KPMG Türkiye M&A ve 212 ekiplerinin iş birliğiyle Türkiye’deki girişim sermayesi piyasasının karşı karşıya olduğu temel eğilimleri, fırsatları ve zorlukları ortaya koymak amacıyla hazırlanan “Türkiye Startup Yatırımları” raporunun 2024 yılı ikinci çeyrek sonuçları açıklandı.

Rapora göre küresel startup yatırımları, 2024 yılının 2. çeyreğinde 94,3 milyar dolara ulaşarak son beş çeyreğin en yüksek seviyesine ulaştı. Yatırımlara Amerika kıtası 58,3 milyar dolar katkı sağlarken Avrupa’da yatırım rakamı 17,8 milyar dolar olarak gerçekleşti. Asya kıtasında ise 17,4 milyar dolarlık yatırım aktivitesi görüldü. İşlem adetleri incelendiğinde ise özellikle Avrupa ve Asya’da işlem sayısı düşük kaldı. Dünya çapında yaklaşık on şirket, 2024’ün 2. çeyreğinde 1 milyar dolar veya daha fazla tutarda yatırım alarak mega işlem gerçekleştirdi ki bu tutar 2024’ün ilk çeyreğinin iki katından fazlasına işaret ediyor. Global piyasalarda 2024 yılının 2. çeyreğinde yapay zekâ (AI) dikeyi öne çıkarken bu alanda büyük yatırım alan şirketler Amerika’da CoreWeave ve XAI oldu. Fransız Mistral AI ve Alman DeepL da önemli miktarda yatırımlar aldı. Yapay zekâyı enerji, temiz teknoloji ve fintech dikeyleri takip etti.

2024’ün 2. çeyreğinde Türkiye’deki startup yatırımları da küresel trende paralel olarak işlem hacmi bazında artış gösterdi ve 58 işlem ile toplam 558,8 milyon dolarlık işlem hacmi gerçekleşti. 2023’ün 2. çeyreğinde 77 işlem ile toplam 149,9 milyon dolarlık bir hacim gerçekleşmişti. Satın alımlar dâhil edilmeden yalnızca yatırım işlemlerini dikkate aldığımızda gerçekleşen işlem hacmi 2023’ün 2. çeyreğindeki 147,5 milyon dolar seviyesinden 2024’ün 2. çeyreğinde 381,2 milyon dolar seviyesine yükseldi, aynı göstergeye ilişkin işlem adedi ise 68’den 51’e geriledi.

KPMG Türkiye M&A Danışmanlık Hizmetleri, Şirket Ortağı Özge İlhan Acar yaptığı değerlendirmede, “2024 yılı ikinci çeyreğinde küresel ölçekte VC yatırımcılarının daha yüksek montanlı yatırım yapma eğiliminde oldukları gözlemlenirken küresel işlem adedinde düşüş gözlemlendi. Benzer bir trend Türkiye startup ekosisteminde de hâkim oldu. 2024 yılının ikinci çeyreğinde 2023 yılının ikinci çeyreğine kıyasla toplam işlem hacmi 558,8 milyon dolar seviyelerine yükselirken işlem adedi bazında 58 işlemle 2023 yılının aynı dönemine kıyasla düşüş gösterdi. Ancak, geçtiğimiz yılın aynı döneminde 10 milyon dolar işlem hacminin üzerindeki tek işlem Insider’ın 105 milyon dolarlık yatırım turu olurken bu çeyrekte bu rakam 7 olarak gerçekleşti. 2024’ün 2. çeyreğinin öne çıkan yatırımları Getir’in 250 milyon dolarlık geç aşama yatırım, Spyke Games, Midas ve Sipay’ın sırasıyla aldığı 50 milyon dolar, 45 milyon dolar ve 15 milyon dolarlık erken aşama yatırımlar olurken satın alma tarafında ise iyzico’nun Paynet’i satın alması, Altınay Savunma’nın halka arzı ve Index Grup’un HB Bilişim satın alması öne çıkan işlemlerden oldu. Türkiye’nin gri listeden çıkması, ekonomi alanında izlenen istikrarlı politikalar neticesinde belirsizliklerin azalması ile yatırımcıların yatırım iştahının artmasını bekliyoruz ve ilerleyen çeyrekler için olumlu beklentilerimizi koruyoruz. Hem işlem sayısında hem de işlem hacminde artış öngörmekteyiz.” dedi.

