57 yaşındaki Esat, 2011’de başlayan hükümet karşıtı gösterileri bastırdığı için tecrit edilmişti. Ancak Şubat ayında Türkiye’nin güneydoğusunda yaşanan depremin Suriye’yi de etkilemesinin ardından Şam’ın Arap dünyası ve Ankara ile bağlarını yeniden kurma süreci hızlandı.

Esat, “Hedefimiz Türkiye’nin Suriye topraklarından çekilmesi, Erdoğan’ın hedefi ise Türkiye’nin Suriye’yi işgalini meşru kılmak” diye konuştu ve “Neden Erdoğan’la buluşacakmışım? Bir şeyler içmek için mi?” diye sordu.

Esat, Suriye’deki terör Türkiye’den kaynaklanıyor” dedi.

Türkiye, 2016’dan bu yana Suriye’de silahlı saldırılar düzenleyen, muhalif savaşçıların önde gelen destekçisi. Türk birlikleri Suriye’nin kuzeyinde bazı bölgeleri kontrol ediyor.

Esat, son birkaç yılda Rusya ve İran’ın desteğiyle topraklarının büyük kısmını geri almayı başardı ve savaşın gidişatını kendi lehine çevirdi. Suriyeli isyancılar ve Türkiye’nin desteklediği muhalifler, şu anda Suriye’nin kuzeybatısında küçük bir bölgeyi elinde tutuyor.

Türkiye ile Suriye savunma ve dışişleri bakanları, Rusya ve İran’ın arabuluculuğunda ilişkilerini yeniden kurmak için geçtiğimiz aylarda temaslarda bulunmuştu. Esat ise Erdoğan’la görüşebileceği söylentilerini yalanladı.

Şam, ilişkilerin normalleşmesi için Türk askerlerinin Suriye’den çekilmesi konusunda takvim ortaya konması gerektiğini savunuyor.

İki ülke savunma ve dışişleri bakanları Mayıs ayında ilişkileri geliştirmek için bir “yol haritası” oluşturmaya karar vermişti.

Suriye son aylarda, iç savaşın başladığı 2011’den bu yana muhalefeti destekleyen bazı ülkelerle de ilişkilerini geliştirdi.

Esat, on yıldan uzun süredir ilk kez, Mayıs ayında Suudi Arabistan’ın evsahipliğinde düzenlenen Arap Birliği zirvesine katılmıştı.

Ancak Suudi Arabistan’ın önemli müttefiki ABD, çatışmalara siyasi bir çözüm getirilmeden Şam’la normalleşmeye karşı çıkıyor.

Suriye iç savaşının başlamasıyla zengin Basra Körfezi ülkelerine uyuşturucu akışının artmasından da Suriye sorumlu tutuluyordu.

Milyarlarca dolarlık uyuşturucu ticareti Şam ile bölgesel görüşmelerin de öncelikli konusuydu.

​Esat bu konuyla ilgili olarak “Uyuşturucu ticaretinin sorumlusu Suriye’de kaosa neden olan ülkelerdir” ifadelerini kullandı.

“ABD ile diyalog sonuç getirmedi”

Esat, Şam ile Washington arasında birkaç yıl önce başlayan kapalı kapılar ardındaki diyaloğun da “herhangi bir sonuç getirmediğini” söyleyerek Şam’ın “farklı yollarla” ABD yaptırımlarının üstesinden geldiğini belirtti.

ABD ve Suriye arasında geçtiğimiz yılların önemli konularından biri aralarında 2012’de kaybolan gazeteci Austin Tice’ın da olduğu Suriye’deki kayıp Amerikalılar’ın durumuydu.

Washington’un en üst düzey arabulucusu Roger Carstens’in de katıldığı bir ziyaretle Amerikalı yetkililer, Tice ve diğer kayıp Amerikalılar hakkında bilgi almak için birkaç yıl önce Şam’a gitmişti.

Tice hakkında anlamlı bir bilgi alınamasa da, bu Esat hükümeti ile ABD’nin yıllar sonra en üst düzey görüşmesiydi.

Suriye’deki savaş 500 bin kişinin ölümüne, bir milyondan fazlasının yaralanmasına neden oldu. Ülkenin büyük kısmı yok oldu, 23 milyonluk nüfus yerlerinden oldu. Ülkedeki çatışmalar son yıllarda çıkmaza girdi.

5 milyondan fazla Suriyeli çoğunlukla Türkiye, Lübnan ve Ürdün gibi komşu ülkelerde mülteci durumunda.

Esat, “Savaşın başından beri uzun süreceğini biliyorduk” dedi. VOA Türkçe