlü şirketlerin yeni hikâye oluşturup oluşturamadıklarına odaklanmalı.

9- Güçlü mali veriler fiyatlara yansımıyorsa fiyatın artmamasının başka nedenleri olabilir. Takip etmeli.

10- F/K (Piyasa değeri/Yıllık kâr) ile son 5 yıllık ortalama net kâr büyüme oranı kıyaslanmalı. F/K, yıllık net kâr büyümesinin altında ise bu kritere göre şirket gerçek değerinin altındadır. Böyle bir durumda daha detay incelemeye alınabilir.

Çelikte yükseliş

Dünyanın 7. büyük çelik üreticisi ve 8. büyük tüketicisi olan ülkemizde 2021 yılı ilk iki ayında çelik tüketimi bir önceki yıla göre yüzde 15 artarak 5.9 milyon tona çıktı. Tüketimde yaşanan toparlanmanın etkisiyle Türkiye çelik üretimi geçtiğimiz yıla göre yüzde 9 artarak 6.4 milyon ton oldu.

Bankalarda görünüm

Akbank ve Garanti Bankası sektör beklentilerinin üzerinde kâr açıkladı. Garanti Bankası yılın ilk çeyreğinde kârını yüzde 55.01 artırırken Akbank’ın kârı yüzde 54.75 yükseldi. Garanti Bankası yılın üç aylık döneminde 2.5 milyar TL, Akbank ise 2 milyar TL kâr açıkladı.

Para politikasında iletişim önemli

Merkez bankaları hayata geçirdiği tedbirlerin yetersiz kaldığı durumlarda sözlü yönlendirmeyi alternatif bir enstrüman olarak kullanabilmekte. Sözlü yönlendirmeler iş gördüğü sürece eylemlere gerek kalmamakta. Güçlü merkez bankalarının sözlü yönlendirmeleri şimdilerde eylemin önüne geçmiş durumda. Eski ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Ben Bernanke, görevinden ayrıldıktan sonra konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede, “Fed para politakasının yüzde 98’i söylemden, yüzde 2’si eylemden ibarettir” diyor.

Merkez bankalarının piyasalarla etkili bir iletişim kurabilmesi daha az enerji ile daha etkili olmasına imkan tanıyor. Piyasa ile kopukluk ise spekülasyona ve fiyat dalgalanmalarının artmasına yol açıyor.

Kelimelerin dili

İster gelişmiş, ister gelişmekte olan ülke merkez bankası olsun, para politikası toplantıları sonrası açıklanan tutanaklar dikkatle takip ediliyor. Kelime ya da ifade değişiklikleri aynı zamanda politika değişikliklerine yönelik sinyal olarak değerlendiriliyor. Benzer durum ülkemiz için de geçerli. Son politika metninde gevşeme için enflasyon verisi öne çıktı. Enflasyon yüksek seyrettiği sürece merkez bankasının faiz değişikliği beklenmemeli.

Beyaz eşya hızlı

Adetsel bazda toptan satışları izleyen Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği verilerine göre, buzdolabı, derin dondurucu, çamaşır makinesi, çamaşır kurutma makinesi, bulaşık makinesi ve fırından oluşan altı ana ürün grubunda Türkiye beyaz eşya pazarı önceki yılın ilk üç aylık dönemine göre yüzde 39.7 büyüdü. Aynı dönemde Arçelik toptan beyaz eşya satışları yüzde 51.4 büyüyerek Türkiye beyaz eşya pazarındaki liderliğini sürdürdü.

İki yabancı kurumun faiz beklentisi

Morgan Stanley: TCMB faiz indiremez

Yatırım bankası Morgan Stanley, fiyat baskılarından dolayı Merkez Bankası’nın faizi dördüncü çeyreğe kadar sabit tutmasını beklediğini açıkladı. Kurum, “Yüksek enflasyon ve pozitif reel faiz oranlarına dair verdikleri sözler hesaba katıldığında, 6 Mayıs ve sonrasında faizin sabit tutulacağını öngörüyoruz” diye görüş belirtti.

JPMorgan: İlk indirim eylülde olur

JPMorgan, “TCMB Başkanı Kavcıoğlu’nun ifadeleri para politikasında erken bir gevşemeye gidilmesi riskini azalttı. İlk faiz indiriminin eylülde olmasını bekliyoruz” değerlendirmesinde bulundu. Zeynep Aktaş / Milliyet