Merkez Bankası temmuz ayı Para Politikası Kurulu kararı açıklandı. Merkez Bankası beklenildiği gibi politika faizini yüzde 50’de sabit tuttu sıkı para politikası duruşunun süreceğinin altını çizdi. Eylül ayı için başlayan faiz indirimi tartışmalarını da rafa kaldırtan PPK metninde enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda ise para politikası duruşunun sıkılaşacağı cümlesi korundu.

Uzmanlar PPK metninde Merkez Bankası’nın indirimin değil yakın bir zamanda faizin indirilmeyeceğinin sinyalini net olarak verdiğini vurguladı, ilk faiz indiriminin yılsonuna doğru enflasyon yüzde 42’nin altına gerilediği durumunda yapılabileceğine işaret etti.

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, Başkan Fatih Karahan G20 toplantılarına katılacağı için bu kez salı günü karar açıkladı. Merkez Bankası, Haziran 2023’ten bu yıl mart ayına kadar olan dönemde politika faizini 41.5 puan artırarak yüzde 50’ye yükseltti. Son 4 toplantıdır ise politika faizi yüzde 50’de sabit bırakılıyor.

TL karşılığı swap ihaleleri başlıyor

Bu arada Merkez Bankası’ndan, bankalara gönderilen talimata göre, uygulanmakta olan para ve kur politikası çerçevesinde sterilizasyon araçlarının çeşitlendirilmesi amacıyla satım yönlü altın karşılığı TL swap ihalelerine (valör tarihinde TCMB’nin TL karşılığı altın satışı) başlanmasına karar verildi. Ayrıca, satım yönlü döviz karşılığı TL swap ihalelerine (valör tarihinde TCMB’nin TL karşılığı döviz satışı) başlanması kararlaştırıldı. Böylece Merkez Bankası piyasadaki TL’yi çekmek için bir yöntemi daha devreye sokmuş olacak.

Temmuzda artış TCMB’nin etkisi dışında

PPK metninde haziranda aylık enflasyonun ana eğiliminin belirgin bir zayıfl ama kaydettiğine işaret edilirken öncü göstergeler temmuzda aylık enfl asyonun, para politikasının görece etki alanı dışında kalan yönetilen- yönlendirilen fiyat ve vergi ayarlamaları ile işlenmemiş gıda fiyatlarındaki arz yönlü gelişmeler neticesinde geçici olarak artacağına işaret ettiği belirtildi. Merkez Bankası zamların enflasyon üzerinde yaratacağı etkiye işaret ederken buna karşın, ana eğilimdeki yükselişin nispeten sınırlı kalacağını öngördü.

Gerekirse duruş sıkılaştırılacak

PPK metninde, parasal sıkılaştırmanın krediler ve iç talep üzerindeki etkilerinin yakından izlendiği, kurulun parasal sıkılaştırmanın gecikmeli etkilerini de göz önünde bulundurarak faizin sabit tutulmasına verildiği, enflasyon üzerindeki yukarı yönlü risklere karşı ihtiyatlı duruşun yinelendiği vurgulandı. Aylık enflasyonun ana eğiliminde belirgin ve kalıcı düşüş sağlanana ve enflasyon beklentileri öngörülen tahmin aralığına yakınsayana kadar sıkı para politikası duruşunun sürdürüleceği tekrar edilen metninde enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda ise para politikası duruşu sıkılaştırılacağı kaydedildi. Para politikasındaki kararlı duruşun yurt içi talepte dengelenme, Türk lirasında reel değerlenme ve enflasyon beklentilerinde düzelme vasıtası ile aylık enflasyonun ana eğilimini düşüreceği ve dezenflasyon sürecini güçlendireceği belirtilen PPK metninde haziranda bu bölüm dezenflasyon sürecinin yılın ikinci yarısında tesis edileceği şeklinde idi. Yani Merkez Bankası artık dezenflasyon sürecinin başladığını bunun ise atılacak kararlı duruşla güçlendirileceğini vurguladı.

Likidite gelişmeleri yakından takip ediliyor

Son günlerde oluşan likidite fazlası nedeniyle uzmanlar PPK’da bir önlem gelebileceğini tahmin ediyordu. Ancak böyle bir hamle gelmedi ve Merkez Bankası’nın muhtemel gelişmeleri takip etmee devam ettiği görüldü. PPK metninde kredi büyümesi ve kompozisyonu göz önünde bulundurularak makro finansal istikrarı ve parasal aktarım mekanizmasını destekleyecek şekilde yabancı para kredilere yönelik ek önlemler alındığı vurgulandı, bu bölüm haziran PPK metninde yoktu. Merkez Bankası, likidite koşulları muhtemel gelişmeler göz önünde bulundurularak yakından izlendiğini ve sterilizasyon araçlarının, gerektiğinde çeşitlendirilerek etkin şekilde kullanılacağını dile getirdi.

