Telefon görüşmesinden bir gün önce Reuters haber ajansı ile ABD’nin önde gelen medya organlarından Wall Street Journal, New York Times ve Washington Post gazeteleri; ABD yönetimine dayandırdıkları haberlerinde, Biden’ın 1915 olaylarını “soykırım” olarak tanıyacağını duyurmuştu.

Biden’ın göreve gelmesinden üç ay sonra iki lider arasında Cuma akşamı gerçekleşen ilk telefon görüşmesinde bu konunun gündeme gelip gelmeyeceği de merakla bekleniyordu. Ancak ne Washington’dan ne de Ankara’dan yapılan yazılı açıklamalarda buna dair bir detay yer aldı.

Bir süre sonra Amerikan medyasına, Amerikan tarafından görüşmeye ilişkin ayrıntılar sızdırıldı.

Buna göre Biden, Erdoğan’a, 1915 olaylarını “Ermeni soykırımı” olarak tanıyacağını söyledi.

Haberi ilk duyuranlardan Bloomberg, “Görüşmeye yakın bir kaynağa göre Başkan Biden, Cuma günü Türk mevkidaşı Erdoğan’a, Osmanlı Devleti tarafından 1915’te Ermenilerin katledilmesini soykırım olarak tanımayı planladığını söyledi” ifadeleriyle haberi paylaştı.

CNN ise “görüşmeye yakın bir kaynağa” dayandırdığı haberinde telefon görüşmesinin “gergin geçtiğini” belirtti.

Reuters haberinde, telefon görüşmesine yakın bir Amerikalı kaynağın ifadelerine yer verildi. Habere göre, kaynak, “Biden, Erdoğan’a 1915’te Ermenilerin Osmanlı Devleti tarafından katledilmesini soykırım olarak tanıma niyetini söyledi” dedi. Reuters, Biden’ın 24 Nisan’da 1915 anması için yayımlayacağı mesajda “soykırım” ifadesini kullanacağını da yazdı.

ABD Başkanları bugüne kadar, Bill Clinton’ın görevde olduğu 1993 yılından bu yana her yıl 24 Nisan’da 1915 olaylarının yıldönümü için yaptıkları yazılı açıklamalarda, “Meds Yeghern” yani “Büyük felaket” ifadesini kullandı.

İlk açıklama Beyaz Saray’dan geldi

Beyaz Saray’dan yapılan yazılı açıklamada “Başkan Joseph Biden bugün Türk Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la görüştü; daha fazla alanda işbirliği yapılması ve mevcut anlaşmazlıkların etkili bir şekilde yönetilmesi kapsamında yapıcı bir ikili ilişkiye verdiği önemi ifade etmiştir.” denildi.

İki liderin Haziran ayındaki NATO zirvesinde bir araya geleceği de açıklamada yer aldı:

“Liderler Haziran ayındaki NATO zirvesi marjında ikili bir görüşme gerçekleştirmeye ve ikili ve bölgesel konuları etraflıca ele alma konusunda mutabık kaldı.”

NATO zirvesi 14 Haziran’da Brüksel’de gerçekleştirilecek.

Türkiye Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’ndan bir süre sonra yapılan açıklamada da, “Liderler, ikili ilişkilerin stratejik doğası ve karşılıklı çıkar ilişkileri temelinde işbirliğinin genişletilmesi amacıyla birlikte çalışmanın önemi hususlarında mutabık kaldı.” ifadeleri yer aldı:

“Cumhurbaşkanı Erdoğan, FETÖ’nün ABD’deki varlığı ve ABD’nin Suriye’de PKK-PYD terör örgütüne verdiği destek gibi konuların çözüme kavuşturulmasının, Türk-Amerikan ilişkilerinin daha ileri seviyelere taşınması için önemli olduğunu ifade etti.”

Bu açıklamaların ardından Türk Dışişleri Bakanlığı da, “Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, ABD Başkanı Joe Biden’la yaptığı telefon görüşmesindeki hususların takibi amacıyla mevkidaşı Antony Blinken’la telefonda görüştü.” açıklaması yaptı.

İki lider ilk kez 14 Haziran’da Brüksel’deki NATO zirvesi marjında görüşecek

Ankara’dan yapılan açıklamada da liderlerin NATO zirvesi marjında ilk ikili görüşmelerini yapacağı belirtildi.

Beyaz Saray’daki yönetim değişiminin ardından iki ülke Dışişleri Bakanları, Antony Blinken ve Mevlüt Çavuşoğlu da ilk görüşmelerini Brüksel’de 24 Mart’taki NATO toplantısı marjında gerçekleştirmişti.

Erdoğan ve Biden’ın telefon görüşmesi, Biden’ın Beyaz Saray’da göreve başladığı 20 Ocak’tan bu yana bekleniyordu. ABD Başkanları’nın görev süresinin ilk 100 gününde telefon görüşmesi yaptığı ya da bir araya geldiği liderler, sembolik önem taşıyor.

29 Nisan Perşembe, Biden’ın görevdeki 100. günü olacak. BBC Türkçe