PSMMAG.COM/ÖZEL HABER

Kripto varlıklarla ilgili Sermaye Piyasası Kanunu’nda (SPK) değişiklik yapılmasına dair teklif, 26 Haziran’da TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. 2 Haziran 2024 tarihi itibarıyla da Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Yeni kanun, kripto varlıkları için tanım getirirken SPK’ya da geniş yetkiler vererek sektörün düzenlenmesini amaçlıyor. Uluslararası düzenlemelerin izinden giden Türkiye, kripto varlık hizmet sağlayıcıları için lisanslama şartları getirirken, vergilendirme konusunda da yeni adımlar attı. Kripto varlık yatırımcılarının korunması ve sektörün şeffaflığının artırılması için kanun teklifinin detayları ve vergilendirme konusu büyük önem taşıyor.

Kripto varlık mevzuatında neler var?

Yeni kanunla SPK’daki tanımlar arasına kripto varlıklar da eklenmiş oldu. Kripto varlıklar, “dağıtılmış defter teknolojisi veya benzeri bir teknoloji kullanılarak elektronik olarak oluşturulabilen ve saklanabilen, dijital ağlar üzerinden dağıtılabilen ve değer veya hakları ifade etme yeteneğine sahip maddi olmayan varlıklar” olarak tanımlandı.

SPK, düzenleyici kurum olarak belirlendi. Kurular ikincil düzenlemeleri yapma konusunda geniş yetkiler verildi. Varlığa dayalı, e-para niteliğinde ve NFT gibi farklı farklı kripto varlıklarla ilgili çerçeveyi de SPK ikincil düzenlemelerle belirleyecek.

Kanundaki “kripto varlık hizmet sağlayıcısı” tanımı (yapılacak düzenlemelerde kripto varlıkların ilk satışı veya dağıtımı da dahil olmak üzere); “platformları”, “kripto varlık saklama hizmeti sağlayan kuruluşları” ve “kripto varlıklarla ilgili hizmet sağlamakla görevli diğer kuruluşları” kapsıyor Buna göre “platform”, kripto varlık alım ve satımlarından birinin veya birkaçının, ilk satışının veya dağıtımının, gerekli takasının, aktarımının, depolanmasının ve diğer uygun işlemlerin gerçekleştirildiği kuruluşlar olarak tanımlanıyor.

Kanuna göre, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kurulabilmesi ve faaliyete geçebilmesi için SPK’dan lisans alması gerekiyor. Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra mevcut platformlar, 1 ay içinde başvurularını SPK’ya sunmakla yükümlü. Aksi halde 3 ay içinde tasfiye işlemine başlamak zorundalar.

Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kuruluş ve faaliyete geçmeleri, hissedarları, yöneticileri, personeli, organizasyonu, sermaye ve sermaye yeterliliği, yükümlülükleri, bilgi sistemleri ve teknolojik altyapıları, hisse devirleri, faaliyetleri konularında SPK tarafından belirlenen kurallara uymaları gerekiyor. Hisse devirlerinde de yönetim kurulu onayı zorunlu olacak. Sağlayıcıların gerekli düzenlemeleri yapmaları, gerekli iç kontrol departmanlarını ve sistemlerini uygulamaları gerekecek.

Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının hissedarlarının; iflas etmemiş, iflası ilan etmemiş olmak veya iflas erteleme kararı verilmemiş olmak gibi bazı şartları taşıması ve kanunlarda tanımlanan suçlardan dolayı kesinleşmiş bir mahkûmiyet kararının bulunmaması gerekiyor. Ek olarak kripto varlık hizmet sağlayıcılarının gerekli mali güce, ticari dürüstlük ve itibara sahip olması, ortaklık yapısının da şeffaf olması gerekiyor.
Hizmet sağlayıcılarının asgari ödenmiş sermaye tutarı SPK tarafından belirlenecek ve mevcut kripto varlık hizmet sağlayıcılarına asgari ödenmiş sermaye tutarını karşılamaları için bir süre verilecek. Mevcut kripto varlık hizmet sağlayıcıları için asgari özsermaye tutarının ne kadar olacağı da kurul tarafından belirlenecek. SPK, 21 Mart 2024 tarihli ilke kararıyla yeni aracı kurum başvuruları için asgari kuruluş özsermaye tutarını 300 milyon TL olarak belirlemişti. Faal aracı kurumlar için asgari özsermaye tutarı yaygın faaliyet izni için 200 milyon, kısmi faaliyet izni içinse 100 milyon TL olarak uygulanıyor. Mevcut kripto hizmet sağlayıcılarının asgari ödenmiş sermaye tutarı SPK tarafından ilan edilecek.

Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, mevcut vergi yükümlülüklerine ek olarak, söz konusu işlemlerden ettikleri yıllık gelirin yüzde 2’sini vergi olarak ödeyecek. Bu vergi gelirinin yüzde 1’i SPK, yüzde 1’i de TÜBİTAK’a tahsis edilecek. Kripto varlık alım satımı yapan yatırımcılar için de on binde 4 işlem vergisi öngörülüyor.

Keyfe göre token çıkarma devri bitti!

Nasıl Bir Ekonomi TV’ye konuşan kripto para uzmanı Helin Çelik, kripto varlık yasasıyla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:

“Bu yasayla SPK’ya oldukça geniş yetkiler veriliyor. Öncelikle, daha önce sıkça görülen izinsiz faaliyetler, vurgunlar, dolandırıcılıklar gibi olumsuzlukların olabildiğince minimize edilmesi amaçlanmış. Yeni dönemde özellikle piyasa bozucu eylemlere izin verilmeyeceği görülüyor. Malum, bazı fiktif işlemlerle piyasa yükseltip düşürülebiliyor. Benzer kişiler farklı farklı hesaplar üzerinden manipülatif işlemler yapabiliyor.
Kripto varlık hizmet sağlayıcıları artık önce SPK’dan izin alacak, sermaye yeterliliği şartlarını yerine getirecek, lisanslama sürecinden geçecek. Bazı şirketler yola devam etmek istemeyebilir.

Yasayı özellikle token piyasası açısından önemli buluyorum. Artık token’lar da izin alınarak çıkarılabilecek. Mevcut token’lar için de denetim gelecek. Gerçekten sistemde işlem görmek için uygun mu, arkasında bir değer yaratma gücü ve hikayesi var mı, yatırımcıya gerçek bir değer vaat ediyor mu gibi konular süzgeçten geçirilecek. Dolayısıyla token piyasasında bir elenme olacak. Fiyatlamalar da daha düzgün bir şekilde olacak.

Halen kripto varlık piyasasında 12 milyon kadar bakiyeli hesap bulunuyor. Bu da toplam nüfusa oranlandığında ciddi bir sayı. Daha önce mağduriyet yaşayanların sayısı da hiç az değil.

Yasa, Türkiye’de hizmet veren kripto varlık hizmet sağlayıcılarını da kapsıyor. Yani uluslararası kripto para borsaları da aynı kurallara tabi olacak.

Bankaların da sürece dahil edilmesini olumlu bir gelişme olarak görüyorum. Keza yeni yasa; blokzinciri, kripto para piyasası ve yapay zeka alanında yeni ve farklı atakların önünü de açacaktır.”

SEKTÖR TEMSİLCİLERİNİN İLK TEPKİLERİ

Türkiye’nin önde gelen kripto para piyasası temsilcileri, yeni yasayla ilgili görüşlerini AA’ya değerlendirdi…

Mücahit Dönmez
Binance TR CEO’su

“Yasaklama olmaması sevindirici, kısıtlamalar yerinde”

Kripto varlık hizmet sağlayıcısı olarak yasal yükümlülüklerimizi yerine getirmeyi ve tam uyum sağlamayı amaçlıyoruz. Bu düzenlemenin piyasaya önemli katkılar sağlayacağına inanıyoruz. Yasanın getireceği açıklık ve netlik, tüm şirketlerin yüksek kullanıcı güvenliği önlemleri almasını ve kurumsal gerekliliklere uymasını zorunlu kılacak.

Hukuki zeminle birlikte kullanıcıların güveni artabilir ve kripto varlıkların daha geniş bir kesim tarafından benimsenmesi beklenebilir. Bu gelişmeler, sektörün büyümesini ve inovasyonu teşvik edecek, iş dünyasında güveni artıracak ve yeni oyuncuların sektöre güvenli ve kontrollü bir şekilde girişine olanak sağlayacaktır.

