Türkiye’de Diyarbakır, Kırıkkale ve Samsun’un da aralarında bulunduğu 5 ilde Şap virüsü alarmı verildi. Hastalıktan korunmak için alınan tedbirler arasında hayvan alım ve satımının yasaklanması ile hayvan pazarlarının süresiz olarak kapatılması kararları yer alırken, 2 aydır görülen hastalığın et fiyatlarını etkileyip etkilemeyeceği de gündeme geldi. Halihazırda Kahramanmaraş merkezli yaşanan depremlerin ardından büyük bir yıkıma uğrayan afet bölgesindeki hayvancılığın da durma noktasına gelmesi, yetkilileri harekete geçirmişti. Öte yandan Ulusal Kırmızı Et Konseyi’nin verilerine göre kırmızı etin fiyatı bir ayda yüzde 26.30 artış gösterdiği duyurulmuştu.
Konu ile ilgili Uzman Veteriner Elif Çetin ve Kasaplar Federasyonu Başkanı Fazlı Yalçındağ Sputnik’e konuşarak şap virüsü hakkında uyarılarda bulundu.
‘Çiğ et ve süt ile ilgilenen insanlara bulaşma olasılığı daha fazla’
Şap hastalığının hayvanlardan insanlara bulaşabildiği uyarısında bulunan Çetin, “İnsanlara geçebiliyor olsa da daha çok hayvanlarla ilgilenen, mezbaha, süt işleme tesisi gibi yerlerde çiğ et ve süt ile ilgilenen insanlara bulaşma olasılığı daha fazla. Veteriner hekimlere de bulaşabilir. Ancak vatandaşlarımızın panik yapmasına gerek yok çünkü şu an salgın diyebileceğimiz şekilde bir şap hastalığı söz konusu değil. Bizim insanımız zaten bu yıla kadar da şap hastalığını bilir ve görmüştür. Bu hastalık bazında söylüyorum; gerek kamuda gerek özelde olsun dünyadaki en tecrübeli veteriner hekimlere sahibiz. Her ne kadar medyada bazı bilgi eksiklikleri olsa da Bakanlık şu anda çok iyi bir önlem aldı, gerekeni yaptı” dedi.

‘Tesadüfen ilk hastalıklar görülmeye başladığında aşı da üretim bandındaymış’

Şu anda var olan şap hastalığının daha önce rastlanan şap hastalıklarının çeşitlerinden birine ait olmadığını vurgulayan Çetin şunları aktardı:
“Korona virüsü gibi şap da sürekli olarak şekil değiştiriyor. Biz bunlara serotipi diyoruz ve şap hastalığının da bilinen 7 serotipi var. Onların da alt türleri var. Şu anda görülen de Afrika kökenli olan SAT 2 dediğimiz, bize de Ürdün ve Irak üzerinden gelen bir alt tip. Daha önce görülmediği için ve dolayısıyla da doğal olarak bizim aşılarımızın da bu alt tipe göre üretilmemiş olması söz konusuydu. Şap aşıları bir sene önce hangi suş daha fazla görülmüşse ona göre üretilir ve aşılama yapılırdı. Ama bu sene olduğu gibi umulmadık bir şekilde farklı bir suş geldiyse, onunla ilgili çalışma yapılıp aşı üretilir. Şu anda olan da o, aşı üretilmiş durumda. Zaten bizim ülkemizi daha girmeden önce şap enstitümüzde Irak ile iletişime geçilerek bu alt tipe ait hazırlıklar yapılmış ve aşı çalışmaları da başlamış. Tesadüfen ilk hastalıklar görülürken aşı da üretim bandındaymış. O yüzden şu an için panikı yapılacak herhangi bir durumun olmadığını düşünüyorum.”

‘Kurban Bayramı’na kadar uzayacağını da zannetmiyorum çünkü aşı üretilmiş durumda’

Hem hayvanlar hem de insanlar için hava ve temas yoluyla çok fazla bulaşıcı olarak yayılan viral hastalıklarda ilk yapılacak şeyin hareketliliği kısıtlamak olduğunu söyleyen Çetin, “Bakanlık da hayvan hareketliliğini bu sebeple kısıtlayarak bir engel getirdi. Şu anda sadece hem büyükbaş hem de küçükbaş hayvanlarda kesime izin veriliyor. Dolayısıyla önlemlerin alındığını düşünüyorum. Şap virüsü zaten yönetmeliği gereği görüldüğü yerdeki hayvanlar hemen karantina altına alınır ve resmi veteriner hekimin onayıyla kesime gönderilir ya da itlaf edilir. Buna karar verecek olan da o hastalığı kontrol eden ve hastalık kontrol merkezi tarafından yönlendirilen resmi veteriner hekimlerdir. Bu bulaşmaların endemik olarak ya da bölgesel olarak kalacağını düşünüyorum. Kurban Bayramı’na kadar uzayacağını da zannetmiyorum çünkü aşı üretilmiş durumda, aşılama yapılacak. aşılamada da hedeflenen şey antikor seviyesinin yukarı çekilmesidir. Bahsedilen suşa ait antikor seviyesi yukarı çekildiği zaman da zaten hayvanlar bu alt tipe ait şap hastalığından korunmuş olacaklar. Bu gün aşılanma yapılsa aşağı yukarı 21 günlük bir süreç olabilir. En kötü bir aşılanma daha ekstra 21 gün daha olabilir. Yani 2 aylık bir sürecimiz olduğunu, daha fazla uzamayacağını düşünüyorum. Hatta daha bile kısa sürebilir” şeklinde konuştu.

‘Böyle giderse bir araba verip bir kurban alacağız’

Et ve süt ürünleri fiyatlarını nasıl etkileyeceğini anlatan Yalçındağ, “Son gelişmelerde zaten fiyatlara yansıyacağı kadar yansıdı. Önümüzde ramazan var, bekleyip göreceğiz. Böyle giderse bir araba verip bir kurban alacağız herhalde. Hayvan hareketleri ülke genelinde durduruldu. Ancak bir mecburiyet hasıl oluyorsa veteriner hekim tarafından en yakın mezbahaya gönderilmek üzere izin veriliyor ama şap hastalığı olan birine de hekimin böyle bir rapor vermesi mümkün değil” ifadelerini kullandı.