Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ‘önden yüklemeli ve güçlü sıkılaştırma’ kararı alarak, politika faizini 200 baz puan artışla yüzde 19’a çekti. 

TCMB’de daha önce önemli görevlerde bulunan isimler, Merkez Bankası’nın ‘süpriz’ artırım kararını Dünya’ya değerlendirdi:

Durmuş Yılmaz: MB’nin kredibilite inşası devam ediyor
Merkez Bankası, beklentilerim doğrultusunda politika faizini yüzde 17 den yüzde 19’a yükseltti. Doğru bir karar. MB’nin kredibilite inşası devam ediyor. İletişimi güçlü.

Ancak, reel ekonomimizin içinde bulunduğu döngüsel konjonktür aslında faiz artırımından ziyade faiz indirimlerini gerektiriyor. Bu kadar yüksek faiz başta KOBİ’ler olmak üzere şirketler kesimini kötü etkiliyor. Ne çare ki, enflasyon ve ekonomik daralma gibi iki kötüyü aynı anda yaşıyoruz. Başladığımız işi bitirmemiz gerekir, geçmişte gösterdiğimiz sabırsızlıklardan uzak durup ekonomik maliyetini üstlendiğimiz politikaların sonucunu sabırla beklemeliyiz.

Merkez Bankası, ülkenin devasa sorunlarına tek başına çare olamaz. TCMB son zamanlarda uyguladığı doğru politikalarla yönetime zaman kazandırıyor. Yönetim ise “efradını cami ağyarını mani” makro istikrar politikası uygulamak yerine mikro yaklaşımları esas alan paketlerle zaman harcıyor. 

 
İbrahim Turhan: Kuşkulara çok net cevap verdi
Merkez Bankası, son faiz kararıyla piyasanın önüne geçti. Kendisiyle ilgili kuşkulara çok net bir cevap vermiş oldu. Aslında olağan koşullarda bu ölçüde bir faiz artırımına gerek olmayabilirdi. Şu anda para politikasındaki bu ilave sıkılaştırma ekonomi yönetiminin 2018-2020 arasındaki günahlarının bedelini ödemek anlamı taşıyor. Satılan döviz rezervi izlenen yanlış politikalar merkez bankası bağımsızlığının zedelenmesi ciddi bir itibar kaybına yol açtı. Küresel piyasalarda yaşanan çalkantılardan Türk Lirası’nın belirgin biçimde daha olumsuz etkilendiğini gören MB buna tepki vermek zorunda hissetti.

Önümüzdeki dönemde özellikle mayıs ayından itibaren yıllık enflasyonda düşüş gözlenecek olmasına karşın yukarı yönlü riskleri göz önünde bulundurarak ön yüklemeli ve çok güçlü bir parasal sıkılaştırma gerçekleştirildi. Bildiğimiz gibi geçen ay parasal aktarım mekanizmasının etkinliği ile ilgili rahatsızlık duyduğunu, para politikasında MB’nin gerçekleştirdiği sıkılaştırmanın finansal koşullara yeteri kadar yansımadığını düşünen MB, zorunlu karşılıklar üzerinden bir sıkılaştırma daha yapmıştı. O dönemde piyasada MB bağımsızlığına yönelik kuşkular oluşmuş, politika faizini daha fazla artıramadıkları için bu yola başvurduklarını savunanlar olmuştu. MB’nin bugünkü tepkisi bir ölçüde bu kuşkuları da bertaraf etmeye yönelikti. Yeni başkanın hem politika kararları hem iletişimde kullandığı dil son derece güçlü bir MB duruşu sergiliyor.

Hakan Kara: Belirsizliklere karşı bir koruma kalkanı
Merkez Bankası enflasyona yönelik yukarı yönlü risklere atıfta bulunarak güçlü bir sıkılaştırma yaptı. Naci Bey göreve geldiğinden bu yana gerek aldığı kararlar gerekse iletişimi ile iyi bir sınav verdi. Kasım’dan bu yana atılan bütün adımları dikkatle incelediğimizde basiretli bir Merkez Bankacılığı örneği görüyoruz.

Bugünkü adım önümüzdeki döneme ilişkin belirsizliklere karşı bir koruma kalkanı sağlaması bakımından önemliydi. Enflasyon beklentilerini ve risk primini azaltma konusunda önemli katkı sağlayacaktır. Bu açıdan bakıldığında fiyat istikrarı yönünde kritik günlerden birini yaşadığımızı ifade etmek mümkün.

Elbette şu hususu da eklemek lazım. Sürekli faiz artırarak bir yere varamayız. Siyasi, jeopolitik ve uluslararası ilişkiler alanlarında beklentileri iyileştirecek güçlü adımlara ihtiyaç var. Merkez Bankasının bugünkü kararı bu tedbirlerin atılması için sadece bir zaman kazandırıyor. Adımlar gecikirse bu defa sıcak para akımı ve bilançolardaki uyuşmazlıklar bir süre sonra tekrar kırılganlığı besleyebilir. Bu nedenle enflasyonla mücadele ve beklenti yönetiminde maliye politikası ve diğer alanlarda merkez bankasını yalnız bırakmamamız gerekiyor.

Fatih Özatay: Kapsamlı bir ekonomik program ihtiyacı ima eden cümle yok
PPK politika faizini iki puan yükseltti. Böylelikle, bir puan artış beklentisinin çok üzerine çıktı. Buna karşılık, kapsamlı bir ekonomik programa ihtiyacı ima eden birkaç cümle yok metinde. Durum şu dolayısıyla: Yeni bir olumsuz şoka kadar kur önce düşecek, sonra sakinleşecek. Risk primi de TCMB’nin üzerine düşeni yapması nedeniyle bir miktar aşağı inecek ama hala yüksek düzeylerde seyredecek. Yeni bir şok gelecek olursa herkes tekrar TCMB’ye dönecek ve ne kadar faiz artırımı gerektiğini tartışacak.

Uğur Gürses: ‘İş başa düştü’ mesajı
Birkaç aydır sözlü olarak mesajlarla zaman kazanan Merkez Bankası, piyasalarda kendisine atfedilen 1 puanlık faiz artışı yapacağına dair beklentinin üzerinde bir artış yaptı. Bu, aslında sözlü yapmak yerine daha önce faiz artışı ile yanıt vermesi gereken, enflasyon görünümüne gecikmeli ama görece telafi edici 2 puanlık bir faiz artışı oldu.

Bu aslında, küresel koşullar yanında Türkiye’de reform taahhütleri ile ortaya konan paketlerden özellikle ters dolarizasyon alanında yarar beklemediğinin de işareti. Yani “iş başa düştü” mesajı bir bakıma.

(Elif KARACA/Dünya)