NATO’da Pekin’e yapılan “Kremlin’e desteği kesmesi” çağrısına karşın ASEAN zirvesinde bir araya gelen iki ülke bakanları, işbirliğini geliştirme mesajı verdi. Yapılan açıklamalarda Asya Pasifik’teki istikrarın sürdürülmesine dikkat çekilirken, “çok kutupluluğu” geliştirmenin önemine vurgu yapıldı.

Endonezya’nın başkenti Cakarta’da bu yıl 56’ncısı düzenlenen Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) Dışişleri Bakanları Toplantısı’nda Güney Çin Denizi, Hint-Pasifik ve Kore Yarımadası konuları öne çıktı. Toplantının ardından yayımlanan ortak açıklamada, Hint-Pasifik bölgesinde artan jeopolitik gerilimlerden endişe duyulduğu kaydedilirken, bölgede, barış, güvenlik ve refahın sağlanmasının önemine dikkat çekildi.

Güney Çin Denizi üzerinden çıkan eylemler nedeniyle ülkeler arasındaki güvenin bozulduğuna ve gerilimlerin arttığına değinilen açıklamada, daha fazla karışıklığa sebep olabilecek eylemlerden kaçınma çağrısında bulunuldu.

İŞBİRLİĞİ VURGUSU

Çin Komünist Partisi Dış İlişkiler Merkez Komisyonu Ofisi Direktörü Wang Yi, zirvesi çerçevesinde Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile görüştü. Görüşmenin ardından Wang “İki taraf stratejik iletişim ve koordinasyonu güçlendirmeli. İki ülke meşru çıkarlarını koruma, uyumlu bir arada yaşama ve kazan-kazan kalkınma yoluna bağlı kalma konularında da birbirlerini kararlılıkla destekliyor” ifadelerini kullandı.

Wang, Çin’in “dışardan müdahalelere” karşı korunmak, Doğu Asya ülkeleriyle işbirliğini desteklemek ve bölgede barış ile istikrarı korumak için Rusya ile çalışmaya hazır olduğunu kaydetti. Wang, görüşmede “Şanghay İşbirliği Örgütü gibi çerçeveler altında koordinasyon ve işbirliğinin güçlendirilmesi konusunda görüş alışverişinde bulunulduğunu” söyledi.

Lavrov ise, Moskova ve Pekin’in “üst düzey görüş alışverişlerini” sürdürdüğü ve mart ayında Rusya lideri Vladimir Putin ile Çin lideri Şi Cinping arasında yapılan görüşmenin “ikili ilişkilere daha güçlü bir ivme kazandırdığını” söyledi.

SOĞUK SAVAŞ BELİRTİLERİ

Toplantının bölgesel forumunda konuşan Endonezya Dışişleri Bakanı Retno Marsudi ise, Hint-Pasifik bölgesinin “Soğuk Savaş belirtileri” gösterdiğini söyledi. Marsudi, “Hint-Pasifik, başka bir savaş alanı haline gelmemeli” dedi.

Endonezya Devlet Başkanı Joko Widodo ise, ASEAN’ın bölgede barış ve istikrarın korunmasının yanı sıra birlik içindeki dayanışmayı da güçlendirmeye kararlı olduğunun altını çizdi. Bölgeye ve tüm dünyaya katkılarını artırmaya kararlı olduklarını belirten Widodo, ASEAN’ın herhangi bir ülkenin “rekabet sahnesi” olmaması gerektiği uyarısı yaptı

PEKİN’DEN TEPKİ: KARIŞMAYIN

Toplantı çerçevesinde Çin ve Güneydoğu Asya ülkeleri, ABD’nin kışkırtmalarıyla Güney Çin Denizi’nde sık sık yaşanan toprak ihtilaflarının geniş kapsamlı bir silahlı çatışmaya dönüşmesini önlemeyi amaçlayan “Saldırmazlık Anlaşması’nı” üç yıl içinde sonuçlandırmaya çalışma konusunda mutabakata vardı. Washington, Güney Çin Denizi’nde herhangi bir toprak iddiasında bulunmamakla birlikte, seyrüsefer ve uçuş özgürlüğü ile ilgili anlaşmazlıkların barışçıl yollarla çözümünün ABD’nin ulusal çıkarına olduğunu bildirdi. Pekin yönetimi ise, Washington’a tepki göstererek “tamamen Asya’ya özgü bir anlaşmazlık” olarak nitelendirdiği bu konuya karışmaması konusunda uyararak sert ifadelerle uyardı.