Nasıl Bir Ekonomi TV’de yayınlanan Ekonomi Masası’nın konukları Gedik Yatırım Yatırım Danışmanlığı Müdür Yardımcısı Eda Karadağ ve Habertürk yazarı Abdurrahman Yıldırım oldu. EKONOMİ Gazetesi Genel Koordinatörü Vahap Munyar, gazeteci Barış Esen ve Berfin Çipa’nın sorularını yanıtlayan Eda Karadağ ve Abdurrahman Yıldırım, yabancı yatırımcının borsaya ilgisini ve İsrail’in İran’a yönelik saldırısının piyasalara etkisini değerlendirdi. Karadağ, İsrail’in saldırısının borsada güölü bir satış baskısı oluşturmayacağı görüşünü dile getirdi. Yıldırım da karşılıklı misillemenin devam etmesinin, savaş riskini artıracağı ve bunun da ekonomik faturasının büyük olacağı yorumunu yaptı.

GEDİK YATIRIM YATIRIM DANIŞMANLIĞI MÜDÜR YARDIMCISI EDA KARADAĞ

Yabancının ilgisi artıyor, ama borsaya kısa vadeli geliyor

Geçtiğimiz hafta sonu zaten İsrail-İran gerilimini konuşmaya başladık. Yeni haftaya başlarken de bunun risk iştahı üzerinde bir baskı yarattığını da takip etmiştik. Şimdi bugün özelinde özellikle emtialarda altın ve petrol fiyatlarındaki oynaklığın devam etmesini bekliyoruz. Bizim içeride bir miktar aşağı yönde bir baskıyla yaratabilir ama bunun çok güçlü bir satış baskısıyla devam etmesini beklemiyorum. Küresel borsalara bakıyorum, ABD vadelileri an itibariyle hafif satıcılı. Elbette kötü bir haber, jeopolitik risklerin artış kaydettiğini gösteren bir haber akışı. Dolayısıyla piyasa buna anlık bir tepki veriyor. Ama hafta başında da bu gerilimle yeni haftaya başladığımızda da çok güçlü bir satış dalgası yaratmamıştı. Sınırlı kalmıştı satışlar. Zaten 2022 yılından bu yana piyasalar artık jeopolitik riskleri fiyatlamaya devam ediyor. Rusya, Ukrayna savaşıyla başladık. Ekim ayında Orta Doğu’da yeni bir savaşla karşı karşıya kalındı. Şimdi İsrail-İran arasında bir gerilim söz konusu. Elbette bu riskler arttıkça özellikle altın ve petrol fiyatlarında da volatilitenin devam etmesini, altında yukarı yönde hareketleri, petrol fiyatlarında da anlık sert yükselişleri beklemek mümkün. Küresel borsaların da yukarı yönde iştahını bir nebze de olsa baskılıyor. Onlarda da tabii ki dalgalı bir seyre yol açıyor. Biz içeride biraz şanslıyız aslında çünkü küresel ile aramızdaki korelasyon zayıfladı. Yani yeni haftaya başlarken aşağı yönde hem İsrail-İran gerilimiyle bir tepki vermiştik hem de bizim zaten teknik anlamda bir düzeltme hareketimiz de olmuştu. Bu nedenle biz biraz daha tepkiye sınırlı kalmaya başladık. Yani toparlayacak olursam bunun sınırlı bir aşağı yönde tepki vermesini beklerim ama çok güçlü bir satış dalgası yaratmasını beklemiyorum.

