Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-ABD İş Konseyi (TAİK) Başkanı Mehmet Ali Yalçındağ, “Küresel salgının tüm yıkıcı etkilerine rağmen 2020 yılının ilk altı ayında ABD’ye olan ihracatını yüzde 6,5 artırma başarısını gösteren ülkemiz, 2021 yılının ilk altı ayında bir önceki yıla göre yüzde 46,7’lik güçlü bir yükselişe imza attı.” ifadelerini kullandı.

Yalçındağ, Türk-Amerikan ikili ticaretinin 2021 yılı ilk altı ayına ilişkin yaptığı açıklamada, küresel salgın sebebiyle karantina uygulamaları ve çeşitli kısıtlamalarla geçirilen 2020 yılının ardından, yaygın aşılanmanın başlamasıyla birlikte günlük hayatta ve dolayısıyla küresel tedarik zincirinde hızlı bir toparlanmaya şahit olunduğunu belirtti.

Bunun en belirgin ve heyecanlandırıcı emarelerinden birini Türk-Amerikan ticaret verilerinde görmeye başladıklarını ifade eden Yalçındağ, şunları kaydetti:

“Küresel salgının tüm yıkıcı etkilerine rağmen 2020 yılının ilk altı ayında ABD’ye olan ihracatını yüzde 6,5 artırma başarısını gösteren ülkemiz, 2021 yılının ilk altı ayında bir önceki yıla göre yüzde 46,7’lik güçlü bir yükselişe imza attı. Ülkelere göre ihracat istatistiklerine baktığımızda, 2021 yılının ilk altı ayında ABD’ye olan ihracatımız 6,8 milyar dolar seviyesinde gerçekleşerek, 6,2 milyar dolar seviyesindeki Birleşik Krallığı geride bırakmış oldu.

Halı, kimya, otomotiv, hazır giyim ve savunma ve havacılık sanayi bu yükselişte ilk sıralarda yer alan sektörler. Genel sıralamada Almanya’nın ardından Türkiye’nin en büyük ikinci ihracat ortağı konumuna gelen ABD’nin, ikili ekonomik ve ticari ilişkilerimizin güçlendirilmesine yönelik çalışmalarımız aracılığıyla ilk sıraya yükselebilme potansiyeline sahip olduğunu söyleyebiliriz.”

Bu noktada, iki ülke başkanlarının 14 Haziran 2021’de NATO Zirvesi kapsamında Brüksel’de gerçekleştirdikleri görüşmenin önemine dikkati çeken Yalçındağ, “TAİK olarak, bu toplantı öncesinde Amerikan Şirketler Derneği (AmCham) ile birlikte her iki başkana da iletilmek üzere bir mektup yazdık. İki ülkenin özel sektörünü temsilen, ekonomik ve ticari iş birliği imkânlarının gündemimizi bir süredir meşgul eden anlaşmazlıklar tarafından gölgelememesini arzu ettiğimizi belirttik. Sorunların çözüme kavuşturulması için ekonomik ve ticari ilişkilerimizin güçlendirilmesinde fayda olduğuna yönelik inanç ve kararlılığımızın altını çizdik.” ifadelerini kullandı.

“Bu çabaların meyvesini topluyor olmaktan mutluyuz”

Yalçındağ, toplantıda, süregelen anlaşmazlıklara rağmen iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin güçlendirilmesine yönelik fikir ve yaklaşım birliği sergilenmesinin Türk ve Amerikan iş dünyası tarafından heyecanla karşılandığını bildirdi.

Bugün bu çabaların meyvesini topluyor olmaktan dolayı çok mutlu olduklarını aktaran Yalçındağ, “İnanıyoruz ki, ilerleyen zamanlarda, özellikle salgının hayatımızdan komple çıkmasıyla birlikte iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari ilişkiler beklentilerin de ötesine ulaşacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.

İki ülke arasında ekonomik ilişkilerde yaşanan yükselişin sadece dış ticaret rakamları ile tek boyutlu kalmayacağını, aynı zamanda, stratejik alanda artan bir iş birliğine tanıklık edileceğini vurgulayan Yalçındağ, sözlerini şöyle sürdürdü:

“TAİK olarak 2020 yılında Boston Consulting Group (BCG) ile hazırlamış olduğumuz ‘Kovid-19 Bağlamında Türkiye-ABD Ekonomik İlişkilerini Yeniden Düşünmek’ başlıklı çalışmamızda, tedarik zincirlerinde yaşanan değişimler sonucu iki ülke arasında stratejik alanda da iş birliği potansiyelinin arttığını tespit etmiştik. Özellikle de Afrika bölgesinde altyapı, inşaat ve enerji alanlarında ciddi bir iş birliği potansiyeli söz konusu.

Bu bağlamda ABD Dışişleri Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Ticaret Temsilciliği, Enerji Bakanlığı, Amerikan Uluslararası Kalkınma Finansmanı Kurumu (DFC) ve ABD Ankara Büyükelçiliği ile üst düzey görüşmelerimiz devam ediyor. Uzun yıllardır Afrika’da faaliyet yürüten ve hem kalite hem de güven anlamında kendini ispatlamış Türk firmalarımızı, Amerikan finansmanı ile buluşturmak için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Kıtada artan Çin etkisini dengelemek isteyen ABD tarafının bu projemizden duyduğu heyecanı ayrıca belirtmek isterim.

