AB ülkelerine odaklı haber sitesi Euractiv’in derlediği bilgilere göre Avrupa Birliği ülkeleri Rusya’dan enerji ithalatı yasağı konusunda çok farklı görüşlere sahipler. Sıkı savunucular da var sıkı muhalifler de açık olanlar da var kararsız kalanlar da. Kısacası Avrupa’nın Rus gazı ve petrolüne olan yüksek bağımlılığı, artan enerji fiyatları ve enflasyondaki yükseliş karar alıcıları zor durumda bırakıyor.

Muhalifler: Almanya, Macaristan, Bulgaristan, Finlandiya

Avrupa’daki en büyük Rus gazı tüketicisi olan Almanya, Rusya’ya yönelik enerji ithalatı yasağına kesin bir dille karşı çıkıyor. Başbakan Yardımcısı Robert Habeck, bunun ülkedeki toplumsal barışı tehlikeye atacağını ve belirli sektörlerde gerçek bir enerji kıtlığı tehlikesi yaratacağını savunuyor.

Almanya’da enerji ambargosunu savunan milletvekilleri de var, ama genel temayül enerji ithalatı yasağı yerine Rusya’ya enerji bağımlılığını hızlıca düşürecek politikaların hayata geçirilmesi yönünde. Almanya, toplam tükettiği gazın (140 milyar metreküp) yüzde 55’ini Rusya’dan alıyor. Ayrıca ham petrolünün yüzde 35’ini ve kömürünün yüzde 50’sini de Rusya’dan ithal ediyor.

“Savaş kötü ama bedeli Maca ailesi ödemesin”

Macaristan’da Başbakan Viktor Orban, AB düzeyinde enerji yaptırımlarına karşı çıkacağını söyledi. Orban, “Rusya’nın silahlı saldırısını ve aynı zamanda savaşı kınıyoruz, ama bunun bedelini Macar ailelerinin ödemesine izin vermeyeceğiz” diye konuştu.

Macaristan, petrol ve doğalgazının çoğunu Rusya’dan ithal ediyor.
Geçen yıl, Gazprom ile 15 yıllık yeni bir gaz tedarik anlaşması imzaladı.
Bulgaristan Başbakanı Kiril Petkov ise, hükümetinin Rusya’ya yönelik yaptırımları desteklediğini, ancak olası bir enerji ithalatı yasağına katılmaları için ellerinde alternatif olmadığını açıkladı.

Bulgaristan, Rusya’dan gaz tedarikine yüzde 70 bağımlı.
Ülkedeki tek petrol rafinerisi Rus Lukoil şirketine ait ve kullanılan yakıtın yüzde 60’ından fazlasını sağlıyor.
Finlandiya’da hükümet, ülkenin enerji arz güvenliğini olumsuz yönde etkileyecek yaptırımlardan yana değil. Bununla birlikte, birçok Fin şirketi Rusya’dan ayrılacağını açıkladı.

Finlandiya’nın kullandığı kömürün yaklaşık yarısı Rusya’dan geliyor.
Ülkede kullanılan doğal gazın ve petrolün üçte ikisi Rusya’dan ithal ediliyor.
Polonya enerji ithalatı yasağının en sıkı savunucusu

Polonya, Rusya’dan gelen gaz arzının kesintiye uğramasından zarar görecek olsa da artan LNG ithalatı ve Norveç’ten gelen gazla bu açığı kapatabileceğini düşünüyor.

Polonyalı bir diplomat, “Kuzey Akım 1 üzerinden milyarlarca euro Rusya’ya akıyor. Ve bu bedel, Ukraynalıların kanlarıyla ödeniyor” sözleriyle AB ülkelerini enerji ambargosuna dahil olmaya çağırdı.

Polonya 2021’de Rusya’dan 8,3 milyon ton kömür ithal etti.
Ülke gaz ihtiyacının yüzde 55’ini Rusya’dan karşılıyor.

Enerji ithalatı yasağına açık olanlar: Fransa ve İspanya

Fransa, Rusya’ya enerji yaptırımları uygulamaya hazır olduğunu belirtirken, Moskova ile diyaloğun açık kalmasının önemine de işaret etti.

