Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi, (BETAM) Prof. Dr. Ozan Bakış ve Araştırma Görevlisi Uğurcan Acar tarafından hazırlanan “Dördüncü Çeyrekte Küçülme” başlıklı büyüme notunu yayımladı.

Raporda, kesinleşen Ekim ve kısmen açıklanan Kasım ayı GSYH öncü göstergeleri ile yapılan hesaplamalara göre Türkiye ekonomisinin 2022 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla yüzde 1,7 oranında küçülme öngörüldü.

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilerle yapılan hesaplamalarla ise 2022 yılının dördüncü çeyrekte bir önceki çeyreğe kıyasla GSYH’nin yüzde 1,2 artacağı tahmin edildi.

GSYH tahmininde kullanılan diğer mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış değişkenler dikkate alındığında imalat sanayi üretim endeksi ile hizmet sektörüne olan talepte sırasıyla yüzde 2,3 ve yüzde 1,7 artış görüldü.

Geçen yılın aynı dönemi ile kıyaslandığında ise elektrik tüketimindeki yüzde 7,4’lük azalış dikkat çekti. Perakende sektörü fiyat beklentilerindeki artış sürmekte iken imalat sektörü üretim endeksindeki yüzde 3,7’lik düşüş alarm verdi.

Özel tüketim vergi gelirlerinde artış

2022 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe kıyasla özel tüketim vergisinde yüzde 11,7’lik bir artışa karşın kamu tüketim harcamalarında yüzde 7,1’lik bir azalış öngölürdü.

Bir önceki yılın aynı çeyreğine göre bakıldığında, ithal tüketimde yüksek bir artış (yüzde 21,3), kredilerde ise şiddetli bir azalış (yüzde 29,4 ila yüzde 19) görüldü. ÖTV’de yüzde 34,4, kamu tüketim harcamalarında ise yüzde 7 artış hesaplandı.

Kamu yatırımlarında sert düşüş

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış veriye göre, 2022 yılının dördüncü çeyreğinde yatırım malı ithalatında yüzde 6,8 düşüş dikkat çekti. Perakende sektörü stok seviyesi de yüzde 3.3 düşerken, kamu yatırım harcamaları yüzde 5.4 arttı.

Yıllık bazda ise son 3 aylık üretim beklentileri yaklaşık yüzde 17, ara malı üretim endeksi ise yüzde 8 azalmaktadır. Perakende sektörü stok seviyelerindeki artış hızı yaklaşık yüzde 4’e düşerken kamu yatırım harcamaları yüzde 30’un üzerinde azaldı.

Altın dışı ihracatta artış

2022 yılının dördüncü çeyreğinde, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış altın dışı dış ticaret rakamlarına bakıldığında ihracatta yüzde 1,6’lık artış, ithalatta ise yüzde 5,7’lik azalış tahmin edildi. Bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla bakıldığında ise altın dışı ihracat yüzde 9,8 artarken, toplam ihracat yüzde 3,2 azaldı. Altın dışı ithalat yüzde yaklaşık 10 azalırken, altın dahil edildiğinde ithalatta binde 2’lik düşüş hesaplandı.