Başlangıçta biraz yanlış anlaşılsa da yabancı borsaların yasaklanmayacağı yasada açık bir şekilde ifade edildi. Türkiye merkezli olmayan borsalar yasaklanmayacak ama belli sınırlamalara tabi tutulacak. Örneğin, Türk kullanıcılarına yönelik pazarlama faaliyetlerinde bulunamamaları ya da Türkçe dil seçeneği sunamamaları gibi birtakım sınırlamalara tabi olacaklarını biliyoruz.
Düzenlemeler pek çok farklı paydaşın bir araya gelmesiyle oluşturuldu. Yasa çıkmadan önce ekosistemdeki tüm paydaşların görüşleri, önerileri ve hassasiyetleri dinlendi. Bu sayede Türkiye’de kanun yapıcılar bu yeni yasayla kullanıcıların varlıklarının korunmasını ve kimsenin mağdur edilmemesini sağladı.

Mehmet Çamır
OKX TR Yönetim Kurulu Başkanı

“Finansal regülasyon tecrübesiyle Türkiye şanslı bir ülke”

Yeni yasalı, dijital varlıkların düzenleyici çerçevesinin oluşturulması açısından önemli bir başlangıç olarak görüyoruz. Kripto varlıkların hukuki zemine oturtulması önemli bir gelişme. SPK ve yetkili kurumlarca çıkarılacak ikincil mevzuatla soru işareti gibi görünen pek çok konunun da açıklığa kavuşacağı kanaatindeyiz.

Türkiye’de özellikle finans sektöründe regüle edilen her alanın çok daha sağlıklı bir ekosisteme kavuştuğunu defalarca tecrübe ettik. Bu anlamda finansal regülasyon tecrübesiyle çok şanslı bir ülkeyiz. Türkiye’de de kripto para sektörünün lisanslamaya kavuşmasının kullanıcılara, kurumsal şirketlere güven vereceğini ve bu alana gönül rahatlığıyla ilgi gösterileceğini tahmin ediyoruz. Regülasyonların da desteğiyle Türkiye’de de yeni bir kurumsal ilgi doğacağına inanıyoruz.

Yasada öngörülen geçiş sürecinin de sektörün paydaşlarına yükümlülüklere uyum anlamında kolaylık sağlayacağını düşünüyoruz. OKX TR, Türkiye’de şu an regüle bir şirket. Kripto varlık hizmet sağlayıcısı lisansı için de mevzuatla ilgili tüm gelişmeleri yakından takip ediyoruz.

Av. Mehmet Türkarslan
Paribu Hukuk Direktörü

“Yatırımcıyı korumaya odaklı bir düzenleme”

Öncelikle yasayı olumlu bulduğumuzu belirtmek isterim. Regülasyonlar genel olarak platformların faaliyetlerini lisansa bağlamayı ve kullanıcı varlıklarının güvenliğini ön planda tutmayı hedefliyor. Bankaların da saklama hizmeti sunabilmesinde önemli husus, bu sektörün ve teknolojinin ruhunu yakalayabilmek. Zira kullanıcıların 7 gün 24 saat kesintisiz işlem yapabileceği ve sadece bir kısım varlıklarını değil tüm varlıklarını eksiksiz olarak güvenle saklayabilecekleri bir yapının varlığı elzemdi.

Artık nasıl ki Türkiye’de lisanslı olmayan bir aracı kurum foreks borsası ya da banka faaliyet gösteremiyorsa, kripto varlık platformları da aynı hüviyete tabi olacak. Kripto varlık yasası, benzer yasalarla uyumlu, aslında yasak getiren değil lisansa yönlendiren bir düzenleme. Zira aksi uygulama hem haksız rekabete yol açabilir hem de kullanıcı varlıklarını tehlikeye atabilirdi. Bu düzenleme ekosisteme de değer katacaktır. Kripto yasasının yatırımcıyı koruma odaklı olduğunu görüyoruz.

Paribu olarak zaten uzun süredir benzer finansal kuruluşlarla ilgili SPK düzenlemelerini yakından takip edip kendimizi adapte ediyorduk. Yasanın ardından yayınlanacak alt düzenlemeleri bekliyoruz. Ancak halihazırdaki faaliyet rutinlerimizin bu alt düzenlemelere zaten uygun olduğunu düşünüyoruz. Hızlıca yükümlülükler kapsamında lisansımızı alacağız.