Kış mevsiminin yoğun olarak kendini hissettirdiği yılın son günlerinde gün de karanlık başlıyor çoğumuz için. Karanlık sabahlara uyandığımız bu günlerde ekonominin rengide kapkaranlık ne yazıkki. 

Teorik olarak ülkelerin ve seçilen yönetimlerin varlık sebebi bütün vatandaşlarının sıkıntılarını asgari düzeye indirmek ve ekonomik refah ile sağlık ve sosyal yaşam standartlarını en üst düzeye yükseltmektir. Buna uygun ekonomi politikası ile herkese eşit mesafede uygulanacak kurallar ile toplumsal sözleşme oluşturulur. Durum her zaman böylemidir tartışılır…

Ekonomi politikasının kapsamı bazen politika öncelikli tercihler nedeniyle bir yığın tartışmalı uygulamalara dönüşür. Kavramların ve sebep sonuç döngüsünün birbirine karıştırıldığı ekonomik gündemin belirsizlik, öngörülemezlik nedenleriyle içinden çıkamadığım durumuna ilişkin kısa bir anketim var;

Sorular benden size, evet veya hayırlı yanıtlar sadece kendinize. Başlayalım mı?

1) Sürdürülen ekonomik politika ile oluştuğu iddia edilen büyümeden payınızı alabiliyor musunuz?

2) Politik tercihlere ait ekonomik uygulamaların toplumun büyük çoğunluğuna fayda sağladığına inanıyor musunuz?

3) İnsanlar dövizle flört halinde ve toplam mevduatların yüzde 65’inde döviz tercih edilirken TL mevduatın getirisinin dövizin değerine endekslenerek garanti edildiği bir ekonomik ortam güven ve istikrar kazandırmaya yeterli mi? 

4) Zengin topraklara sahip bir ülkenin vatandaşı olarak tarımda ihracatçı konumdan ithalatçı pozisyona geldiğimiz politika tercihi doğru mu?

5) Asgari ücret sizce asgari yaşam standardını sağlayacak düzeyde mi?

6) Kamuda israf olmadığını düşünüyor musunuz ?

7) Açıklanan resmi enflasyon oranı ile sokakta hissedilen enflasyon oranı birbirine yakın mı?

8) Faiz enflasyonun sebebidir anlayışına göre faiz neden sıfır seviyesine doğru indirilip enflasyon sorunu çözülmez sorusu ortada yanıt beklerken, faizin enflasyonun sebebi olduğuna inanıyor musunuz?

9) Gelir dağılımında katmanlar arası fark gittikçe büyürken toplumsal refahtan, kaynakların etkin kullanımından ve adil vergi uygulamasından bahsedilebilir mi?

10) Katma değer yaratan yüksek teknoloji yatırımlarına ve ekonomik refah yaratma yolculuğunun ilk adımı olan nitelikli eğitime/eğitmenlere yeterince önem verildiğini ve gerekli maddi kaynak ayrıldığını düşünüyor musunuz?

11) Hammadde ve ara mamul ithalatı yaparak ihracat yapabilen bir ülkenin dövizdeki artışı yaratan sebepleri bitirmeyi öncelemeyen ekonomi politikası sizce sürdürülebilir mi?

12) Tasarruf açığı olan ve dış kaynaklara ihtiyaç duyan bir ülkenin dış borçları tl değer kaybettikçe artar ve ülkenin fakirleşmesine sebep olur. Buna uygun olarak gidişat olumlu mu?

13) Yap işlet devret projelerinde dövizle sözleşme kıt kaynaklara sahip olan ülkemizin menfaatine mi?

14) Üretim ekonomisini ıskalayan, ithalata ve gayrimenkule dönük ekonomi politikası kalkınma ve toplumsal refah için yeter ve gerek koşulları sağlar mı?

15) Ekonominin yapısal sorunlarını görmezden gelerek ve sorunları kabullenmeden günü kurtarmaya yönelik alınan kararların enflasyon, istihdam ve fiyat istikrarı üzerinde hedeflenen sonuçlar doğuracağına inanıyor musunuz?

Yanıtlarınızda;

10’un üstünde evet varsa sizin durumunuz gayet iyi ve oldukça! iyimsersiniz,
5-10 arası evet var ise ekonomik gelecek için umutlu,
5’den az evet varsa sizinde benim gibi umudunuz zayıf ve ekonomik durum en az sizin modunuz kadar tatsız demektir.

Enflasyon nedeniyle maliyet artışına ait rakamların ürkütücü, istikrar adına sinyallerin kısa vade için çok umut verici olmadığı bugünlerde güneşin doğuşunu referans alan çalışma saatleri düzenlemesi ile sağlanacak enerji tasarrufu tartışmaları da gündemde yine. 

Yaz saati aydınlığı umut ve enerji sunarken kış saati karanlığı kasvet ve tatsız bir güne başlangıç demek aynı zamanda tartışmasız… 

Ekonominin güneşi; katma değer yaratan, dışa bağımlılığı azaltan ve istihdam sağlayan üretimdir. 

Güneşin içimizi ısıtan enerjisi gibi üretken, dengeli ve güçlü bir ekonomiye sahip ülkenin vatandaşları olarak aydınlık günlere uyanmak hepimizin arzusu şüphesiz,

Biliyoruz kara kış bitecek, yaz gelecek ve güneşli günlere uyanacağız yine.

Geri sayıma başladığımız yılın bu son günlerinde yeni yıl, yeni bir başlangıç ve yeni umutlar demek.

Yeni yılınızı kutluyor, sıkıntıların geçici sağlık ve mutluluğun daimi olduğu aydınlık günler diliyorum.

Orhan Ertürk 

[email protected]

https://twitter.com/erturkorhan