212 Kurucu Ortağı Ali Karabey ise şunları söyledi: “Türkiye startup ekosistemi, küresel trende paralel olarak büyüyor. 2024’ün ikinci çeyreğinde işlem hacmi geçen yılın aynı dönemine kıyasla yaklaşık 4 katına çıkarak 558,8 milyon dolara ulaştı. Bu büyümeyi, girişimcilerimizin yenilikçi çözümleri, yeni venture capital (VC) katılımları ve girişim Sermayesi Yatırım Fonları (GSYF) teşvikleri güçlü bir şekilde desteklediğini gözlemliyoruz. Yabancıların önderlik ettiği yatırımların toplam işlem hacminin büyük çoğunluğunu oluşturması ve fintech, yapay zekâ gibi sektörlere olan ilgi, Türkiye’nin teknoloji odaklı girişimler için bölgesel bir oyuncudan ziyade küresel ölçekte bir cazibe merkezi olduğunu gösteriyor.”

Yabancı yatırımcılar yüksek hacimli işlemlere yatırım yapma eğilimi gösterdi
Rapora göre yabancı yatırımcıların liderlik ettiği yatırımlar, 2024 yılının 2. çeyreğinde 361 milyon dolarlık işlem hacmi ile toplam işlem hacminin yüzde 65’ini oluştururken işlem adedi 5 işlem ile sınırlı kaldı. Bu eğilim de global ile paralel bir trend gösteriyor.

İşlem adedinde lider bu çeyrek de tohum aşama işlemler oldu
2024 yılının 2. çeyreğinde 45 tohum aşama işlemi ile 19,8 milyon dolar, 5’i erken aşama işlem ile 111,5 milyon dolar, 1’i geç aşama işlem ile 250 milyon dolar ve 7’si satın alma işlemi ile 177,7 milyon dolar işlem hacmi gerçekleşti. Geçtiğimiz dönemlere paralel olarak işlem adedi bazında tohum aşama, işlem hacmi bazında ise geç aşama işlemler öne çıktı.

En büyük 10 işlemde 3 işlem ile fintech sektörü öne çıktı
2024’ün 2. çeyreğinde, en büyük 10 işlemden 3’ü fintech sektöründe gerçekleşirken aynı çeyrekte gerçekleşen 7 işlem ile toplam 150 milyon dolarlık bir işlem hacmi oluştu. Bu işlemlerden biri iyzico’nun Paynet’in %100 hissesini 87 milyon dolar karşılığında satın alması olurken diğer ikisi sektörde Midas ve Sipay’e yapılan erken aşama yatırımlardı. Fintech dikeyinde gerçekleşen iki erken aşama yatırımda da yabancı yatırımcıların yer alması sektörün süregelen küresel cazibesini de vurgular nitelikteydi.

Kullanıcılarına cazip komisyon oranlarıyla yatırım yapma imkânı sunan yatırım uygulaması Midas, Kanada menşeili Portage Ventures liderliğinde gerçekleşen A serisi yatırım turunda 45 milyon dolar yatırım aldı. Yatırım turuna International Finance Corporation (IFC), Spark Capital, Earlybird Digital East Fund ve Revo Capital da katıldı. Finansal teknolojiler alanında uçtan uca hizmet sunan Sipay ise Anfa VC liderliğinde, White VC ve Pareto Holdings katılımıyla 15 milyon dolar yatırım aldı.