Türkiye reel faiz vermeye devam edecek

Uzmanlar Merkez Bankası’nın gerektiğinde likiditeye karşı önlem alabileceğini, son günlerde tartışılan faiz koridorunun genişletilmesinin de bu adımlardan biri olabileceğini belirterek Merkez Bankası’ndan yakın dönemde faiz indirimi beklenmemesi gerektiğine işaret etti. Uzmanların yaptığı değerlendirmeye göre Merkez Bankası kasım veya aralık ayında enfl asyon kendi üst sınırları yüzde 42’nin altına iner yüzde 36-37 seviyelerinde olursa belki 250 baz puan indirim yapabilir. Uzmanlar para politikasından beklentilerinin Türkiye’nin sürekli reel faiz vermeye devam etmesi olduğunu vurguladı.

Bakan Şimşek: Swap stoku 144 milyon dolara geriledi

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, finansal piyasalarda normalleşmenin sürdüğünü belirterek, “TCMB’nin yurt içi bankalarla yaptığı swap stoku 2023 yılı zirvesi olan 64,5 milyar dolardan 144 milyon dolara geriledi” ifadesini kullandı. Kararlılıkla uyguladıkları program sayesinde risklerin azaldığını, finansal piyasalarda da normalleşmenin sürdüğünü bildiren Şimşek, şunları kaydetti: “TCMB’nin yurt içi bankalarla yaptığı swap stoku 2023 yılı zirvesi olan 64,5 milyar dolardan 144 milyon dolara geriledi. Parasal aktarım mekanizmasını güçlendiren bu durum dezenflasyon sürecine de önemli katkı sağlayacak.”

PPK KARARI NASIL YORUMLANDI?

MERKEZ BANKASI ŞAHİN DURUŞUNU KORUYOR

İş Yatırım Araştırma Direktörü Serhat Gürleyen: PPK basın duyurusu metninde piyasa etkisi yaratacak bir mesaj yok. Temel tespitler: (i) Temmuz ayı enflasyonunda kamu zamları ve gıdada arz koşulları kaynaklı yükselişin geçici ve sınırlı olacağı vurgulanıyor. (ii) Yurtiçi talebin yavaşlamakla birlikte halen enflasyonist olduğu teslim ediliyor. (iii) Enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda para politikası duruşunun sıkılaştırılacağı tekrarlanıyor. (iv) Piyasalardaki fazla likidite konusunda kısa vadede ilave tedbir alınacağına yönelik bir ipucu yok. Merkez Bankası yaz aylarını ve erken sonbaharı bekleme modunda parasal sıkılaşmanın iç talep ve enflasyon üzerinde etkilerini izleyerek geçirecek. Enflasyonda öngördüğü gerileme gerçekleşirse Kasım ayında faiz indirim döngüsünü başlatacak. İyi senaryoda faiz indirim adımı öncesinde kredi büyümesi üzerinde miktarsal sınırlamaların ve sistemi liralaşmaya zorlayıcı adımların gevşetilmeye başlanmasını bekliyoruz. Kötü senaryoda faiz indiriminin başlangıcı 2025 yılına kalabilir.

GİREN ÇIKAN TÜM LİKİDİTEYE BAKILIYOR MESAJI

Deniz Yatırım Strateji ve Araştırma Genel Müdür Yardımcısı Orkun Gödek: PPK metninde şöyle bir kısım var: “Likidite koşulları muhtemel gelişmeler göz önünde bulundurularak yakından izlenmektedir. Sterilizasyon araçları, gerektiğinde çeşitlendirilerek etkin şekilde kullanılacaktır.” Benim anladığım, verilmek istenen mesaj, “Biz Moody’s kaynaklı olan bitene de, ECB ve özellikle Fed’deki gelişmelere de, fon akımlarına da, girençıkan tüm likiditeye de mutlaka bakıyoruz; proaktifiz.” PPK metinleri uzun bir aradan sonra yeniden oyunda. Önemli.

İÇ TALEPTEKİ DENGELENMENİN HIZI BELİRLEYİCİ OLACAK TSKB

Ekonomik Araştırmalar Ekonomisti Emre Aylar: Merkez Bankası’nın piyasa beklenilerine paralel şekilde para politikası faizini sabit tutsa da, iç talepteki dengelenmeye yönelik ihtiyatlı dilini korumasıyla temkinliliğini sürdürdüğünü değerlendiriyoruz. Karar metninde TCMB’nin para politikasındaki sıkı duruşunu koruyacağına yönelik mesajlarını aynen korumasından hareketle baz senaryomuz kapsamında TCMB’nin faizleri bir süre sabit tutacağını öngörüyoruz. Bununla birlikte önümüzdeki aylarda yıllık enflasyonda baz etkisiyle düşüş gerçekleşecek olsa da, iç talepteki dengelenmenin hızının orta vadeli faiz beklentilerini ve TCMB’nin makroihtiyati araçlarda yapacağı değişikliklerin boyutunu şekillendirmeye devam edeceğini düşünüyoruz. ŞEBNEM TURHAN/ekonomim