Garanti BBVA Emeklilik, yılın ilk yarısında geçen yıla göre katılımcı sayısında yüzde 6, fon büyüklüğünde ise yaklaşık yüzde 40 oranında büyüdü. Hayat sigortacılığında da geçen yıla göre yüzde 90 artış sağladı. Büyümeye katkı sağlayan ürünlerin başında kredi hayat sigortaları geliyor.

Garanti BBVA Emeklilik Genel Müdürü Burak Ali Göçer, bu yıl kredi ilişkili ürünlerde özellikle işsizlik primlerinin yüzde 142 gibi ciddi artış gösterdiğini dile getiriyor. OKS’de katılımcı sayısında özel sektör içerisinde lider olduklarını söyleyen Göçer’in verdiği bilgiye göre, yeni katılımcıların yüzde 50’den fazlası Garanti BBVA Emeklilik’le sisteme dahil oldu.

Dijital fon danışmanlığı hizmetlerinden “Otomatik Fon Koçu”nun popüleritesi de her geçen gün artıyor. Halen Otomatik Fon Koçu, 70 binden fazla Garanti BBVA Emeklilik müşterisinin 10 milyar TL’ye yakın fonunu yönetiyor.

Garanti BBVA Emeklilik’in güncel verilerini ve öne çıkan ürünlerini konuştuğumuz Genel Müdür Burak Ali Göçer, BES’in tamamlayıcı emeklilik sistemine (TES) evrilmesi konusundaki görüşlerini de paylaşıyor…

Garanti BBVA Emeklilik nasıl bir yıl geçiriyor? Hem sektörün hem şirketinizin durumunu son veriler ışığında değerlendirir misiniz? Geçen yılla kıyaslar mısınız?

BES geçtiğimiz 20 yılda gençlik dönemini atlattı ve olgunluk dönemine erişti. Sistemin gelişmesi ve genişletilebilmesi için önemli adımlar atıldı. Yüzde 30 devlet katkısı, fon getirisi ve temlik, kısmi çekiş gibi yeniliklerle sistemin cazibesi artmaya devam ediyor. Bireysel emeklilik sistemi artık katılımcılar tarafından yakınlarına tavsiye edilen, rüştünü ispat etmiş bir sistem haline geldi.
28 Haziran itibarıyla gönüllü BES ve OKS toplamında -ki biz bunu toplam BES olarak değerlendiriyoruz- 18 milyonu aşkın katılımcı BES ile birikim yapmaya devam ediyor. Bu katılımcıların fon büyüklüğü 1 trilyon TL’yi aştı. Bu da sistemin ne kadar büyüdüğünü, ekosistemin günbegün genişlemeye devam ettiğini gösteriyor. Geçen yıla göre katılımcı sayısında yüzde 6, fon büyüklüğünde de yaklaşık yüzde 40 oranında büyüdük.

Hayat sigortacılığında da her geçen yıl büyüme bir önceki yıla göre artarak sürüyor. Mayıs sonu itibarıyla geçen yıla göre yüzde 90 artış sağladık. Büyümeye katkı sağlayan ürünlerin başında kredi hayat sigortaları geldi. 2024’te kredi ilişkili ürünlerde özellikle işsizlik primleri yüzde 142 gibi ciddi artış gösterdi. Diğer yandan birikimli ürünlerin payı da arttı.

Bir önceki yıl birikimli ürünlerin toplam prim üretimi içerisindeki payı yüzde 26 iken, bu yıl yüzde 34’e kadar yükseldi. Geçen yıla göre baktığımızda ise yüzde 132 oranında bir büyüme görüyoruz. Her yıl yükselen bu ivmeyi göz önünde bulundurduğumuzda sektörü domine eden kredi hayat üretimlerinin yerini ilerleyen yıllarda birikimli ürünlerin alması çok mümkün.

Katılımcılarla mı, fon getirileriyle mi büyüyorsunuz?

Sistemin büyümesine katkı sağlayan en önemli etken, fon getirisi. BES ilk yıllarında katılımcıların küçüklü büyüklü aylık ödemelerle tasarruf yaptığı, birikim amaçlı kurgulanan bir sistemdi. Son yıllarda BEFAS’ın (Bireysel Emeklilik Fon Alım Satım Platformu) hayatımıza girmesi, fon çeşitliliğinin artması, finansal danışmanlık hizmetleriyle birikimlerin daha proaktif yönetilmesi sistemi önemli bir yatırım aracı haline getirdi. Hatta öyle ki eskiden katılımcılar ellerine geçen toplu paralar için daha standart yatırım araçlarını tercih ederken, son yıllarda sisteme yatırılan toplu paralara baktığımızda BES’in alternatifsiz bir araç olarak yükselişte olduğunu söylemek mümkün. Aslında katılımcı sayısından çok, fon büyüklüğünün hızla arttığını görüyoruz. Yakın zamanda 1 trilyon gibi bir meblağa ulaştık.

Sektördeki iyi getiri oranları katılımcıların sisteme ilgisini ve memnuniyetini artırıyor. Haliyle daha çok katılımcı ve fon büyüklüğü elde etmek kaçınılmaz oluyor. Katılımcılarımız sisteme büyük küçük demeden yatırım yapıyor, devlet katkısı ve getirilerle fon büyüklüğü artıyor. Sektör olarak katılımcılarımızın tasarruflarının zamana karşısında değerini kaybetmemesi, diğer yatırım araçlarına kıyasla tatmin edici oranda getirilerle büyümesi için sürekli çalışıyoruz.

