DOLAR 32,3624 0.13%
EURO 35,0311 -0.15%
ALTIN 2.324,130,21
BITCOIN %
İstanbul
17°

AÇIK

KALAN SÜRE

EYT’liler refah zammından yararlanacak mı?

EYT’liler refah zammından yararlanacak mı?

Emeklilikte yaşa takılanların (EYT) büyük kısmı emeklilik başvurusunu yaptı, bir kısmı ise ilerleyen aylarda başvuracak. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, temmuz ayında emeklilere enflasyonun üzerinde refah zammı yapılacağını açıkladı. Henüz başvuru yapmamış EYT’liler, temmuz ayındaki refah zammından yararlanmak için emeklilik dilekçesini ne zaman vermeleri gerektiğini merak ediyor

ABONE OL
28 Mayıs 2023 18:53
EYT’liler refah zammından yararlanacak mı?
0

BEĞENDİM

ABONE OL


Habertürk’ten Ahmet Kıvanç EYT’lilerin merak ettiklerini yanıtladı.


TEMMUZDAKİ REFAH ZAMMINDAN YENİ EMEKLİLER YARARLANACAK MI?

Mayıs ayı itibarıyla emekliliğe hak kazanmış bulunuyorum. Çalıştığım şirkette 11 yıllık kıdem tazminatım var. Emeklilik başvurumu temmuz ayında yaparsam daha yüksek kıdem tazminatı alabileceğim. Böyle yaparsam temmuz ayında yapılması beklenen refah zammından yararlanma hakkım ortadan kalkar mı? Temmuz ayında emeklilere yapılacak zam, henüz emekli olmamış kişilerin emekli aylığına yansıyacak mı? (Kerem Ç.)

Ocak ayında verilen refah payından, ocak öncesi emekli olanlar faydalandı, sonrasında emekli olanlar faydalanmadı. Temmuz ayında verilecek refah payı artışından temmuz sonrası emekli olacaklar nasıl faydalanacak? Bunun için haziran ayında emekli olmak gerekmiyor mu? (Dündar B.)

Emeklilere temmuz ayında seyyanen zam verileceği konuşuluyor. Enflasyon ve refah payı için emeklilik dilekçesini temmuz öncesi ve sonrası vermek fark etmiyor, biliyorum. Fakat bu seyyanen zammı alabilmek için ne zaman emeklilik dilekçesi vermeliyim? (Seda T.)

31 Temmuz itibarıyla emekli olacağım. Daha önceki yazınıza istinaden refah zammı konusunda kaybımın olmayacağından emin oldum. Fakat sizin aksinize bazı uzmanlar temmuzda dilekçe verenlerin refah zammını alamayacağını yazıyor. Hangisinin doğru olduğu konusunda tereddütte kaldım. (Mete Y.)

Ağustos ayında emeklilik dilekçemi vereceğim. Hükümetin emekliye verecek olduğu refah payı ve enflasyon farkı zamlarının hepsinden faydalanır mıyım? (Ramazan K.)

EYT’den emekliliğe hak kazandım fakat emekli olmadan çalışmaya devam ediyorum. Temmuz ayında emekliliğe başvurursam devletin yapacağı ilave maaş zammından ve kıdem tazminatı artışından faydalanabilir miyim? (Suat Ö.)

Kıdem tazminatını zamlı almak için 31 Temmuz’da emekli olmayı düşünüyorum. Hükümetin emekliye yapacağı zam ve refah payından faydalanabilecek miyim? Faydalanmayacaksam beklemeyeceğim. (Hüseyin K.)

Görüldüğü gibi son zamanlarda bu konuda çok soru geliyor. Bu yılın ocak ayında emeklilik dilekçesi verenlerin, aralık ayında verenlere göre daha düşük aylıkla emeklilik yaşamına başlamış olması, haklı olarak kafaları karıştırdı.

