Pandemi nedeniyle geçen yılın sonuna doğru tek tek iflas bayrağı çeken Avrupalı perakende zincirlerinin pazarda yarattığı endişe, ticari alacak alanında faaliyet gösteren sigorta şirketlerine de yansıdı. Finansal geleceğin halen netlik kazanamamasından dolayı Avrupalı hazır giyim zincirlerine sağladıkları ticari alacak limitlerini düşüren sigorta şirketleri, Türk hazır giyim sektöründe de ‘açık hesap’ riskini artırdı. Son yıllarda ihracatı garanti altına almak için Coface, Euler Hermes gibi sigorta firmalarıyla daha yakın çalışmaya başlayan Türk hazır giyimcileri, pandemiden sonra bu alanda sıkıntıya girdi. Yurtdışından sipariş alan ancak tahsilatını garanti altına alamayan şirketler, tüm riskleri kendileri alarak ihracat yapmayı sürdürüyor.

SÜREKLİ REVİZE YAPIYORLAR

İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Mustafa Gültepe, şu anda sigorta şirketlerinin limitleri neredeyse her ay revize ederek aşağı doğru çektiğini söyledi. Avrupalı firmaların pandemi öncesinde sahip oldukları limiti şu anda bu sigorta şirketlerinden alamadığını belirten Gültepe, “Örneğin işe başlıyoruz, 1 milyon dolarlık iş yapacağız, sigorta şirketi başlangıçta ‘500 bin dolara kadar ben görüyorum bunu’ diyor, 2 ay sonra bir yazı geliyor, 500 bin dolara 250 bin dolara inmiş” dedi. Normal şartlarda her yıl yapılan revizelerin bu dönemde kısa aralıklara düştüğünü belirten Gültepe, “Örneğin bir firmaya eskiden limit çıkıyordu, şimdi iptal ediyorlar ya da önce 300 bin doları verirken bunu sonra indiriyorlar. Kendi başına kalıyorsun, yapacak bir şey yok” diyor.

VADELER 150 GÜNE UZADI

Her şeye rağmen karşı tarafa duyulan güven çerçevesinde ihracata devam ettiklerini belirten Gültepe, diğer taraftan da Avrupalı mağaza zinciri yöneticilerinin pandemiyi kullanarak ödemelerdeki vade sürelerini uzattığını açıkladı. Pandemi öncesinde 45 ila 90 gün arasında olan vadelerin, bu dönemde 90 ila 150 gün arasına çıktığını açıklayan Gültepe, “Tamamen güvene dayalı ihracat yapıyoruz. Risklerimiz var. Son dönemde bütün pazarlar öyle. Çok az firma akreditif açıyor. Alacaklarımızın yüzde 15-20’si akreditifli” dedi.

ARCADIA’DA TÜRK ŞİRKETLERİ 100 MİLYON DOLAR ZARARDA

Mustafa Gültepe, bünyesinde Topshop, Dorothy Perkins gibi markaları bulunduran ve geçen yıl iflas eden İngiliz Arcadia’ya mal veren Türk şirketlerinin ellerindeki stoklarla beraber 100 milyon dolara yakın para kaybettiğini söyledi. Gültepe, “Yurtdışına güven yok. Arcadia grup battı. Türkiye’nin elinde minimum 100 milyon dolar para kaldı. Ne kadarı tahsil edilir bilmiyorum ama stoklarla, alacaklarla beraber 100 milyon dolarlık maliyeti var bu işin. Sadece alacak tarafının 50-60 milyon dolar olduğunu hesapladık” dedi.

YENİ LİMİT YOK

TOBB Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sektör Meclis Başkanı Şeref Fayat da, “Pandemiden sonra el değiştiren Avrupalı şirketlerin eski sigorta limitlerini alamadıklarını görüyoruz. Ya da ihracatı artırmak istediğimiz firmaların ek limit alamadığına şahit oluyoruz. Sigorta firmaları bu konuda cimri davranıyor. Çünkü dünyadaki belirsizlikten dolayı onlar da önlerini göremiyor” dedi. Vadelerin de uzamaya başladığına dikkat çelen Fayat, “Her şey yoluna girdiğinde, mevcut bilançolarında sıkıntılı olmayanların limiti artacaktır” dedi. Türk hazır giyim sektöründe oyuncu sayısındaki fazlalık nedeniyle Avrupalı firmalarla peşin ödeme konusunda çok ısrarcı olunamadığını belirten Fayat, “Peşin ödemede ısrarcı olmanız için dünyada fazla rakibiniz olmaması gerekir” dedi.

DEBENHAMS BATTI, CİROSU YARIYA DÜŞTÜ

Aycem Tekstil’in patronu Cem Altan, Avrupa’daki iflasların bu firmalara üretim yapan Türkleri etkilediğini söyledi. İngiltere pazarına ihracat yaptığını ve buradaki iki müşterisinin iflas etmesiyle cirosunun yüzde 50 düştüğünü açıklayan Altan, “Bunlardan biri Debenhams’tı. Orada çok büyük darbeler aldım. Şimdi işimiz zor” dedi. Altan, işi ilk kurduğu 30 yıl öncesine döndüğünü, ekibiyle birlikte şimdi Avrupa’daki daha küçük ölçekli firmaları kovalamaya başladıklarını anlatarak, “Maalesef büyük müşteri bulmak bu dönemde zor. Biz de garaj firmaları gibi yeni doğan online internet sitelerini kovalıyoruz. Bunlar bizimle iletişime geçiyor, biz de onları buluyoruz. Bir üründen 300-500 tane istiyorlar. Volüm küçük olduğu için peşin para istiyoruz. Herkesin üretimde esneklik kazanması lazım” dedi.

(Dünya / Özge Yavuz)