Dünya globalleştikçe ticaret hacmi de aynı oranda artış gösteriyor. Küresel tedarik zincirindeki dalgalanmalar ve bozulmalar, salgınlar, hastalıklar dahi dış ticaretin hızını kesemedi. Ticaretin uluslararası düzeyde böyle hızlı artmasında gümrükteki işlemlerin hızlı ve pratik oluşunun rolüne dikkat çekiyor.

Teknoloji geliştikçe dış ticaretinde hızlandığını belirten Mentor Gümrük Müşavirliği CEO’su ve Dış Ticarete Yön Verenler Derneği (DIŞYÖNDER) Yönetim Kurulu Başkanı c, dış ticarette ve gümrük işlemlerinde dijitalleşmede en önemli kazanımı, işlemleri başlatan ihracatçının oluşturduğu verilerin ilk noktadan son noktaya kadar tekrarlanmadan ulaşabilmesini sağlayabilmek olarak gösterdi.

“Lojistiğin payı da büyük”

İhracatçıların ilk beyanlarında kullanılan verilerin aynı zamanda beyannameye dönüşürken, gümrük kapılarında ve son olarak alıcının gümrükleme işlemlerinde kullanılabilmesinin önemli bir zaman tasarrufu ve verimlilik sağladığını belirten Çınar, “Dış ticaretin hızlanmasında elbette lojistiğin de payı büyük.

Ancak bilmek gerekir ki hız, sadece taşımacılığa bağlı bir unsur olmayıp, eşyaya refakat eden ve onun mülkiyetini ve ödeme garantisini de temsil eden evrakların hızlı akışı da aynı oranda önemlidir. Dış ticaretin sınırlar ötesi ticaret olduğunu, mal akış hızının gümrüklerin ve gümrük işlemlerinin hızı kadar olduğunu unutmamak gerekiyor. İşte bu sebeple teknolojinin doğru şekilde kullanımının dış ticaret üzerindeki etkisi son derece önemlidir” dedi.

Yapay zekâ çalışmaları arttı

Son dönemde Türkiye’de yapay zekâ çalışmalarının bir hayli hızlandığını, başta savunma sanayi olmak üzere pek çok sanayi dalında da yapay zeka uygulamalarını görmeye başladıklarını söyleyen Hakan Çınar, sözlerine şöyle devam etti: “Dış ticaret açısından bakıldığında yapay zeka uygulamalarının, ürünlerin başta üretimi olmak üzere, gümrük süreçlerinin hızlanması, ürünlerin satışı, taşınması, depolanması, stok kontrolünün yapılması, paketlenmesi dahil her alanda önemli yararlar sağlıyor.

Özellikle maliyet azaltıcı ve verimsizliği önleyici avantajlar sunuyor. Özellikle e-ihracat işlemlerinde yapay zekâ teknolojilerinin etkisi çok önemli. Ancak gümrük işlemlerinin pratikleşmesinde ve hataların asgari seviyeye inmesinde de yapay zekanın rolü büyük. Fakat tüm işlemlerin yalnızca yapay zekâ ile yürütülemez. Dış ticaret işlemlerinde halen insanın rolünün büyük etkisi var”.

“Krizler ticarette daralmalara sebep oluyor”

Küresel krizlerin kısa vadede uluslararası ticarette daralmalara sebep olduğuna değinen Hakan Çınar, “Dünya böylesine şeffaf ve globalken insanların tüketim konusunda fedakarlık yapmalarını beklemek çok da mümkün değil. Bunun örneğini önce pandemide, ardından Rusya Ukrayna savaşında gördük.

Tüm bu olumsuzluklar, uluslararası ticaretin hızının önüne geçemedi. Tabi belirli dönemlerde belirli aksamalara şahit olmadık değil, ancak gerek teknolojinin yardımı gerekse ülkelerin bu konuda kararlı duruşu dış ticaretin hızını kesmedi. Konuyla ilgili tüm aktörler, böylesi dönemlerde maksimum gayret göstererek küresel ticaret akışının durmaması için çaba sarf ettiler” diye konuştu.

‘Terzi usulü’ raporlama

Şirket olarak, gümrükleme işlemlerinde teknolojiyi maksimum seviyede kullandıklarını söyleyen Mentor Gümrük Müşavirliği CEO’su Hakan Çınar, “Yaptığımız uygulamalarla müşterilerimizle aramızda kurduğumuz bağ sayesinde istedikleri her bilgiye an itibari ile ulaşabildikleri gibi, her türlü rapor veya veriyi de anlık olarak görebilmekte; tamamen ‘tailor made’ yani terzi usulü ile diledikleri raporu oluşturabiliyorlar.

Süreçleri anlık takip edebilmeleri, gümrük beyannamesi üzerinde yer alan barkod sayesinde tüm operasyon elemanlarımızın, geliştirdiğimiz yazılım desteğiyle sürecin her aşamasını anlık olarak sisteme işlemeleriyle gerçekleşmekte. Bu da hayatlarına hem hız hem de pratiklik getirirken, şeffaf bir şekilde süreçleri izlemelerine ve ölçümlemelerine de olanak sağlıyor. Yanı sıra kendi yazılımlarımız sayesinde yaptıkları ve yapacakları ithalatlara ilişkin ürün bazlı maliyet görme olanağı da sağlıyoruz” dedi.