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun “Yaşlılık aylığının hesaplanması” başlıklı 29. maddesi çok açık. Kanuna göre, emekli aylığının başlangıç tarihinin yılın ilk altı aylık dönemine rastlaması halinde ocak ayındaki maaş zammı uygulanır. Yılın ikinci altı aylık dönemine rastlaması halinde ise öncelikle ocak zammı, daha sonra temmuz zammı uygulanarak yeni emeklinin ilk aylığı hesaplanır. Anlamı şu, ocak, şubat, mart, nisan, mayıs, haziran ayında emeklilik dilekçesi verenler ile temmuz, ağustos, eylül, ekim, kasım, aralık ayında emeklilik dilekçesi verenler o yılın içinde emekli aylıklarına yapılan tüm artışlardan yararlanırlar. Enflasyon oranındaki normal artış, refah zammı, seyyanen zam vs her ne ad altında olursa olsun yıl içindeki artıştan aynı şekilde yararlanırlar. Örneğin ocak ayında emeklilik dilekçesi veren ile temmuz ayında emeklilik dilekçesi verenin ağustos ayındaki emekli aylığı aynı olur. Bu konuda hiçbir tereddüt bulunmuyor.

Emekli aylığı farkı, son iki yılda olduğu gibi enflasyonun yüksek ve değişken olduğu dönemlerde aralık ve ocak ayında dilekçe verenler arasında ortaya çıkmaktadır. Geçen yıl aralık ayında dilekçe verenler ocak ayında dilekçe verenlere göre daha yüksek aylık ile emeklilik hayatlarına başladılar. Ancak bu fark, ocak ayında emekli aylıklarına yapılan refah zammından yararlanmadıklarından kaynaklanmadı. Aralık ayında emeklilik dilekçesi verenler de ocak ayında verenler de refah zammından yararlandılar. Aradaki fark, 2022 yılına kadar olan ortalama kazançların hesaplanmasında kullanılan güncelleme sisteminden kaynaklandı.

Teknik ayrıntıya girmeden özetlemek gerekirse, emekli aylıklarına temmuz ayında enflasyonun üzerinde yapılacak olası refah zammından yararlanmak için mayıs haziran aylarında emeklilik dilekçesi vermek ile temmuz ağustos aylarında vermek arasında hiçbir fark olmayacak.

Emeklilerin dikkate etmesi gereken husus, kıdem tazminatı konusunda olmalıdır. Kıdem tazminatı brüt ücret üzerinden ödeniyor ancak tazminat tutarı, her yıl ocak ve temmuz aylarında belirlenen tavanı aşamıyor. Örneğin, brüt ücreti 30 bin lira olan ve çalıştığı son işyerinde 10 yıl hizmeti bulunan kişi ocak-haziran döneminde emekli olursa (kıdem tazminatı tavanı 19.983 TL olduğu için) 199.830 TL kıdem tazminatı alabilir. Temmuz ayında memur maaşlarına yüzde 30 zam yapılırsa kıdem tazminatı tavanı da buna bağlı olarak 25.980 TL’ye çıkacak. Bu durumda, örneğimizdeki kişi emeklilik dilekçesini temmuz ayında verirse 259.800 TL kıdem tazminatı alabilir.

Çalışanların bu noktada şu hesabı yapması gerekir: Ben emeklilik dilekçesini 2 – 3 ay geç verdiğimde kıdem tazminatım ne kadar artar? Buna karşılık emekli aylığımın geç bağlanmasından dolayı ne kadar kaybım olur? Buna göre emeklilik dilekçesini verme tarihine karar verilmelidir.

Bir başka husus da şudur: Mevcut brüt ücreti 20 bin lira ve altında olanlar, emekliliği hak etmişlerse hiç beklemeden emeklilik dilekçesi vermelidir.

2024’TE EMEKLİ OLANLAR 2023’TE EMEKLİLERE YAPILAN REFAH ZAMMINDAN YARARLANACAK MI?

Görselini eklediğim yazınızda “Yıl içerisinde emekli olan herkes refah payından yararlanacak” demişsiniz. Yıl içerisinde emekli olamazsak, emekliliğimiz 2024’e sarkarsa bu haktan yararlanamaz mıyız? (Sinan K.)

Diyelim ki devlet emekliye temmuz ayında yüzde 35 zam açıkladı ama enflasyon yüzde 20 çıktı. Benim gibi henüz emekli olmamış kişilere bu ilave zam ne zaman uygulanacak? (Ömer K.)

