Borsa İstanbul’un tarihi hedefi İSO 500 şirketlerinin halka arzı. Ancak bu devler içinde halka açık şirket sayısı 2017’de 69’ken şu anda 66’ya düşmüş durumda. Son iki yıla bakıldığında halka arz edilen toplam 15 şirketin arz büyüklüğünün 1.7 milyar lirayı, piyasa değerinin 5.7 milyarı bulmadığı görülüyor. 2010’dan bu yana Borsa İstanbul’da halka açılan 145 şirketin toplam piyasa değeri 117 milyar lira. Halka açılan toplam tutar ise 30 milyar liraya ulaştı. Bu yıl ise büyük şirketlerin de arasında yer aldığı 35 şirketin daha halka arz için Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ve Borsa İstanbul’a başvurduğu ifade ediliyor. 
 

Bu yıl henüz sadece 1 şirket, Işık Plastik, Borsa İstanbul’da halka açıldı. Ancak aralarında büyük şirketlerin de bulunduğu 35 şirketin daha halka arz için Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ve Borsa İstanbul’a başvurduğu ifade ediliyor. SPK zaman zaman bu şirketlerin halka arzı için izin de veriyor. Son olarak SPK haftalık bülteninde Türk İlaç ve Serum Sanayi şirketinin halka arzına izin çıktı. Borsa İstanbul’un tarihi hedefi ise İstanbul Sanayi Odası’nın açıkladığı en büyük 500 veya 1000 şirketin halka açılması. Şu anda borsada büyüklü küçüklü 477 şirket bulunuyor. Ne yazık ki bu şirketlerin sadece 66’sı İSO 500 şirketlerinden oluşuyor.

  

BİST BÜYÜK HALKA ARZLARI BEKLİYOR

Diğer yandan özellikle geçen yıl ve bu yıl halka açılan şirket büyüklükleri ile geçtiğimiz yıllar karşılaştırıldığında son 2 yılda halka açılan şirketlerin boyutunun küçük kaldığı görülüyor. Son 2 yılda halka açılan toplam 15 şirketin halka arz büyüklüğü 1.7 milyara şirketlerin toplam büyüklüğü ise 5.7 milyar liraya ancak ulaşıyor. Bu rakam 2010’da yatırımcısı ile buluşan Koza Altın’ın arz büyüklüğü ve halka açıldığında oluşun piyasa değeri ile aynı. Bu şirketin şu andaki piyasa değeri 21 milyar lirayı geçti. Yani 15 şirketin değeri 2010’da halka arz edilen 1 şirket kadar değil. Halka arza ilişkin yatırımcı ilgisi de düşünüldüğünde bundan sonraki arzların büyüklerden olmaması için herhangi bir neden yok.

 

Geçtiğimiz yıllara bakıldığında 2010 ile 2015 yılları arasındaki 5 yılda her yıl 20’nin üzerinde şirketin halka açıldığı görülüyor. Son 10 yılda halka açılan şirket sayısında rekor 28 şirket ile 2012 yılında. 2011’de de 27 şirket hisselerini borsadaki ortaklarına açmaya karar vermiş. Büyüklük açısından bakıldığında ise 2010 yılında 34 milyar liralık büyüklüğe sahip 23 şirketi görüyorüz. Bu şirketleri halka açılan kısma göre sıralandığında rekor kıran yıl olarak 2010 yine 8.3 milyar lira ile göze çarpıyor. Bu 2010’da halka açılan şirketlerin borsa ortaklarından 8.3 milyar lira topladığı anlamına geliyor. Borsaya yatırımcı tarafından en çok nakit kaynak girişinin sağlandığı ikinci yıl ise 5.9 milyar lira ile 2018 yılı oldu. 2018’de toplam değerleri 20 milyar ilra olan 10 şirketin hisseleri Borsa İstanbul’da işlem görmeye başladı.

 

 SON 10 YILIN EN BÜYÜĞÜ AVİVASA EMEKLİLİK

2010’dan bu yana Borsa İstanbul’da halka açılan 145 şirketin toplam piyasa değeri 117 milyar lirayı buldu. Halka açılan toplam tutar ise 31 milyar liraya ulaştı. Tek tek şirketlere baktığımızıda ise 2018’de halka açılan ve piyasa değeri 7,4 milyar lira olan Enerjisa, 6.4 milyar lira olan Şok Marketler ile 8.4 milyar liralık değeri ile 2014’te yatırımcı ile buluşan ve yüzde 20’sini halka açan Avivasa Emeklilik dikkat çekiyor. Yüzde 36’sı halka arz edilen Şok Marketler yatırımcısından 2.3 milyar lira topladı. 2010’da halka açılan ve piyasa değeri 5.6 milyar lira olan Koza Altın, 7.3 milyarlık büyüklük ile Torunlar GMYO, 8,1 milyar liralık Emlak GMYO, 5.8 milyar lira ile Bera Holding, 3 milyar lira ile Odaş Elektrik Borsa İstanbul’a gelen diğer büyük şirketler olarak sıralanıyor. Geçen yıl borsaya gelen en büyük şirket ise 1.6 milyar liralık piyasa değeri ile Kervan Gıda oldu. Rahim Ak/Habertürk