Türkiye, çarşamba gününe Düzce’de yaşanan korkutucu depremle uyandı. Düzce Gölyaka’da 5.9 büyüklüğünde meydana gelene depremde büyük hasarlar yaşanmadı.

DÜZCE NASIL DEPREME HAZIR HALE GELDİ?

Düzce Kaynaşlı’da 12 Kasım 1999’da yaşanan, 845 canımızı kaybettiğimiz, 5 bine yakın kişinin yaralandığı depremden 23 yıl sonra gerçekleşen deprem hafif hasarla atlatıldı. Düzce Belediye Başkanı Faruk Özlü, kent genelinde 5.9’luk depremin hafif hasarla atlatılmasını, kentteki yapı stokunun yüzde 80’inin yeni olmasıyla ve yatay yapılaşmayla açıkladı. Özlü, “İlçelerimizde de kentte de yatay mimari söz konusu. Kent genelinde zemin artı 3 kat, toplam 4 kat sınırlaması var. Biz deprem yönetmeliğini harfiyen uygulayan bir şehiriz. Yapı konut stokumuz yüzde 80 yenidir ve deprem yaşamış bir şehir olarak tedbirleri, yönetmelikleri mutlaka uyguluyoruz. Düzce konut stoku yüzde 80 oranında yenidir” ifadelerini kullandı.

Yaşanan bu deprem, hatalardan ders çıkarılıp gerekli tedbirlerin alınması halinde bu afetleri en az hasarla atlatabileceğimizi gösterdi.

İSTANBUL NE DURUMDA?

Yıllardır konuşulan, herhangi bir bölgede gerçekleşen depremden sonra tekrar tekrar gündeme gelen, ‘beklenen büyük İstanbul depremi’ne ne kadar hazır olduğumuzu veriler ışığında mercek altına aldık.

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü verilerine göre; İstanbul’da 1 milyon 200 bin konut bulunuyor.

7.5 ve üzeri şiddette olası bir depremde 491 bin binanının hasar alacağı tahmin ediliyor. Bunların 13 bin 492’sinin çok ağır hasar, 39 bin 325’inin ağır hasar, 136 bin 746’sının orta hasar, 300 bin 963’ünün hafif hasar olarak gerçekleşmesi bekleniyor.

Hasar alması beklenen binalarda 6 milyon 250 bin civarında kişinin yaşadığı tahmin ediliyor. Bunlardan 671 bin 832 kişinin ağır ve çok ağır hasar alması beklenen binalarda ikamet ettiğini belirtelim.

Sismoloji (Deprembilim) uzmanı Prof. Dr. Haluk Eyidoğan’ın CİMER üzerinden aldığı rakamlar 22 Eylül’de basına yansıdı. Veriler deprem riski nedeniyle 77 bin 636 binanın yıkıldığını ortaya koydu. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü verilerine göre bu binalarda 357 bin 562 konut ile 50 bin 736 işyeri bulunuyordu.

DEPREM RİSKİNE KARŞI KAÇ BİNA DÖNÜŞTÜRÜLDÜ?

Eski binaların depreme hazır hale getirilmesi için TOKİ tarafından 2006’dan beri sürdürülen kentsel dönüşüm projelerinde bugüne kadar 18 bin 775 konut için çalışmaya başlandı. İBB ise 2019’dan itibaren 18 bin 455 konut için harekete geçti.

TOKİ tarafından 7 bin 258 konut hazır hale getirilirken İBB 8 bin 689 konutu tamamladı. İki kurumun yapımını bitirdiği konut sayısı 15 bin 947 oldu.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin raporuna göre; beklenen İstanbul depreminin etkileyeceği alanda 140 bin 680 hektarlık yapılaşma bulunuyor. ‘Kentsel dönüşüm ve gelişim alanları, yenileme alanları ve riskli alanlar’ olarak değerlendirilen alan toplamı ise 4 bin 964 hektar. Yani etkilenecek alanın sadece yüzde 3.5’i ‘Kentsel dönüşüm ve gelişim alanları, yenileme alanları ve riskli alanlar’ olarak görüldü.

KONUT ARZI AZALIYOR

Depreme karşı binaların yenilenmesi gereken süreçte bina arzında ekonomik nedenlerle düşüş yaşanıyor.

Bir önceki yılın aynı çeyreğine göre, 2022 yılı III. çeyreğinde belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen yapıların bina sayısı yüzde 8.0, daire sayısı yüzde 3.8 ve yüzölçümü yüzde 4.7 azaldı. Ahmet Hamdi Girgin/Habertürk