Tayvan Savunma Bakanlığı, tatbikata çoğu savaş uçağı 71 uçağın ve 7 savaş gemisinin katıldığını, tatbikatta silahlı insansız hava araçlarının (SİHA) da kullanıldığını açıkladı. Tatbikat sırasında 43 Çin savaş uçağının, Tayvan Boğazı’nın iki ülke arasında fiili sınır sayılan orta hattını geçtiği de duyuruldu. Çin ordusundan yapılan açıklamada ise saldırı tatbikatının, “Tayvan ve ABD’nın provokasyonlarına yanıt verilmesi amacıyla” yapıldığı kaydedildi.

Tayvan Cumhurbaşkanı Tsai Ing-Wen bugün adanın sivil savunma sisteminin ele alınacağı üst düzey bir güvenlik toplantısı yapacak. Çin, Tayvan adasını bir gün mutlaka ana kara ile birleşmesi gereken ayrılıkçı bir bölge olarak görüyor. Pekin yönetimi Tayvan’da, bağımsız bir yönetim yapılanması bulunmasından ve Tayvan’ın başka ülkeler tarafından çeşitli şekilde tanınmasından rahatsız.

Tayvan ise kendi yönetim yapılanmasına sahip olan ve Çin’in egemenlik iddiasını tanımıyor. Birleşmiş Milletler (BM) üyesi 193 ülkeden yalnızca 13’ü Tayvan’ı resmen tanınıyor. Tayvan, BM nezdinde “bağımsız ülke” statüsüne sahip değil. Çin ve Tayvan arasında gerginlikte son altı ayda arttı.

Çin-ABD ilişkilerinde Tayvan gerginliği

Çin yönetimi özellikle de ABD’nin yakınlarda Tayvan’a güvenlik desteği olarak 10 milyon dolarlık bir yardım bütçesini onaylamasına tepkili.

ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin yazın Tayvan’ı ziyaret etmesi Çin’in sert tepkisine yol açmış ve Çin Ağustos ayında da ada çevresinde kapsamlı askeri tatbikatlar yapmıştı.

Çin, Pelosi’nin ziyareti sonrası ABD ile bazı alanlarda işbirliğini askıya aldığını açıklamış, Washington ile askeri diyaloğu kestiğini; iklim kriziyle, sınır ötesi suçlarla ve yasa dışı göçle mücadele gibi konularda da artık işbirliği yapmayacağını duyurmuştu.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ise Çin’i, Pelosi’nin barışçıl ziyaretini, Tayvan çevresinde askeri faaliyetlerini artırmak için bahane olarak kullanmakla suçlamıştı.
Pelosi’nin gezisi sonrası Çin ve ABD karşılıklı olarak başkentlerdeki büyükelçiliklerini Dışişleri Bakanlıklarına çağırmışlardı.

ABD Başkanı Joe Biden ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Biden’ın göreve başlamasından sonra Kasım ayında ilk kez yüz yüze görüşmüşlerdi.

Endonezya’nın Bali adasındaki G20 zirvesi sırasında yapılan görüşme sonrası Biden; Çin ile Soğuk Savaş yaşanmayacağını, Çin’in Tayvan’ı işgal etmeyeceğine inandığını söylemişti. Üç saat süren görüşmeden sonra Şi Cinping ise, Tayvan’ın iki ülke ilişkilerindeki “kırmızı çizgileri” olduğunu tekrarlamıştı. ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken’in 2023’ün başlarında Çin’i ziyaret etmesi bekleniyor.

ABD, Tayvan politikasında uzun yıllardır hassas bir denge yürütüyor

Washington bir yandan sadece Çin hükümetini tanıyan ve diplomatik ilişkilerini Taipei yerine Pekin ile kuran “Tek Çin” politikasına uyuyor, diğer yandan Tayvan ile kendisini savunması için ülkeye silah satmayı da içeren gayri resmi bir ilişki sürdürüyor. BBC Türkçe