Avrupalı şirketler artan enerji fiyatları ve yüksek üretim maliyetleri nedeniyle ölüm kalım kriziyle karşı karşıya. Fransa ve diğer Avrupa ülkelerindeki politikacılar, şirketlerin ABD’ye taşınarak tüm sanayi sektörünün içinin boşalmasına neden olmasından her zamankinden daha fazla endişe duyuyor.

Pazartesi günü Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Elysee sarayında önde gelen şirketlerin yöneticileriyle bir akşam yemeği düzenledi ve onları üretimlerini ABD’ye taşımamaya çağırdı. Avrupalı politikacılar, son dönemde iş dünyasında görülen operasyonların Avrupa’dan ABD’ye kaydırılması eğilimi karşısında alarma geçmelidir.

O yasa Avrupalıları rekabet edemez kıldı

Daha istikrarlı enerji fiyatlarına sahip olan ABD, şirketleri ve yatırımları cezbetmektedir. Beyaz Saray’da Joe Biden yönetiminin ağustos ayında çıkardığı Enflasyon Düşürme Yasası (IRA), ABD’deki işletmeler için vergi indirimleri ve büyük sübvansiyonlar sağlayarak Avrupa’yı daha az rekabetçi hale getirdi.

Devler Atlantik’in karşı yakasına taşınıyor

Sonuç olarak, Avrupa’nın en büyük alüminyum eritme tesisi olan Fransız Aluminum Dunkerque Industries, artan elektrik fiyatları nedeniyle üretimini yüzde 22’nin üzerinde azalttığını duyurdu. Alman Volkswagen bu yılın başlarında ABD’deki operasyonlarını genişleteceğini duyurdu. Hollandalı kimya üreticisi OCI, Atlantik’in diğer yakasında yeni bir fabrika inşa ediyor.

Ukrayna krizinin başlangıcından bu yana Avrupa ülkeleri ABD’nin izinden giderek Rusya’ya karşı birçok kez yaptırım uyguladı ve bu yaptırımların en büyük mağduru oldu. Ancak Atlantik’in öte yakasında, Ukrayna krizinin kışkırtıcısı ABD, diğerlerinin sefaletini güvenli bir mesafeden izliyor ve hatta krizden kazanç sağlıyor.

Örneğin, ABD’li şirketler sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) için Avrupa pazarında yerli alıcılarından iki kat daha yüksek fiyat talep etti.

ABD eleştiri oklarının hedefinde

Bazı uluslararası ilişkiler uzmanları ABD’nin müttefiklerinin çıkarlarını düşünmediğini savunuyor. Ukrayna krizini Avrupa’nın stratejik özerkliğini zayıflatmak için kullandığını ileri sürüyor. Biden yönetimi Amerikalı şirketlerin servetine servet katmak için Avrupa’yı pençesine alan enerji krizinden yararlanmakla suçlanıyor. Gelinen süreçte ABD kendi çıkarları için Avrupa imalat sanayinin içini boşalttı.

Macron ABD’yi korumacılıkla suçluyor

Macron Washington’u korumacılıkla suçlarken, giderek daha fazla Avrupalı siyasetçi ABD’nin gerçek yüzünü görmeye başladı. Alman bakan ABD’yi “astronomik” doğal gaz fiyatları nedeniyle eleştirdi. Salı günü Fransa ve Almanya, ABD Enflasyon Düşürme Yasası gibi zorluklara karşı Avrupa sanayi politikasında “yenilenmiş ivme” çağrısında bulunan ortak bir bildiri yayınladı.

Bazı Avrupa ülkeleri bu uyarıya kulak vermeye başladı. Washington’un Çin’i yarı iletken teknolojisinden mahrum bırakma baskısının ortasında Hollanda Dış Ticaret Bakanı Liesje Schreinemacher, Hollanda’nın ABD’nin adımlarını takip etmeyeceğini ve bu konuda kendi kararını vereceğini söyledi.

Hegemonik “Önce Amerika” stratejisi müttefikleri uzaklaştırıyor. Bilinçli bir değerlendirmenin ardından, Avrupa ülkeleri tedarik zincirlerinin ayrıştırılmasına ya da koparılmasına karşı olduklarını dile getirerek uluslararası ilişkilerde giderek daha rasyonel seçimler yapıyor. Avrupa ülkelerinin ABD’nin dümen suyunda dans etme alışkanlıklarını bırakarak gerçek anlamda stratejik özerklik elde etmelerinin zamanı gelmiştir.