Yine bahsi geçen raporun çıktıları arasında görüyoruz ki iki ülke arasında bir dijital koridor oluşturulması için büyüyen bir potansiyel söz konusu. Bu doğrultuda Facebook’un Türkiye, Ortadoğu ve Kuzey Afrika Başkanı Derya Matraş’ın liderliğinde bir çalışma grubu oluşturduk. Facebook ile ortak bir çalışma yürütüyoruz. Kısa zaman içerisinde bu çalışmanın sonuçlarını da Türkiye ve ABD’deki muhataplarımızla paylaşıyor olacağız.

Buradaki temel amacımız, Türkiye’nin startup ve yazılım dünyasında uyguladığı kamu politikalarının maksimum verimliliğe ulaşması, Peak Games gibi unicorn adı verilen ve değerleri 1 milyar doları aşan yeni girişimlerin çıkması, ülkemizde dijital alanda rekabet ortamının iyileştirilmesidir. Bu doğrultuda Facebook’un yanı sıra çok sayıda girişimciyle ve yatırımcıyla yakın çalışma içerisindeyiz.”

Yalçındağ, Türkiye’nin son yıllarda enerji ithalatında ABD’nin artan bir paya sahip olduğunu aktararak, daha önce farklı ülkelerle imzalanan BRENT tipi ham petrole ve petrol ürünlerine endeksli, “al ya da öde” (take-or pay) hükümleri içeren uzun vadeli sözleşmelerin son bulacağını, bu bağlamda, gerek doğrudan yabancı yatırım çekilmesi gerek Türkiye’nin Amerikan LNG’si açısından Türkiye’nin bölgesinde bir ticaret merkezine dönüşmesi ve piyasanın daha rekabetçi bir zemine oturması amacıyla bir çalışma grubu oluşturduklarını kaydetti.

Türkiye’nin lider enerji firmalarının yer aldığı grubun, Türk ve Amerikalı enerji oyuncuları ile yakın temas içerisinde olduğunu ifade eden Yalçındağ, “Geçtiğimiz günlerde ABD Enerji Bakan Yardımcısı David Turk ile bir görüşme gerçekleştirdik. TAİK olarak hedeflerimizi, beklentilerimizi ve faaliyetlerimizi paylaştık. Sayın Bakan Yardımcısı da bu girişimimizden duyduğu heyecanı dile getirdiler.” ifadelerini kullandı.

“TAİK çatısı altında 7 farklı eyalet komitesi oluşturduk”

Yalçındağ, 36 yıllık bir iş dünyası kuruluşu olarak ABD ile ekonomik ve ticari ilişkileri geliştirmek ve Amerikalı karar alıcılar ile daha yakın temas kurmak için çalışmalara yerelden başlamak gerektiğini gördüklerini belirterek, bu amaçla TAİK çatısı altında Kaliforniya, Florida, Illinois, New York, Teksas, Virginia ve Massachusetts özelinde 7 farklı eyalet komitesi oluşturduklarını bildirdi.

TAİK olarak her yıl geleneksel olarak düzenledikleri American-Turkish Conference (ATC) ve Turkey Investment Conference (TRICON) etkinliklerinin yanı sıra artık her yıl gelenekselleşecek şekilde bahse konu eyaletlerde de üst düzey katılımlı toplantılar düzenlemeyi planladıklarını anlatan Yalçındağ, Florida ve Kaliforniya’nın bu bağlamda bir nevi pilot uygulamaları olacağını belirtti.

Yalçındağ, Florida’da faaliyet yürüten çok sayıda Türk iş insanını ABD iş dünyası ile daha yakın bağlar kurmak üzere yılda iki defa Miami’de bir araya getireceklerini ifade ederek, “Ayrıca Kaliforniya bilindiği gibi Silikon Vadisi’nin yer aldığı bir teknoloji üssü. Yine bu eyalette iki ülke iş dünyaları arasında daha sağlam köprüler kurmak üzere gelenekselleşecek organizasyonlar gerçekleştireceğiz. Bu sayede ilgili eyaletlerdeki Türk yatırımlarını Amerikalı karar alıcılara daha iyi anlatmayı ve ABD’de faaliyet yürüten iş dünyamızı konsolide etmeyi amaçlıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.

Geçen mart ayında ABD Ticaret Temsilciliği (USTR) tarafından, aralarında Türkiye’nin de olduğu Avusturya, İspanya, Birleşik Krallık ve Hindistan gibi bir grup ülkeye, uygulamakta oldukları dijital hizmetler vergisi nedeniyle çeşitli sektörlerde yüzde 25 ek gümrük vergisinin gündeme getirildiğini bildiren Yalçındağ, Türkiye özelinde toplam 310 milyon doları bulması öngörülen ek gümrüklerin, halı, mücevherat ve tekstilde belli ürünleri kapsayacağını kaydetti.

Yalçındağ, “TAİK olarak bu konuda ülkemiz iş dünyasının sesini USTR ile paylaşmış ve ABD makamları tarafından yürütülmekte olan soruşturmayı yakından takip ettik. Her ne kadar ek gümrük uygulanmasına karar verilmişse de uygulamanın Kasım 2021 sonuna ertelendiğini belirtmek isterim. Müzakerelerimizden çıkacak olumlu sonuçla birlikte, ikili ticaretimizde bütün engelleri aşmış ve Cumhurbaşkanımız tarafından da sıklıkla dile getirilen Serbest Ticaret Anlaşmasına bir adım daha yaklaşmış olacağız.” yorumunu yaptı. (AA)