Yabancıların Türkiye’ye yatırım iştahı artıyor

Borsaya yabancı girişi konusunu bir süredir konuşuyoruz. Özellikle “Seçim sonrasında yabancı girişi daha da artar” şeklinde başlıklar da atılıyordu. Aslında biz geçtiğimiz yıl haziran ayından bu yana yeni bir sürece başladık. Yeni bir ekonomi yönetimiyle çok hızlı adımlar atılmıştı. Merkez Bankası bir süre sıkı bir para politikası uyguladı. Faiz artışlarını sürdürdü. Elbette bu yabancının radarındaydı. Sonuçta burada bazı şeyler değişiyor. Piyasa buna tepki vermeye başlıyor. Borsa yükseliyor. Merkez Bankası faiz artırdıkça mevduat faizlerinde de bu noktada hareketlenme, yükseliş söz konusuydu. Bunların ardından kredi derecelendirme kuruluşları yavaş yavaş not görünümlerinde güncellemeye gitti. Bu yıl Fitch tarafında kredi notunda bir artış yaşandı. Mayıs ve temmuz ayında S&P ve Moody’s tarafından kredi notlarında yukarı yönde güncelleme. Dolayısıyla yabancı yatırımcı, özellikle Türkiye’yle ilgili yapılan açıklamalar, yayınlanan raporların da etkisiyle biraz buraya doğru iştahlanmaya, cesaretlenmeye başlıyor. Ama yine de zaman veriyor. Yani bu girişlerin sürekli sürdürülebilir bir şekilde devam edeceğini düşünmüyorum. Zaman zaman çıkışlarla karşılaşıyoruz. Çıktıkları zaman da gerçekten piyasada ciddi bir oynaklık, aşağı yönde tepki de yaratabiliyorlar. Yabancı girişinin uzun soluklu olması için bekliyoruz ve bunun için biraz daha zaman var.

HABERTÜRK YAZARI ABDURRAHMAN YILDIRIM

Güvenli liman arayışı altın fiyatını yükseltiyor

Geçen cumartesi günkü İran saldırısından sonra sanki bu iş yatışıyor gibi görülmüştü. Ancak pazartesi gününden itibaren İsrail’den gelen açıklamalar, gerginliğin devam edeceğini çağrıştırdı ve gece saatlerinde bir saldırı gerçekleşti. Haberler ilk geldiğinde piyasaları negatif etkiledi.

Sadece altın ve petrolde yükseliş olmadı. Amerikan tahvillerinde de ciddi bir alım geldiği için 10 yıllıklarda da 4,70’leri bulan faiz 4,50’ye kadar indi. Yani piyasalar güvenli liman arıyor. Altının yükselişi de bundan kaynaklanıyor. Ama Bitcoin’e baktığımız zaman güvenli liman ihtiyacının yoğun olduğu zamanlarda bu tarafın ters teptiğini, güvenli liman olmaktan ziyade koruma aracı olmaktan çıktığını görüyoruz. Orada da yüzde 5’e yakın düşüş gerçekleşmiş. Borsalarda yüzde 2’ye 3’e yakın düşüşler söz konusu. Amerikan vadeli piyasaları eksi 1,5 dolayında aşağıda görünüyor.

Savaş, dünyanın istemediği bir durum

Bu saldırıya İran’ın cevap vermemesi halinde iş yatışabilir ama bundan sonrasında merak edilen konu İran’ın misilleme yapıp yapmayacağı. Yaparsa İsrail’in de karşılık verip vermeyeceği izlenecek. Ama böyle devam ederse savaş riski her zaman var demektir. İki ülke arasındaki gerilimin seyri dünya petrolünün yüzde 20’sinin Hürmüz Boğazı’nın da anahtarı durumunda. Hürmüz Boğazı’nda trafiğin aksaması petrol arzında çok ciddi eksilmeye neden olabilir. Bu da enerji fiyatlarını sıçratabilir. Dolayısıyla 2 ülke arasındaki savaş, dünyanın istemediği bir durum. Çünkü zaten Avrupa’nın göbeğinde, Ukrayna’da savaş devam ediyor. Ama Ortadoğu hakikaten dünyanın barut fıçısı. Buradaki gerilim dünya borsaları ve ekonomileri için ciddi risk kaynağı. Büyüme oranını düşürebilir. Petrol fiyatlarını yükseltebilir, enflasyonu yükseltici etki yapar. Doları değerlendirir ve diğer para birimlerinin değer kaybını hızlandırır. Bu da Türkiye aleyhine bir gelişme anlamına geliyor.

İLHAN DUMAN/Ekonomim