Kanada Yüksek Mahkemesi, yetkililerin sığınmacıların ABD’den ülkeye girişini yasaklamasına izin veren göçmenlik anlaşmasını onayladı.

Yüksek Mahkeme hakimleri, oybirliğiyle aldıkları kararda, söz konusu anlaşmanın “mülteci talebinde bulunanların özgürlük ve güvenlik haklarını ihlal etmediğine” hükmetti.

2004 yılında yürürlüğe giren “Güvenli Üçüncü Ülke Anlaşması”, sığınmacıların başvurularını, geldikleri ilk güvenli ülkede yapmalarını öngörüyor.

Bu anlaşma, ABD üzerinden gelenlerin Kanada’da sığınmacı başvurusu yapmalarını engelliyor.

Kanada’da bir federal mahkeme yargıcı, 2020 yılında aldığı kararda, bu anlaşmanın, “ABD’ye geri gönderilenlerin kötü gözaltı koşullarıyla karşı karşıya kaldığı gerekçesiyle Kanada Haklar ve Özgürlükler Şartı’nı ihlal ettiğine” hükmetmişti.

Son olarak insan hakları grupları, Kanada makamları tarafından gönderildikten sonra ABD’de gözaltı merkezinde bir hafta hücre hapsinde tutulan Etiyopyalı bir kadın da dahil olmak üzere diğer davacılar adına anlaşmanın anayasaya uygunluğuna itiraz etmişti.

Kanada Yüksek Mahkemesi, gerekçeli kararında, sığınmacılar ABD’den gerçek ve spekülatif olmayan geri gönderme riskleriyle karşı karşıya kalsalar bile, Kanada’daki yasanın bu tür risklere karşı koruma sağlayan maddeler içerdiğini bildirdi.

Bununla birlikte Yüksek Mahkeme, federal mahkemenin “cinsiyetleri nedeniyle zulüm görmekten korkan” kadın sığınmacılara yönelik politikasını yeniden gözden geçirmesi gerektiğini bildirdi.

Davaya müdahil taraf olarak katılan Kanada Sivil Özgürlükler Vakfına göre, özellikle kendilerini kadın olarak tanımlayan ve LGBTQIA+ topluluklarından gelenler olmak üzere birçok mülteci için ABD güvenli bir ülke değil.

Vakıf yaptığı açıklamada, bu kişilerin ABD’de keyfi gözaltı ve hücre hapsine konulduktan sonra zulüm, işkence veya ölümle karşı karşıya kalacakları bir ülkeye geri gönderilme” riskiyle karşı karşıya olduklarını bildirdi.

Uluslararası Af Örgütü Kanada Şubesi de, Kanada’nın bu anlaşmayı yürürlükten kaldırması çağrısında bulundu.

Uluslararası Af Örgütü Kanada Şubesi Genel Sekreteri Ketty Nivyabandi, düzenlediği basın toplantısında, tartışmalı anlaşmanın, mültecileri, özellikle de toplumsal cinsiyete dayalı zulümden kaçanları, ciddi geri gönderilme riskiyle karşı karşıya bıraktığı uyarısında bulundu.

Kanada’da mart ayından bu yana, göçmenler iki ülke arasındaki sınırın tamamından geri döndürülüyor.

Daha önce anlaşma, Montreal’in güneyindeki Roxham Road gibi resmi giriş limanlarının dışında Kanada’ya gelen sığınmacılar için geçerli değildi. ABD’den geçen yıl yaklaşık 40 bin göçmen bu geçiş yoluyla Kanada’ya geldi.