Türkiye’nin Rusya ile ticaretinin Batı yaptırımları nedeniyle duraklaması Moskova için kilit bir tedarik hattını vuruyor. Makine İhracatçıları Birliği Başkanı Kutlu Karavelioğlu, Türkiye’nin 2023 yılında Rusya’ya yaptığı sevkiyatlardaki artıştan en çok faydalanan makine ihracatçılarının, “belirsiz” ve “hızla genişleyen” yaptırım listeleri ve askeri kullanım potansiyeli olan ürünlere yönelik baskılar nedeniyle bu yıl satışlarının 1 milyar dolar düşebileceğini söyledi.

Geçen yılki satışların 3’te 1’i

Geçen yıl Rusya’ya yapılan satışların üçte birine denk gelen bu düşüşü değerlendiren Karavelioğlu, şu ana kadar en büyük düşüşlerin takım tezgahları, pompalar ve elektrik motorlarında yaşandığını sözlerine ekledi. Karavelioğlu “Bankacılık sistemi ve tedarik zincirleri üzerinde artan baskı karşısında hiçbir ciddi kurumsal makine üreticisinin Rusya’ya olan eski ilgisini sürdürmesi mümkün görünmüyor” dedi.

Bu durum Türk şirketleri ve hükümetin cari açığı azaltma çabaları için kötü bir haber. Ancak yine de ABD ve AB’nin Rusya’ya yönelik yaptırımlarının daha az etkili olduğunu gösteriyor. Türkiye Ticaret Bakanlığı’nın perşembe günü yayınladığı ön verilere göre Rusya’ya yapılan ihracat ilk çeyrekte bir önceki yıla göre %33,7 düştü.

Türkiye-Rusya ticareti Şubat 2022’de Ukrayna’nın işgalinden sonra yükseldi. Bu durum, Rus ordusuna yardımcı olabileceğini düşündükleri sanayi makineleri ve yedek parçalar gibi ürünlerin akışını durdurmaya çalışan ABD ve AB’nin eleştirilerine ve daha sonra da yaptırımlarına neden oldu.

Yaptırım sayısı 18 bine çıktı

Bloomberg’in şubat ayında bildirdiğine göre AB, Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri ve Çin’in, Rusya ile yaptırım uygulanan teknoloji ticaretine yönelik kısıtlamalarını aşan ülkeler arasında olduğunu söylüyor. Tüm dünya ülkeleri Rusya’ya yönelik yaptırımlarla boğuşmak zorunda. ABD ve müttefikleri işgalden önce yaklaşık 2.600 olan yaptırım sayısını şubat ayı itibariyle yaklaşık 18 bine çıkardı.

Reed Smith’te yaptırım ve ihracat kontrolleri avukatı olan Tan Albayrak, “Düzenleyiciler tarafından özellikle Rusya’nın metal ve madencilik, inşaat, havacılık ve imalat sektörlerinde giderek artan bir inceleme görüyoruz” dedi. Albayrak makine parçaları, çipler ve devre kartları gibi bileşenlerin altını çizerek “Bu ürünlerin çoğunun hem sivil hem de askeri uygulamaları var. Bir çamaşır makinesinde ya da bir savaş tankında kullanılabilirler” dedi.