Gelişmekte olan ekonomilerin önde gelen beş ülkesini bir araya getiren BRICS grubunun dönem başkanı olan Güney Afrika, 22-24 Ağustos tarihleri arasında Johannesburg’daki Sandton Kongre Merkezi’nde, “BRICS ve Afrika: Karşılıklı Hızlandırılmış Büyüme, Sürdürülebilir Kalkınma ve Kapsayıcı Çok Taraflılık İçin Ortaklık” temasıyla 15. BRICS Zirvesi’ne ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor.
Dünyanın önde gelen gelişmekte olan ekonomilerini bir araya getirecek Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’nın yer alacağı bu etkinliğinin önemi tartışılamaz bir gerçek.
Kovid-19 pandemisi sonrasındaki ilk yüz yüze BRICS zirvesi, üye devletlerin siyasi etkilerini genişlettiği ve küresel Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) içindeki paylarını artırdığı bir dönemde gerçekleşiyor. Aynı zamanda G7’yi geride bırakarak üstün bir performans sergileyen BRICS’in yükselişi, Küresel Kuzey’den Güney’e bir güç kaymasının mümkün olduğunu gösteriyor ve ABD’nin tek kutuplu bir süper güç olarak gerilemesini simgeliyor.
Sputnik, BRICS 2023’te kimlerin katıldığına, davet edilen konuklara ve hangi ülkelerin blokun kapısını çaldığına yönelik bir derleme yaptı.

BRICS 2023’e kimler katılıyor?

Bu yıl BRICS 2023 Zirvesi’ne beş üye ülkenin devlet başkanları veya hükümet başkanları katılacak. Buna göre, listede Ocak ayında grubun dönem başkanlığını üstlenen Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva ve Hindistan Başbakanı Narendra Modi bulunuyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise, toplantıya kişisel olarak katılmayacak ancak video bağlantısıyla zirveye katılması bekleniyor.
Güney Afrika’nın BRICS Temsilcisi Anil Sooklal’ın açıklamasına göre, Rus liderin zirvedeki çevrimiçi konuşmasının 23 Ağustos’ta gerçekleşmesi bekleniyor.
Rusya’dan zirveye katılacak heyete Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov başkanlık edecek.

BRICS 2023’e katılacak konuklar kimlerdir?

Güney Afrika Dışişleri Bakanı Naledi Pandor, Ağustos ayının başlarında yaptığı açıklamada, “(Güney Afrika Devlet Başkanı), BRICS-Afrika Diyaloğu ve BRICS Plus Diyaloğu için Afrika ve Küresel Güney’den 67 lideri (BRICS liderlerinin onayıyla) davet etti. Liderler, küresel Güney’in tüm kıtalarını ve bölgelerini kapsıyor” diye konuştu.
Pandor, ayrıca, 20 uluslararası kuruluşun temsilcisi de davet edildiğini söyledi:
“Bunun yanı sıra, Başkan, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri, Afrika Birliği Komisyonu Başkanı, Yeni Kalkınma Bankası Başkanı, Afrika Bölgesel Ekonomik Toplulukları Başkanları ve Yürütme Başkanları, Afrika finansal kuruluşları ve Afrika Kıtasal Serbest Ticaret Bölgesi Sekretaryası Genel Sekreteri ile Afrika Birliği Kalkınma Ajansı CEO’su da başta olmak üzere 20 saygın kişiyi davet etti.”
Sooklal, şu anda, 41 ülke, katılımını teyit ettiğini, daha fazlasının katılmasının beklendiğini ifade etti.
Belarus Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Anatoly Glaz, Sputnik’e yaptığı açıklamada, ülkesinin Dışişleri Bakanı Sergey Aleinik’in zirveye katılacağını bildirerek, “Devlet başkanının talimatıyla, delegasyonumuza Dışişleri Bakanı Sergey Aleinik başkanlık edecek” dedi.
Glaz, Aleinik’in BRICS-Afrika Diyaloğu ve BRICS+ diyaloğuna katılacağını belirterek, bu, Belarus’un BRICS Zirvesi etkinliklerine katıldığı ilk etkinlik olacağını ifade etti.
Öte yandan, Batı liderleri davet edilmedi.
Bu yılın başlarında Fransa Dışişleri Bakanı Catherine Colonna, Emmanuel Macron’un zirveye gözlemci olarak katılmak istediğini ve Johannesburg’a gitmeyi düşündüğünü doğruladı. Ancak Moskova’nın, Paris’in Rusya’ya karşı ‘düşmanca tavrını’ hatırlatarak, Macron’un zirveye katılımın ‘uygun’ olmayacağı bildirmesi üzerine, Fransız liderinin bu teklifi BRICS’ten karışık bir tepkiyle karşılandı. Ve daha sonra Ağustos’un başlarında, Macron’un resmi olarak BRICS 2023’e davet edilmeyeceği açıklandı.

BRICS 2023 gündemi ne olacak?

Zirvenin ilk günü olan 22 Ağustos’ta, akşam oturumunda devlet başkanlarının katılımcılara hitap edeceği bir iş forumu düzenlenecek. Ardından BRICS liderleri kapalı bir oturumda birbirleriyle bir araya gelecek.
Anil Sooklal, zirvenin gündemine ilişkin “Gündem burada açık – gerektiğini düşündükleri herhangi bir konuda görüş alışverişinde bulunabilecekler” açıklamasında bulundu.
23 Ağustos’taki etkinlikler ise, iki oturumdan oluşacak. İlk oturum kapalı olarak yaklaşık bir buçuk saat sürecek ve ikincisi, açık oturum yaklaşık iki saat sürecek. Aktarılan bilgilere göre ilk oturumda, üye devletlerin liderleri ile her delegasyondan 10 temsilci ile birlikte, jeopolitika, güvenlik konuları, finans ve ekonomi gibi konuları ele alacak. Açık oturum, özellikle İş Konseyi, Kadın İşbirliği ve BRICS Yeni Kalkınma Bankası’nın temsilcilerinin katılacağı ve bu kuruluşların sunumlarının yapılacağı bir oturum olacak.
Sooklal, zirvenin sonunda, üye devletlerin liderlerinin, BRICS diplomatlarının yardımcıları tarafından zaten çalışmaya başlanan bir nihai bildiri kabul edeceklerini belirtti.

Hangi ülkeler BRICS’e katılmak istiyor?

Zirvenin bir diğer gündemi ise, BRICS’in genişlemesi olacak. Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, konu Güney Afrika’daki zirvesinde tartışılacağını daha önce yaptığı açıklamalarda belirtmişti.
Pandor, 40’tan fazla ülke, BRICS’e katılmak isteğini, bunlardan 23’ünün resmi olarak başvuruda bulunduğunu ifade etti.
Resmi olarak başvuranlar arasında Arjantin, Türkiye, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Mısır, Senegal, Cezayir, Etiyopya, İran ve Endonezya gibi ülkeler bulunuyor.
Sooklal, “Ülkelerin listesi uzun” diyerek daha çok ülkenin de katılmak istediğini belirtti. Sputnik