Ticaret Bakanı Franck Riester, “Hiçbir kapıyı kapatmıyoruz, sadece Rusya’ya baskı uygulamada nelerin etkili olduğuna bakmamız ve bunun AB üyeleri üzerinde yaratabileceği sonuçları dikkate almamız gerekiyor” ifadelerini kullandı.

Fransa’nın doğal gaz ithalatının yüzde 17’si Rusya kaynaklı.
Ülkede kullanılan petrolün yüzde 7’si ise Rusya’dan ithal ediliyor.
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, ülkesinin gerekirse Rusya’dan petrol ve gaz ihracatının yasaklanması da dahil olmak üzere AB ile koordineli olarak alınan her türlü önlemi destekleyeceğini söyledi. Bu, İspanya’nın Rusya’ya nispeten daha düşük enerji bağımlılığıyla açıklanabilir.

İspanya, 2021’de ülkenin petrol ihtiyacının sadece yüzde 4,5’ini Rusya’dan aldı.
İber Yarımadası, LNG terminalleri açısından bir merkez konumunda. İspanya 6 adet aktif LNG terminaline sahip. Bu da gaz ithalatında çeşitlendirmeye imkan sağlıyor.

Kararsızlar: İtalya, Çekya, Yunanistan, Slovenya, Romanya

İtalya enerji yaptırımları konusunda kesin ifadelerden kaçınıyor. Başbakan Mario Draghi, “Rus gazına olan bağımlılığımızı hızla azaltmaya kararlıyız” diyerek, İtalya’nın gaz arzını çeşitlendirmek için Katar ile görüşmelerde bulunduğunu açıkladı.

Rusya, 29 milyar metreküp doğal gaz ile İtalya’nın en büyük gaz tedarikçisi. Roma’da hükümetin bu miktarın 16 milyar metreküpünü alternatif tedarik yöntemleriyle çeşitlendireceği bildiriliyor.
İtalya petrol ihtiyacının yüzde 13’ünü Rusya’dan ithal ediyor.
Çekya’da hükümet, Rusya’dan enerji ithalatına yönelik olası bir yasak konusunda net tutum ortaya koymadı. Zira hükümet içinde farklı görüşler mevcut. Ekonomistler ise Rus gazının yasaklanmasının ekonomi için tehlike yaratacağını savunuyorlar.

Çekya, doğal gazının yaklaşık yüzde 90’ını Rusya’dan ithal ediyor.
Ülkedeki toplam petrol ihtiyacının yüzde 50’si Rusya’dan sağlanıyor.
Yunanistan Başbakanı Kyriakos Mitsotakis, Rusya’dan enerji ithalatını yasaklamanın gerçekçi olmadığını, ancak Moskova’nın harekete geçmesi ve musluğu kapatmaya karar vermesi durumunda Avrupa’nın hazırlıklı olması gerektiğini ifade etti.

Yunanistan ihtiyaç duyduğu doğal gazın yüzde 39’unu Rusya’dan ithal ediyor.
Ülkenin petrol ithalatının yüzde 26’sı Rusya kaynaklı.
Slovenya’da hükümet, Rusya’dan enerji ithalatını yasaklama konusunda herhangi bir açıklama yapmadı. Ülkede tüm büyük enerji şirketleri tamamen veya kısmen devlete ait ve hükümetin bir tavır almasını bekliyorlar.

Slovenya doğal gaz ithalatının yüzde 91’ini, Rus gazının baskın olduğu Avusturya’daki Baumgarten gaz merkezinden yapıyor.
Romanya, olası bir enerji ithalatı yasağı konusunda henüz görüş bildirmedi. Ancak AB’yi Rus gazına bağımlılığı sona erdirmeye davet etti.

Romanya, son yıllarda enerji ithalatında Rusya’ya giderek daha fazla bağımlı hale geldi. İthal edilen gazın yüzde 80’i, petrolün ise yüzde 50’si Rusya’dan geliyor. Cem Coşkun / Bloomberg HT