Güney Kore, başkent Seul’un güneyinde, dünyanın en büyük çip üretim tesisini kurmayı planlıyor.

Koreli teknoloji devi Samsung ve SK Hynix firmalarıyla iş birliği yapan devlet, söz konusu tesise 2047 yılına kadar 428 milyar euro değerinde yatırım yapmayı planlıyor.

Yatırımcılar için uygulanacak vergi indirimlerinin yanı sıra, tesiste rekabet artırıcı önlemlerin de hayata geçirilmesi planlanıyor. Güney Kore’nin, önemli malzeme ve parçaları yurt içinde üretmek suretiyle, bu alanda kendi kendine yeterlik oranını 2030 yılına kadar yüzde 30’dan yüzde 50’ye çıkarmayı planladığı belirtiliyor.

Devlet Başkanı Yoon Suk-yeol’ün açıklamalarına göre, söz konusu tesis yaklaşık 3,5 milyon kişiye istihdam yaratacak. Muhafazakâr çizgideki Yoon, tesisin enerji ihtiyacının karşılanması için nükleer enerji kapasitelerinin geliştirilmesi gerektiği görüşünü savunuyor.

Güney Kore, bilgisayarlarda kullanılan DRAM çipleri ve SD kartlar veya SSD harddisklerde kullanılan NAND çiplerin pazarında, yüzde 60’ı aşan pazar payı ile lider konumunda. Güney Kore, 2030 yılına kadar, küresel çip ve işlemci pazarındaki yüzde 3’lük payını da yüzde 10 dolayına çıkarmayı hedefliyor. Bu çerçevede Samsung, Tayvanlı rakibi TSMC’yi üretimde geride bırakmak istiyor. TSMC bugün, alanında lider konumunda.

30 bin futbol sahası büyüklüğünde

İnşaatı planlanan tesis, Gyeonggi vilayetinin çeşitli endüstri alanlarını kapsıyor. Bu da toplamda 21 bin hektarlık, yani yaklaşık 30 bin futbol sahası büyüklüğündeki bir alana tekabül ediyor. 2047 yılına kadar, hâlihazırda var olan 19 üretim tesisine 16 yeni tesisin eklenmesi planlanıyor. Bunlara arasındaki üç üretim fabrikası ve iki araştırma fabrikasının ise 2027 yılına kadar tamamlanması hedefleniyor.

İçişleri Bakanlığının aktardığına göre, Samsung ve SK Hynix, 2030 yılında burada ayda 7,1 milyon çip üretecek. Sanayi Bakanı Ahn Duk-geun, “Eğer devasa çip tesisimizin inşaatını daha erken bir zamanda bitirmeyi başarırsak, çip sektöründe dünya çapında bir numaralı rekabet kabiliyetine ulaşmış olacak ve genç nesillere yüksek değerde iş olanakları sağlayacağız” açıklamasında bulundu.

Samsung, projeye yaklaşık 320 milyar euro yatırım yapmayı hedefliyor. Bunun yaklaşık yüzde 70’lik kısmı, Seul’un 33 kilometre güneyinde konumlanan Yongin’deki altı yeni üretim tesisine kanalize edilecek. Yatırımın geri kalanı da Seul’un 54 kilometre güneyindeki Pyeongtaek üretim tesisinde kurulacak üç yeni fabrika ve Giheung’da kurulacak üç yeni araştırma fabrikasına aktarılacak. Henüz bir yıl önce, bellek çipi alanında dünya lideri olan şirket, 2042 yılına kadar yaklaşık 200 milyar euro yatırım yapacağını açıklamıştı.

Dünyanın en büyük ikinci en büyük çip üreticisi konumundaki SK Hynix ise resmi verilere göre, Yongin’de dört yeni fabrikanın inşa edilmesi için yaklaşık 7,9 milyar euro yatırım yapacak.

Güney Kore ihracatının beşte biri

Güney Kore, bu planları ile çip sektöründe giderek değişen ve bulanıklaşan havaya tepki vermiş oluyor. Güney Kore’nin çip endüstrisi, Çin ile ABD arasında sürmekte olan güç mücadelesi nedeniyle önemini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya. Güney Kore, 2022 yılında 129 milyar dolar değerinde çip ihraç etmişti. Bu rakam, ülkenin ihracatının yüzde 19’unu oluşturmuştu. Dolayısıyla ulusal üretimin azalmasının, Güney Kore ekonomisine büyük bir darbe vurmasından korkuluyor.

Washington merkezli Kore Ekonomi Enstitüsü’den Troy Stangarone, “Kore, çip konusunda en ön cephede yer alıyor ve bu da bir yandan firmaları kırılganlaştırırken, diğer yandan ekonomik fırsatlar yaratıyor” değerlendirmesini yapıyor.

ABD’de devlet, çip üretimi yapılan tesislerin inşaatına, “Çip ve Bilim Yasası” çerçevesinde 52,7 milyar dolar değerinde sübvansiyon sağlıyor. Bu nedenle, Samsung, ABD eyaleti Texas’ta tam 17 milyar dolar değerinde bir çip fabrikası kuruyor.

Bu gelişmeler yaşanırken, ABD’nin ileri teknoloji alanında çip ihracatını kısıtlaması yüzünden Çin de yerli çip endüstrisinin inşa edilmesi amacıyla büyük yatırımlar yapıyor. Aynı zamanda, Japonya’nın en büyük üçüncü adası Kyushu’da TSMC ve Sony fabrikalarında çip üretimi ivme kazanmış durumda. OpenAI’nın yöneticisi Sam Altman da yapay zekanın geliştirilmesi ve uygulanması için çip üreticileriyle iş birliği arayışında.

ABD’den Çin fabrikalarına özel izin

ABD’de verilen süresiz özel izin kapsamında, Güney Koreli üreticiler şu ana kadar kısıtlamalardan muaf tutuluyor. Böylece firmalar, Çin’e teçhizat ve makine ihraç edebiliyor. Bu çerçevede, Çin’in Şian kentindeki Samsung fabrikası veya Dalian kentindeki SK Hynix fabrikasında da üretim sürüyor. 24 Ocak Çarşamba günü SK Hynix, Dalian’daki fabrikasının satılacağı iddialarını bir kez daha reddetmişti. SK Hynix, söz konusu fabrikayı, 2020 yılında Intel’den 9 milyar dolar karşılığında satın almıştı.

Pazar araştırma şirketi Bloomberg Intelligence’ın verilerine göre, ABD, çip tedarik ve üretim zincirinin, işleme ve kaplama da dahil olmak üzere 10 aşamasından beşini sağlarken, Japonya ve Hollanda ise temizleme ve litografi gibi aşamaları kontrol ediyor. Dolayısıyla Güney Kore’nin pozisyonunun, ABD ve müttefiklerinin sahip olduğu teknoloji, materyal ve bilgiye bağımlı olduğu söylenebilir. Bu nedenle Güney Koreli üreticiler, ulusal üretimi artırmak amacıyla, ABD’li şirketler ile iş birliği olanaklarına yoğunlaşıyor.
Martin Fritz / DW