Oyun sektörü Türkiye’de oluşan güçlü ekosistemle popülaritesini koruyor
2024 yılının 2. çeyreğinde oyun dikeyinde toplam 3 işlem gerçekleşirken bunlardan 2’si ilk 10 işlem içerisindeydi. İsrail kökenli mobil oyun geliştiricisi ve yayınlayıcısı Moon Active Spyke Games’e 50 milyon dolarlık erken aşama yatırımı yaptı. Spyke Games bu yatırım turu öncesinde Ocak 2022’de Amerika kökenli Griffin Gaming Partners’tan 50 milyon dolarlık tohum aşama yatırımı almıştı ve bu yatırım turuyla birlikte toplam yatırım tutarını 105 milyon dolara çıkartmış oldu.

İzmir merkezli oyun şirketi Mage ise Türk finansal yatırımcılar Actera Grup liderliğinde, Ludus Ventures’ın da katılımı ile almış olduğu 3,5 milyon dolarlık tohum aşama yatırımı ile öne çıktı. Mage, mobil oyunlar geliştirip yayınlamanın yanı sıra oyun stüdyolarının üretim sürelerini hızlandırarak yüksek kaliteli oyunlar geliştirmelerini sağlayan bir platform sunuyor.

Dikeyde gerçekleşen üçüncü işlem ise Virgosol’un okul öncesi eğitim teknolojileri geliştiren Piagmo’ya yaptığı 50 bin dolarlık tohum aşama yatırımıydı.

Fintech, yapay zekâ ve hizmet olarak yazılım (SaaS) en fazla işlem adedinin gerçekleştiği dikeyler oldu
İkinci çeyrekte, fintech sektörü 7 işlemle en fazla sayıda işlemin gerçekleştiği dikey olurken onu sırasıyla 6 ve 5 işlemle yapay zekâ ve SaaS takip etti. Bu da yatırımcıların teknoloji yönünden gelişmiş girişimleri desteklediğini göstermesi açısından önem taşıyor. İşlem hacmi göz önüne alındığında, teslimat ve lojistik sektörü Getir, ileri aşama işlemin de etkisiyle 256,8 milyon dolarlık işlem hacmi ile öne çıktı. Bu alanda gerçekleşen bir diğer işlem de Şok Marketler’in istegelsin satın alması oldu.

Türkiye’de girişim sermayesi ekosisteminde 2024 yılı ikinci çeyreğinde gerçekleşen en büyük 10 işlem: Sıralama Hedef Şirket Sektör Yatırımcı Yatımcı Ülkesi Hisse (%) Anlaşma Değeri ($m) Yatırım Aşaması 1 Getir Teslimat & Lojistik Mubadala BAE Açıklanmadı 250 Geç Aşama 2 Paynet Fintech iyzico Türkiye %100 87 Satın Alım 3 Altınay Savunma İnsansız Araçlar Halka Arz Yatırımcıları Türkiye %24,98 58,5 Satın Alım 4 Spyke Games Oyun Moon Active İsrail Açıklanmadı 50 Erken Aşama 5 Midas Fintech Portage Ventures, IFC, Spark Capital, Earlybird, Revo Capital Kanada, ABD, Almanya, Türkiye Açıklanmadı 45 Erken Aşama 6 HB Bilişim Pazaryeri Index Grup Türkiye %51 23,2 Satın Alım 7 Sipay Fintech Anfa VC, White VC, Pareto Holdings, Özel Yatırımcılar İngiltere, Singapur, ABD Açıklanmadı 15 Erken Aşama 8 istegelsin Teslimat & Lojistik Şok Marketler Türkiye %100 6,8 Satın Alım 9 Hiwell Sağlık Teknolojileri Eksim Ventures, Boğaziçi Ventures, Kinesis Teknoloji, ÜNLÜ Ar-Ge Fonu, Ahu Altuncu Başçiftçi Türkiye Açıklanmadı 3,5 Tohum Aşama 10 Mage Oyun Actera Group, Ludus Ventures GSYF Türkiye Açıklanmadı 3,5 Tohum Aşama