Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Başkanı Achim Steiner, enflasyonist baskılar ve faizdeki artış nedeniyle gelişmekte olan birçok ülkenin büyük borç kriziyle karşı karşıya olduğunu belirtti.

İsviçre’nin Davos kasabasında düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu’na (WEF) katılan Steiner, küresel kalkınmaya ilişkin açıklamalarda bulunudu.

Steiner, daha iyi bir dünya vizyonundan vazgeçilmesi halinde çok karanlık bir dönemle karşı karşıya kalınacağını düşündüğünü söyledi.

‘ŞAŞIRMAMALIYIZ’

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın karşılanmadığını ifade edenlerin haklı olduğunu aktaran Steiner, geçen yıl 1945’ten bu yana görülmediği kadar çok savaş olduğunu, daha fazla insanın yerinden edildiğini, daha fazla mülteciyle ekonomik ve mali krizin olduğunu anlattı.

Achim Steiner, “Dolayısıyla ilerlemenin planlandığı gibi gerçekleşmemesine belki de şaşırmamalıyız. Çok büyük aksaklıklar yaşandı” dedi.

Steiner, birçok ülkede belirli Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları konusunda ise ilerleme kaydedildiğini dile getirerek, örneğin dijitalleşme alanında 10 yıl öncesine kıyasla olağanüstü ilerlemeler görüldüğünü, dünya nüfusunun sadece yüzde 30’unun internet ve geniş banda erişimi varken bugün yüzde 80 ila 90’ından bahsedildiğini kaydetti.

İlerleme örnekleri kadar gerileme örnekleri de olduğuna işaret eden Steiner, “2024’ün başında bulunduğumuz nokta, buhranlı, sıkıntılı, bu krizden çıkış konusunda birbirine güveni olmayan bir dünya. O halde Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’ndan vazgeçmeyelim çünkü onlar aslında bize ileriye giden yolu gösteriyor.” diye konuştu.

GELİŞMEKTE OLAN 52 ÜLKE TEMERRÜDE DÜŞEBİLİR

Steiner, finansman durumundaki sıkıntıya değinerek, birçok gelişmekte olan ülkenin büyük bir borç kriziyle karşı karşıya olduğunu vurguladı.

Enflasyonist baskılar ve faiz oranlarındaki artışın, gelişmekte olan ülkelerin, özellikle de en az gelişmiş ülkelerin, borçları için ödemek zorunda kaldıkları tutarda önemli artışa yol açtığına dikkati çeken Steiner, “Aslında, borçlarının faiz ödemeleri için eğitim veya sağlık sektörlerine yatırım yapabileceklerinden daha fazlasını ödeyen iki düzineden fazla ülke var. Dolayısıyla bu çok önemli bir kalkınma gerilemesidir.” değerlendirmesinde bulundu.

Steiner, uluslararası toplumun borç sorununu proaktif bir şekilde çözemediğini belirterek, “UNDP olarak, 52 gelişmekte olan ülkenin borç sıkıntısıyla karşı karşıya ve temerrüde düşme olasılığı olduğunu tahmin ediyoruz. Bu durum sadece finansal piyasalar için değil aynı zamanda en yoksul kesimin yüzde 40’ının yaşadığı bu ülkelerde de yansımaları olacağı için de çok önemli.” ifadelerini kullandı.

‘YENİ RİSKLER YARATIYOR’ UYARISI

Birleşmiş Milletler gibi kurumlar için bile gelişmekte olan ülkelerin desteğe ihtiyaç duyduğu bir kriz anında geleneksel kalkınma finansmanlarının çoğunun geri çekildiğinin görüldüğünü aktaran Steiner, “Ülkelerin kalkınma kuruluşlarının bütçelerini kıstıklarını görüyoruz, bu büyük bir stratejik hata ve önümüzdeki yıllar için yeni riskler yarattığını düşünüyorum.” diye konuştu.

Steiner, Davos’taki konuşmalara göre “tünelin sonunda ışık görülmeye başlandığını”, enflasyonun düştüğünü ve faizin düşeceğini anlatarak, belki bu yıl ya da yıl sonunda yeniden ortaya çıkacak bir tür toparlanma beklentisi olduğunu kaydetti.

En az gelişmiş ülkelerin çoğunun ulusal borçlarının temerrüde düşmesini önlemek için çalıştıklarını bildiren Steiner, bunun yatırım yapılamaması anlamına geldiğinin altını çizdi.

Steiner, “Muazzam miktarda ulusal kaynak kamu bütçelerinden uluslararası borçların ödenmesine yönlendiriliyor. Ekonomik toparlanmaya yönelik yetersiz bir yatırım var. Yani en az gelişmiş ülkeler için karşı karşıya oldukları durum çok daha ciddi ve çok daha uzun süreli bir kriz.” değerlendirmesini yaptı.

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN MALİYETİ ARTIYOR

İklim değişikliğine ilişkin endişelerini de paylaşan Steiner, iklim değişikliğine müdahalede çok yavaş davranıldığına işaret ederek, eylemsizliğin maliyetinin artık ekonomileri, işletmeleri ve vatandaşları etkilemeye başladığını söyledi.

Steiner, geçen yıl dünya enerji piyasalarında yenilenebilir enerji altyapısına petrol, gaz, kömür ve nükleerden daha fazla yatırım yapıldığının görüldüğüne dikkati çekerek, “Bir enerji devrimi yaşanıyor ve tempoyu hızlandırmamız gerekiyor. Ayrıca özellikle gelişmekte olan ülkelerin finansman ve teknolojiye erişimine yardımcı olmalıyız ki onlar da bu geçişi daha hızlı yapabilsinler. Zamanımız azalıyor, giderek daha yüksek bir bedel ödüyoruz” şeklinde konuştu.

Steiner, Davos’ta dijital dönüşüm ve yapay zekanın ekonomileri nasıl değiştireceği hakkında da birçok tartışmaya tanık olduklarını ifade ederek, riskler kadar çok büyük fırsatların da olduğunu, birbirinden uzaklaşan, birbirini sadece düşman ya da rakip gören bir dünyanın 21’inci yüzyıla yakışmadığını sözlerine ekledi.