ABD Merkez Bankası’nın (FED) enflasyonla mücadele kapsamında faiz oranlarını on yıllardır ilk kez bu kadar yüksek seviyelere çıkarması ülkede yeni bir mortgage krizi patlar mı endişelerini beraberinde getirdi.

Uzmanlar artan faiz oranları nedeniyle konut satışlarının düşebileceğini ve düşen satışların emlak fiyatlarını olumsuz etkileyebileceğini belirtiyorlar. Bu durumun gelecek iki yıl içerisinde, ABD genelinde yapılması gereken toplam 1,5 trilyon dolarlık konut kredisi ödemeleri düşünüldüğünde adeta bir “zaman ayarlı bomba” olabileceği yorumu yapıyorlar.

ABD’de toplam 20 trilyon dolarlık bir emlak piyasası olduğu varsayılıyor. Bu piyasada el değiştiren konutlardan bir kısmının önümüzdeki iki yıl içerisinde bankalara 1,5 trilyon dolarlık kredi ödemesi bulunuyor.

Ekonomi uzmanları ticari konut kredilerinin yüzde 70’inden fazlasının bölgesel ve daha küçük ölçekli finans kurumları tarafından verilmiş olmasının riski daha da arttırdığına dikkat çekiyor.

Her ne kadar FED Başkanı Jerome Powell, ABD’de finans ve bankacılık sektörünün güçlü olduğunu dile getirse de mortgage kaynaklı kredilerden kaynaklanan riske FED’in Mayıs ayı Finansal İstikrar Raporu’nda da değinildi. Raporda, konut fiyatlarında yaşanabilecek bir düzeltmenin bankalar ve ticari gayrımenkul borçlarına dair yatırımları ellerinde tutan yatırımcılar için risk oluşturduğuna işaret edildi.

Tüketicilerin özellikle kredi yapılandırmasına gitmesi halinde çok daha yüksek faiz oranlarıyla karşı karşıya kalacakları, zayıflayan emlak piyasası nedeniyle konut fiyatları düşerken borç oranının artacağı öngörüleri dile getiriliyor.

Emlak piyasası uzmanları, salgın sonrası başlayan evden çalışma döneminin ABD genelinde milyonlarca ofisin boş kalmasına, bunun da fiyatların daha da hızlı düşmesine neden olduğuna dikkat çekiyor.

ABD Senatosu’nda bazı senatörler de mevcut risklere dikkat çekiyor. Konuya ilişkin olarak Politico dergisine konuşan Senatör Mark Warner, “Şu anda, çok daha yüksek faiz oranları ve COVID sonrası ticari gayrimenkul piyasasının bir şok geçirmesi gibi iki büyük sorunla karşı karşıyayız. Bu nedenle, bir çöküş olmadan sadece kolayca bu sorunun üstesinden gelebileceğimizi varsayamayız” dedi.

ABD’de 2007-2008 yıllarında yaşanan mortgage krizinde de düşen ev fiyatları, ev sahiplerinin aldıkları kredileri geri ödeyememesine neden olmaya başlamış ve bu da krizi tetikleyen ana unsurlardan biri olmuştu. Aynı dönemde yatırımlarını mortgage destekli yatırım kaynaklarına yapan çok sayıda finans kuruluşu da iflas etmişti. VOA Türkçe