İşte bu iki okurumuzun sorusu öncekilerden farklı. Çok yerinde bir soru. 2023 yılında emekli olanlara refah zammının yansıyacağını ve emekli aylıklarının buna göre hesaplanacağını yukarıda anlattık. Emekliliği hak etmiş bir kişi 2023 yerine 2024 yılı ocak ayında emeklilik dilekçesi verdiğinde bu yıl enflasyonun üzerinde yapılan artışlardan, yani refah zamlarından yararlanamayacak. Emekli aylığı, 2023 yılındaki tüketici fiyat artışının yüzde 100’ü ile 2023 yılı gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) artışının yüzde 30’u oranında artıştan oluşan güncelleme katsayısına göre hesaplanacak.

Kanunda bir değişiklik yapılmadığı takdirde 2024 yılında emekli olanlar açısından kayıp ortaya çıkacak. Bu da büyük bir haksızlığa yol açacak. Bunun önüne geçilebilmesi için 2023 yılı ocak ayında yapılan refah zammı ile temmuz ayında yapılması beklenen olası refah zammından 2024 yılında emekli olacak kişilerin de yararlandırılması gerekir.

İŞVEREN KIDEM TAZMİNATINI TAKSİTLE ÖDEMEYİ DAYATABİLİR Mİ?

Nisan ayında, 21 yıldır çalıştığım şirketten EYT kapsamında emeklilik nedeniyle ayrıldım. Şirket kıdem tazminatım için 6 taksit seçeneği sundu. En fazla 2 taksiti kabul edebileceğimi söyledim. Kabul etmemeleri üzerine ihtarname çektim, sonrasında arabuluculuk sürecinde şirket avukatı “Genel kurul kararı gereği 12 taksit seçeneğini kabul edersen şirketi ararsın” dedi, kabul etmedim. Dava açacağım. (Metin Ç.)

Kanuna göre kıdem tazminatının peşin ödenmesi gerekir. Taksitle ödenebilmesi için işçinin onay vermesi gerekir. Zamanında ödenmeyen kıdem tazminatı için, en yüksek mevduat faizi oranında gecikme faizi uygulanır.

Yargıtay, zamanında ödenmeyen kıdem tazminatı için faiz başlangıç tarihini iş akdinin fesih tarihi olarak kabul ediyor. Emeklilik gerekçesi ile iş akdini feshettiğinizden, Sosyal Güvenlik Kurumu’na yaptığınız başvuru ve aylık bağlandığına ilişkin belgeler delil sayılır.

Taksitle ödemeyi kabul etmiş olsaydınız faiz hakkından vazgeçmiş sayılacaktınız. İşveren taksitleri zamanında ödemesi halinde faiz iddiasında bulunamazdınız. Sadece, işverenin taksiti aksatması halinde faiz talep edebilirdiniz.

Doğru bir yol izlemişsiniz. Mahkemede tazminatınızı vade farkıyla alırsınız.

AVUKATLAR PRİM BORÇLARI İÇİN YAPILANDIRMADAN YARARLANABİLİR Mİ?

2001-2006 yılları arasında avukatlık topluluk sigorta primini yatıramadım. 7440 Sayılı Yapılandırma Kanunu kapsamında yapılandırabilir miyim? (Murat A.)

Avukatlar ve noterler 2008 yılına kadar topluluk sigortasına tabi bulunuyordu. Bu uygulama 1 Ekim 2008’de yürürlüğe giren kanunla kaldırıldı. 7440 Sayılı Yapılandırma Kanunu kapsamında 2008 ve önceki dönemlere ait topluluk sigortası prim borçlarınızı yapılandırabilirsiniz. Bu haktan avukatların yanı sıra noterler de yararlanabilir.

Yapılandırma yapabilmek için barodan (noterlerin de noter odasından) alacağınız belge ile söz konusu tarihlerde sigortalı olduğunuzu kanıtlamanız halinde tescil işlemi yapılır ve oluşan prim borçları 4A (SSK) kapsamında sayılarak yapılandırılır.

Ek bilgi olarak şunu da belirteyim. Avukat ve noterler 1 Ekim 2008 tarihinden sonraki prim borçlarını da yapılandırabilirler. Bu sürelerdeki primler 4B (BAĞ-KUR) kapsamında değerlendirilir.

En az 10 karakter gerekli


HIZLI YORUM YAP

Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.