Avrupa Birliği’nde (AB), üye ülkelerden aralarında Türkiye’nin de olduğu Birlik üyesi olmayan ülkelere yapılan atık ihracatının sıkı denetim altına alınması hedefi ile yeni bir düzenleme yürürlüğe giriyor.

Geçen yıl AB harici ülkelere 35 milyon ton çöp gönderildiğini duyuran AB Komisyonu, 20 Mayıs Pazartesi günü yürürlüğe girecek yeni düzenlemenin hedefinin, “Çöplerin akıbetinin denetimi konusunda AB’nin daha fazla sorumluluk üstlenmesini sağlamak” olduğu belirterek, 2004 yılından bu yana AB’nin, üçüncü ülkelere ihraç ettiği çöp miktarının yüzde 72 oranında arttığını kaydetti.

Plastik satışına yasak geliyor

Yeni düzenleme ile birlikte, 2026 yılının Kasım ayından itibaren iki buçuk yıl boyunca, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’ne (OECD) üye olmayan ülkelere plastik atık gönderme işlemi yasaklanacak.

2027 yılının Mayıs ayından itibaren de, OECD üyesi olmayan ülkelere atık gönderme, sadece o ülkenin kendi talebi olması ve çöpün orada sürdürülebilir şekilde işleneceğinin kanıtlaması halinde mümkün olacak. AB üyesi ülkelerin çoğunluğunun içinde yer aldığı OECD’nin, Birlik üyesi olmayan ABD, Türkiye ve Meksika gibi üyeleri de bulunuyor.

Kaçak çöp ihracatıyla mücadele güçlendirilecek

AB, 20 Mayıs’ta yürürlüğe giren düzenlemesiyle yasa dışı çöp ticaretiyle mücadeleyi de sertleştirmeyi hedefliyor. Yeni düzenlemeye göre, yasa dışı yollardan çöp ticareti yapan suçlulara yönelik caydırıcı yaptırımlar uygulanmasını da mümkün hale geliyor.

Çöp ihracatına yönelik düzenleme, yine Pazartesi günü yürürlüğe girecek olan”iklime yönelik suçlar” düzenlemesini de tamamlayıcı karaktere sahip. O düzenlemede de, iklime zarar veren en ağır suç eylemlerini tanımlayan liste yer alıyor. Söz konusu düzenlemede örneğin, kimyasallara yönelik düzenlemelerin ihlali ile kaçak yoldan su kullanımını “ağır ihlaller” olarak niteleniyor ve yeni suçlar olarak tanımlanıyor.

AB, Birlik üyesi ülkelerin yürürlüğe giren düzenlemelerde tanımlanan yeni suç fiillerini kendi ulusal ceza kanunlarında yer alacak şekilde uyumlu hale getirmesi talep ediliyor.

AB’nin istaatistik kurumu Eurostat’ın verilerine göre AB’den en çok çöp ihracatı 2022’de 12,4 milyon ton ile Türkiye’ye yapıldı. Onu 3,5 milyon ton ile Hindistan ve 2 milyon ton ile İngiltere’ye yapılan çöp ihracatı izledi. DW Türkçe / dpa / ETO,ET