Türk lirası dün dolar karşısında yüzde 7,2 ile 2021 sonundaki kur krizinden beri en büyük günlük değer kaybını yaşadı. Dolar/TL kuru bu sabah saatlerinde 23,40, Euro/TL ise 25,50 seviyelerinin üzerine çıkarak yeni tarihi zirvelerini gördü.

Doların TL karşısındaki seçim sonrası yükselişi yüzde 17’yi buldu. Türk lirasındaki sert değer kaybı, Mehmet Şimşek yönetiminin geleneksel ekonomi politikalarına dönüşünün bir işareti olarak görülse de kurdaki yükselişin enflasyon üzerinde tekrardan baskı oluşturacağına ilişkin beklentiler arttı.

Uluslararası finans ajansları da Türk lirasındaki sert düşüşe geniş yer ayırdı.

FT: KASITLI DEVELÜASYON

İngiliz finans ajansı Financial Times, dün kurda yaşanan yükselişin ardından “Yeni ekonomi ekibi kasıtlı devalüasyona başlarken Türk lirası düşüyor” başlıklı bir haber kaleme aldı.

Adam Samson imzalı haberde, Türk lirasındaki değer kaybının ortodoks önlemlere doğru kayma beklentisi ile paralel olduğu belirtildi.

FT’ye konuşan bir kaynak, Türk devlet bankalarının piyasaya müdahale etmeyi bıraktığını söyledi. Adının açıklanmasını istemeyen bankacı, kurdaki hareketi kontrollerin tamamen gevşetilmesi yerine “kasıtlı bir devalüasyon” olarak nitelendirdi.

BLOOMBERG: MÜDAHALELER HAFİFLETİLDİ

ABD’li finans ajansı Bloomberg’te Tuğce Özsoy, Kerim Karakaya ve Beril Akman imzalı habere göre; Mehmet Şimşek, Merkez Bankası’ndan döviz piyasası müdahalelerinin hafifletmesini istedi.

Konuyla ilgili Bloomberg’e bilgi veren kaynaklara göre, liradaki düşüş gün içinde yüzde 6’yı geçince bakanlık satışların yeniden başlamasına izin verdi. Merkez Bankası ve bakanlık konu ile ilgili yorum yapmaktan kaçındı.

Habere göre, Erdoğan’ın Şimşek’i ataması, ortodoksiye dönüşe, Türk varlıklarının değerini piyasanın belirlemesine izin verilmesine ve devlet müdahalesinin terk edilmesine ilişkin beklentileri artırdı.

‘ENFLASYON ÜZERİNDE BASKI ARTIYOR’

Ayrıca haberde kurdaki yükselişin süreceğine ilişkin piyasa beklentileri yer aldı. Bloomberg tarafından derlenen verilere göre opsiyon piyasası, Dolar/TL’nin önümüzdeki üç ay içinde dolar başına dolar başına 25’e ulaşma olasılığını yüzde 80, 27’ye ulaşma olasılığını yüzde 60 olasılıkla fiyatladı.

Haberde son olarak liradaki zayıflığın önümüzdeki yıl yapılacak yerel seçimler öncesinde enflasyonist baskıları artırdığı da belirtildi.

Konu ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Bloomberg ekonomisti Selva Bahar Baziki, “Hükümetin seçimle ve depremle ilgili mali harcamaları nedeniyle uyguladığı fiyatlandırma ve vergi politikalarının ileriye dönük enflasyonist baskıları artırmasını bekliyoruz. Bu nedenle, enflasyonun yaz aylarında tekrar yüzde 40’ın üzerine çıkacağını ve yılı yüzde 43’te kapatacağını tahmin ediyoruz” dedi.

YABANCI TL’DEKİ DÜŞÜŞ İÇİN İYİMSER

Wall Street Journal da liradaki düşüşle ilgili bir analiz kaleme aldı. Analizde, liranın düşmesi nedeniyle yabancı yatırımcıların iyimser olduğu ancak bu durumun maliyeye ek yük getireceği belirtildi.

Jared Malsin imzalı haberde, “TL’deki sert düşüş yaklaşan krizin bir işareti olarak değil, Erdoğan’ın Mehmet Şimşek atamasının ardından daha ihtiyatlı bir ekonomi politikasına geçiş olarak görülüyor. Şimşek şimdi ekonomiyi kurtarmanın muazzam zorluğuyla karşı karşıya” ifadeleri yer aldı.

Merkez Bankası’nın daha öncesinde lirayı yapay bir şekilde desteklediği belirtilen haberde, “Yatırımcılara göre, liradaki değer kaybı Erdoğan’ın daha ortodoks ekonomi politikasına dönüşünün ilk adımı. Bu dönüş, yabancı yatırımcıları uzaklaştıran politikalarda ve faiz konusundaki yaklaşımda bir değişiklik de içerebilir” ifadelerine yer verildi.

RİSKLERİ BÜYÜK

WSJ analizinde şu değerlendirmeler yer aldı:

“Liranın değer kaybetmesine izin vermek, ülke maliyesi için bir tahliye vanası olarak görülüyor, para birimini yatırımcılar için daha cazip hale getiriyor ve ihracatçılara yardımcı oluyor. Ancak bu hamle; gıda, enerji, barınma ve diğer temel ihtiyaçların artan maliyetleriyle boğuşan Türk kamuoyunda sevilmeyebilir.

Ekonomistler tarafından gerekli bir adım olarak görülse de, liranın düşmesine izin verilmesi, Türkiye’nin maliyesini yönetmeyi kur korumalı mevduat nedeniyle daha maliyetli hale getirecek.”

Haberde son olarak “Yeni ekonomi yönetimi TL’yi, yatırımcıları korkutmadan ve bir sermaye kaçışına yol açmadan, piyasaların gerçeğine uygun seviyelere getirmeli” ifadeleri kullanıldı.

HÜKÜMET KONTROLÜ GEVŞETTİ

Associated Press’e göre ise Türk lirasının zayıflaması, hükümetin para birimi üzerindeki kontrolünü gevşettiğini gösteriyor.

Ajansta yer alan haberde, Erdoğan’ın düşük faiz ısrarı nedeniyle 2021’den bu yana Türk lirasının değer kaybettiği hatırlatıldı. Bu politikanın enflasyonu dizginlemek için yüksek faiz çağrısında bulunan geleneksel ekonomik yaklaşımlara aykırı olduğu belirtildi.

Haberde, “Analistler Erdoğan hükümetinin seçim öncesinde kuru kontrol altında tutmak için döviz rezervlerini kullanarak lirayı desteklediğini söylüyor. Liranın zayıflaması, hükümetin para birimi üzerindeki kontrolünü gevşettiğini gösteriyor” ifadeleri yer aldı.