Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre 29 Mart haftasında toplam kredi kartı harcamaları 278,5 milyar TL ile en yüksek seviyesine ulaştı.

2023 yılında ise kredi kartı borcu 2,5 kat artışla 1 trilyon TL’yi aşarak rekor kırdı.

Kredi kartıyla ilgili çeşitli düzenlemelerin geleceğine dair yerel seçimlerden önce yetkililerden çok sayıda işaret geldi.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kredi kartı kullanımına ve kredilere sınırlama getirileceğinin mesajını Eylül ayında verdi.

Şimşek, “Kredi kartları, bireysel kredi, taşıt kredisi ve ikinci konut kredisinde sadece faizleri artırarak değil, bankalar üzerinden kredi verme iştahını keserek de kredi büyümesini düşüreceğiz. Başkasının parasıyla, krediyle, kartla zenginlik olmaz” dedi.

Kredi kartı düzenlemesi açısından yerel seçimlerden sonra atılan ilk adım, kredi kartında aylık azami akdi faizinin yüzde 4,25’e yükseltilmesi oldu.

Böylece kredi kartına asgari ödeme yapanlar dahil borcu bulunan kişilerin ödeyeceği faiz miktarı arttı.

Peki kredi kartı kullanımı neden bu kadar yüksek? Kredi kartı kullanımına düzenleme getirmek yerine hangi adımların atılması gerekir?

İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Binhan Elif Yılmaz, kredi kartı kullanımının artmasına ilişkin, BBC Türkçe’ye şunları söyledi:

Enflasyonist süreç kart kullanımını artırdı

“Artan fiyatlar, enflasyonist süreç, vazgeçilmeyecek harcamaların kredi kartıyla yapılmasını sağladı. Bugün tartıştığımız kredi kartı kullanımındaki artış sorunu, asgari ödeme tutarını ödeyemeyenlerin sayısının artması, yasal takiplerin varlığı, bir dönem yol alınamaması ya da bir dönem de yol alınmak istenmesine rağmen beklenen, arzu edilen sonuçların alınamaması nedeniyle karşımıza çıkıyor.

Sıkı para politikası uygulaması sonrasında kredi kartıyla yapılan gıda harcamaları tam üç kat artmış. Bu durumun sebebi söz konusu ürünlerdeki fiyat artışıdır. Eğitimdeki, gıdadaki, akaryakıttaki fiyat artışlarıdır.

Sıkı para politikası vatandaşı borçlu yakaladı

Düşük faiz politikası beklenenden daha fazla uzadığı için kart borçlarını diğer kartlarla kapatmak ya da ihtiyaç kredileriyle kapatmak bir alışkanlık haline geldi. Fakat gevşek para politikasından sıkı para politikasına geçilince hem ihtiyaç kredilerine ulaşmak zor ve maliyetli oldu hem de bir kartın borcunu diğer kartla kapatmak çok maliyetli hale geldi. Bu politika değişikliğine hem hane halkı hem de işletmeler borçlu şekilde yakalandı.

Asgari ücrette 6 ayda bir artış yoksulluğu gizlemiyor

Sadece 6 ayda bir asgari ücretin artışı yoksulluğu gizleyemiyor maalesef. Ya da kartlardaki sorunu gizleyemiyor. Ücret nominal olarak artıyor, reel olarak artmıyor. Reel olarak satın alma gücü enflasyon nedeniyle düşük. Buı sebeple kartın kullanımı yüksek hale geliyor.

Orta sınıfın kaybolduğu süreçteyiz

Orta sınıfın kaybolduğu, kaybolmakta olduğu bir süreçten geçiyoruz. Kredi kartı sınırlama yerine, büyüme değil gelir dağılımında adalet sağlama amacını öne çıkararak, eğitime, sağlığa ya da gıdaya yönelik alışverişlerin taksitlendirilmesi gerekiyor. Bu kesimlerin desteklenmesi gerekiyor. Bu gelir düzeyi çünkü çok yaygın.”