Uluslararası Adalet Divanı’nın, İsrail’e Soykırım Sözleşmesi çerçevesindeki yükümlülüklerini hatırlattığı karar, davayı açan Güney Afrika’da ve Filistinliler arasında memnuniyetle karşılandı. İsrail’den ise temkinli bir açıklama geldi.

İsrail’e karşı Gazze Şeridi’nde soykırım uyguladığı iddiasıyla dava açan Güney Afrika, ana dava çerçevesinde acil önlemler alınması için ihtiyati tedbir başvurusunda da bulunmuştu. Divan’ın bu başvuruya yönelik Cuma günü açıkladığı kararda İsrail’in Gazze Şeridi’nde Soykırım Sözleşmesi çerçevesine girebilecek her tür eylemi engelleme ve cezalandırma yükümlülüğüne vurgu yapılmış ve Gazze Şeridi’ne acil ihtiyaç duyulan temel hizmetler ve insanî yardımın sağlanması için acil ve etkili önlemler almak zorunda olduğuna işaret edilmişti.

Divan’ın kararında Güney Afrika’nın ateşkes talebi çerçevesinde, askeri operasyonun derhal durdurulmasına yönelik bir hüküm yer almadı. Ancak karar, Gazze Şeridi’nde soykırım tehlikesi bulunduğuna işaret etmesi açısından önem taşıyor.

Netanyahu’dan “uluslararası hukuka saygı” açıklaması

İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’dan ise temkinli bir açıklama geldi. İsrail’in uluslararası hukuka saygısının “sarsılmaz” olduğunu belirten Netanyahu, aynı zamanda “soykırımcı terörist bir örgüt” diye nitelediği Hamas’a karşı kendilerini savunmaya devam edeceklerini vurguladı.

Divan’ın Güney Afrika’nın talep ettiği acil ateşkese hükmetmemesini “adilce” olarak nitelendiren Netanyahu, meşru müdafaanın İsrail’in temel hakkı olduğunu söyledi. Netanyahu, “Ancak tek başına İsrail’in Filistinlilere soykırım uyguladığı iddiası bile sadece yanlış olmakla kalmayıp dehşet vericidir. Mahkemenin bunu görüşmeye dahi istekli olması, nesiller boyunca silinmeyecek bir yüz karasıdır” ifadelerini kullandı.

Netanyahu’nun kabinesindeki aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ise Divan’ı “Lahey’deki antisemit mahkeme” diye nitelendirerek “kararın hedefinin adalet değil, Yahudi halkına zulüm olduğunu, kararın İsrail devletinin varlığını tehlikeye attığını” iddia etti.

Güney Afrika’dan İsrail’i destekleyen ülkelere uyarı

Davayı açan Güney Afrika ise kararı memnuniyetle karşıladı. Dışişleri Bakanlığı, Divan kararını “Filistin halkı için adalet arayışında önemli bir dönüm noktası” diye nitelendirerek Divan’ın Gazze Şeridi’nde bir soykırım tehlikesi bulunduğunu kabul etmesinin uluslararası hukuk açısından büyük bir zafer olduğunu kaydetti.

Güney Afrika Dışişleri Bakanlığının açıklamasında, şimdiye kadar İsrail’e destek veren üçüncü ülkelere de “İsrail’in askerî eylemlerini finanse etmek ve kolaylaştırmak yoluyla Soykırım Sözleşmesini bizzat ihlal eder konuma düşmemeleri” uyarısı yapıldı.

Hamas: İsrail’in izolasyonuna katkı sağlayacak

Uluslararası Adalet Divanı’nın kararını Hamas da olumlu karşıladı. Hamas’ın açıklamasında, kararın “İsrail’in izolasyonuna katkı sağladığı” değerlendirmesi yapılarak “Uluslararası Adalet Divanının kararı, İsrail’i izole etmeye ve Gazze’de işlediği suçların açığa çıkmasına katkı sağlayan önemli bir gelişmedir” denildi.

Ramallah merkezli Filistin Özerk Yönetiminin Dışişleri Bakanı Riyad Maliki de “Uluslararası Adalet Divanı yargıçları olgular ve yasalara göre karar vermiş, insaniyetten ve uluslararası hukuktan yana hükümde bulunmuştur” açıklamasını yaptı. Maliki, İsrail ve diğer tüm devletlerin artık bu kararı uygulaması gerektiğini kaydetti.

Erdoğan: Kararı değerli buluyor, memnuniyetle karşılıyorum

Lahey’den gelen karar ile ilgili Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da bir açıklama yaptı.

“Uluslararası Adalet Divanında Gazze’deki insanlık dışı saldırılarla ilgili alınan ihtiyati tedbir kararını değerli buluyor, memnuniyetle karşılıyorum. Filistinli masum sivillere yönelik işlenen savaş suçlarının cezasız kalmaması için sürecin takipçisi olmayı sürdüreceğiz” diyen Erdoğan, kararın Soykırım Sözleşmesi’ne taraf ülkeler için bağlayıcı olduğunu hatırlatarak “Bu kararın, İsrail’in kadın, çocuk, yaşlı ayırt etmeden gerçekleştirdiği saldırılarının artık bir son bulmasına vesile olmasını diliyoruz” ifadelerini kullandı.
DW / dpa/BK,TY