Dünyada sismoloji alanındaki çalışmaları ile nükleer karşıtı faaliyetlerde aldığı öncü rollerle tanınan Boğaziçi Üniversitesi KRDAE Müdürü Prof. Dr. Nurcan Meral Özel’e “Altın Işıklar ve Yükselen Güneş Devlet Nişan”ı Japonya’nın Ankara Büyükelçiliği’nin resmi konutunda Büyükelçi Katsumata Takahiko tarafından törenle takdim edildi.

“Tüm dünyada nükleer silahsızlanmaya katkıları çok büyük”

Japonya Büyükelçiliği’nin resmi konutunda gerçekleşen törende Türkçe konuşan Japonya Büyükelçisi Katsumata Takahiko, Prof. Dr. Nurcan Meral Özel’in Birleşmiş Milletler (BM) Nükleer Silahların Yasaklanması Organizasyonu’nda aldığı önemli sorumluluğa vurgu yaptı. Özel’in, Türkiye ve Japonya’da deprem araştırmaları konusunda öncü rolü ile iki ülke arasında bu alanda yapılan iş birliklerine yaptığı büyük katkıyı dile getiren Büyükelçi Takahiko şunları söyledi:

“Prof. Dr. Özel, 2014-2023 yılları arasında Nükleer Denemelerin Kapsamlı Yasaklanması Örgütü’nün (CTBTO) uluslararası izleme sistemi direktörlüğü görevini yaptı. Bu vesileyle Japonya’nın hedeflediği nükleer silahsız bir dünyayı gerçekleştirmeye yönelik, nükleer silahsızlanma ve nükleer silahların yayılmasının önlenmesi konusunda büyük bir katkıda bulundu. Prof. Dr. Özel ayrıca, Japonya’daki CTBT doğrulama sistemin güçlendirilmesi için de katkılarda bulundu. Ayrıca Japonya’nın güvenliği için Kuzey Kore’nin tehlike teşkil eden nükleer denemelerini tespitine yönelik, Japonya ve söz konusu örgüt arasında iş birliği sağlanması konusunda büyük katkı sağladı.”

“Bu nişana layık görülmek onur verici”

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE) Müdürü Prof. Dr. Nurcan Meral Özel de Japonya tarafından bu nişanla onurlandırıldığı için şeref duyduğunu olduğu ifade etti. Japonya ile tanışıklığının öğrencilik yıllarına uzandığı söyleyen Prof. Dr. Özel, ülke ile uzun yıllardır devam eden ilişkisini şu sözlerle anlattı:

“Hokkaido Üniversitesi Fen Bilimleri Fakültesi’nde deprem konusunda doktoramı tamamladım. O yıllar deprem bilimine adanmış yıllardı ama aynı zamanda Japonya’nın tarih, kültür, insan, doğası ve değerlerini tanımaya, özümseye adanmış senelerdi. Japonya’daki öğrenim hayatım süresince Doğu toplumlarının ve kendi ülkemin geleneksel yaşam, düşünme biçim ve değerlerini daha çok tanımaya ve sevmeye başladım. Çünkü geleneklerimiz ve yaklaşımlarımız çok benzerdi. Ülkem adına, CTBTO çalışanlarım, Kandilli Rasathanesi adına, Hokkaido Üniversitesi adına, arkadaşlarım, meslektaşlarım, sevgili ailem adına, eğitimim ve mesleki kariyerim boyunca çok emeği olan rahmetli annemin anısına, Japonya İmparatoru tarafından Japonya Hükümeti aracılığıyla bana verilen bu prestijli ve seçkin nişanı almaktan büyük onur duyuyorum.”

KRDAE Müdürü Prof. Dr. Özel, uluslararası alanda birçok sorumluluk üstlendiğini de ifade etti. Bunlar arasında Japonya’daki çalışmalarının kendisi için özel bir önemi olduğunu belirten bilim insanı sözlerini şöyle sürdürdü:

“BM’nin dünya çapında nükleer testleri tespit etmek için kullandığı Nükleer Denemelerin Kapsamlı Yasaklanması Organizasyonu Uluslararası İzleme Merkezi direktörlüğü görevine 124 devletin adayı arasından seçildim. 183 devlet adına, dünyada 98 ülkede konuşlanmış dört ayrı yüksek teknolojiyi içeren devasa bir izleme ağının yönetiminin sorumluluğunu 8 yıl boyunca üstlendim. Görevim boyunca çok taraflı diplomasi alanında en yüksek uluslararası memur olarak 98 ülkede bulunan küresel tesis ağının tamamlanması ve sürdürülmesinden sorumlu olarak devletlerin üst düzey diplomatik ve bilimsel temsilcileriyle sistemin tüm teknik ve operasyonel alt yapısının tamamlanması, geliştirilmesini sağlayan başarılı diplomatik girişimler gerçekleştirdim. Bu ülkelerden birisi de benim güzel kıymetli Japonya’mdı. Yaklaşık 30 yıl süren profesyonel kariyerim boyunca, özellikle sismoloji alanında uzmanlık geliştirdim. Ülkemde ve uluslararası camiada çeşitli görevlerde bulundum. Uzun yıllar KRDAE’de 7/24 görev yapan deprem operasyonlarından sorumluydum ve şu anda ise kurumun müdürlüğünü üstlenmiş durumdayım.”

2023 Kahramanmaraş depremlerinin ardından Japonya ile Türkiye’nin bu alandaki iş birliklerinin öneminin çok daha arttığını da sözlerine ekleyen KRDAE Müdürü Prof. Dr. Özel, yeni araştırma projeleri için çağrıda bulundu.

Prof. Dr. Nurcan Meral Özel kimdir?

Prof. Dr. Özel, Japonya Hokkaido Üniversitesi’nde sismoloji alanında doktora yaptı. Akademik ve idari kariyeri boyunca birçok önemli uluslararası projeler yürüten bilim insanı, Türkiye’de deprem araştırma altyapılarının gelişimi ve teknoloji transferi konularında rol oynadı. Özellikle yer bilimleri alanında Japonya ve Türkiye ortak bilimsel ve operasyonel çalışmalarında platformlar yaratılması konularında önemli görevler üstlenen Prof. Dr. Özel’in jeofizik alanında yetiştirdiği 20’den fazla yüksek lisans ve doktora öğrencisi ile 100’den fazla uluslararası yayını bulunuyor. Prof. Dr. Özel, “UNESCO Hükümetlerarası Oşinografi Komisyonu” çatısı altında, Türkiye’deki bölgesel nitelikli Doğu Akdeniz, Ege ve Karadeniz’e tsunami uyarı hizmeti veren KRDAE Ulusal Tsunami Uyarı Merkezi’nin kurulmasına öncülük etti.

Birleşmiş Milletler (BM) Nükleer Silahların Yasaklanması Organizasyonu’nda (CTBTO) Uluslararası İzleme Ağı yönetiminin 8 yıl boyunca sorumluluğunu üstlendi. Uluslararası çok boyutlu bilimsel teknolojik projelerde üstlendiği idari sorumluluklar, kendisinin yüksek teknolojilerle deprem izleme konusundaki uluslararası tanınırlığını artırdı.

2017’de “Uluslararası Platformda Teknolojiye Damgasını Vuran Altı Kadın Lider” arasında yer alan Prof. Dr. Özel, Mayıs 2024’te Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE) Müdürü oldu.