Devlet katkısının yüzde 30’a çıkarılması, artık 18 yaş altına da BES yapılabilmesi, acil nakit ihtiyaçları için sistemden kısmi ödeme alınabilmesi, kredi çekerken BES birikiminin teminat olarak gösterilmesi gibi hayata geçen birçok avantaj ve tüm SGK’lı çalışanları sisteme dahil edecek bir gelişme olan TES (tamamlayıcı emeklilik sistemi) katılımcı sayısında da artış yaratmaya devam edecek. BES’in hacmi ise bu katılımcıların sisteme yatırdığı paraları ne kadar iyi yönettiğimize, ne kadar büyüttüğümüze yani fon getirilerine bağlı olacak.

İçinde bulunduğumuz ekonomik ortamda BES fonları getirileri nasıl etkileniyor? En çok hangi fonlar kazandırıyor? Katılımcı eğilimleri ne yönde?

Sözleşmelere baktığımızda, uzun yıllardır tıkır tıkır işleyen bir sisteme göre hala çok az sayıda sözleşme için fon dağılım değişikliği yapıldığını görüyoruz. Buna rağmen sevindirici olan, yılda fon dağılım değişikliği yapılan sözleşme adedinin 10 katına çıkması. Fon getirilerinin her geçen gün iyiye gitmesi ve katılımcıları fon dağılım değişikliğine yönlendirmemiz bu hızlanmanın temel iki sebebi. Bir de fonların getirilerinin tasarruf sahiplerince tatminkâr düzeyde görülmesi sisteme güveni artırıyor. Bu sayede yatırılan fon büyüdükçe fon çeşitliliği de artmaya devam ediyor.

En çok kazandıran fonlar o dönem hangi varlık sınıfı ya da sınıflarının getirisinin yüksek olduğuna göre farklılık gösteriyor. Bu dönem hisse senedine yatırım yapan fonların yine getirilerde üst sıralarda yer aldığını söyleyebiliriz.

Katılımcılar da yatırım yaparken alabilecekleri risk seviyesine göre yüksek getirili fonları tercih etme eğiliminde oluyor. Şu sıralar hisse senedine yatırım yapan fonlara ilgi artmış durumda. Piyasalarda dinamik yapısı gereği dalgalanma her zaman olur. Sistemdeki fon çeşitliliği ve danışmanlık hizmetleri sayesinde doğru zamanda doğru fonlara yatırım yaparak her türlü koşulda birikimleri değerlendirmek mümkün.

Dijital fon danışmanlığı hizmetiniz “Otomatik Fon Koçu”ndan bahseder misiniz? Ne kadarlık müşteri kitlesine ve fon büyüklüğüne ulaşmış durumda?

Garanti BBVA Emeklilik olarak sektörde bir ilk olarak hizmete açtığımız Fon Koçu 2017’den beri piyasaları takip ediyor, hem piyasaya hem de müşterilerimizin yatırım konusundaki tercihlerine göre fon paketi önerilerinde bulunuyor. Dileyenler bu önerilere göre fon dağılım değişikliği yapabiliyor. 2022’de bu hizmeti bir adım ileriye taşıdık ve Otomatik Fon Koçu’nu kullanıma sunduk. Bu hizmetimizle birlikte müşterilerimiz fonlarının dağılımını değiştirme hakkını Fon Koçu’na devredebiliyor. Böylece müşterilerimizin piyasalardaki gelişmeleri takip edip herhangi bir işlem yapmasına gerek kalmadan birikimleri otomatik yönetiliyor.

Otomatik Fon Koçu beklediğimizden fazla talep gördü. Fon Koçu’ndan faydalanan her 3 kişiden 1’i Otomatik Fon Koçu’na geçti. Şu anda Otomatik Fon Koçu, 70 binden fazla müşterimizin 10 milyar TL’ye yakın fonunu yönetiyor. Son bir yıl içerisinde bu müşterilerimize Otomatik Fon Koçu ile yüzde 70’i bulan enflasyon üzerinde bir getiri sağlamaktan dolayı çok memnunuz.

Tüm müşterilerimize, birikimine ait fonları portföy uzmanlarının yönetimine bırakmalarını öneriyoruz. Bu sayede hızla değişen piyasa dinamiklerine zaman kaybetmeden uyum sağlayabilirler.

Otomatik katılım sistemindeki (OKS) verilerinizi de paylaşır mısınız?

OKS hayatımıza gireli 7 yıldan fazla oldu. Bu süre sonunda 260 binden fazla iş yeri, 9.5 milyon çalışan ile 4.5 milyar TL’si devlet katkısı olmak üzere 72.5 milyar TL’lik fon büyüklüğüne ulaştık. Büyüme hızı gün geçtikçe artmaya devam ediyor. 2023’te bir önceki yıla göre fon büyüklüğü yüzde 60 büyürken, 2024’ün ilk yarısında geçtiğimiz yıla kıyasla yüzde 40’a yakın bir büyüme gerçekleşti
Şirket olarak katılımcı sayısında özel sektör içerisinde liderliğimizi koruyoruz. Şu ana kadar 1.7 milyon katılımcı ile 9.5 milyar TL fon büyüklüğü elde ettik. 2024 yılının ilk yarısında hem katılımcı sayısı hem de fon büyüklüğünde en çok pazar payı kazanan şirketiz. Yeni katılımcıların yüzde 50’den fazlası bizimle sisteme dahil oldu.

Çocuklar için BES’te durum nedir?

23 milyonun üzerinde 18 yaş altı nüfusa sahip, şanslı bir ülkeyiz. İlerleyen süreçte iş gücüne katılım sağlayacak, kazandığı parayla birikim yapacak müthiş bir kitle var. 18 yaş altı BES de bu kitlenin daha güçlü olmasını sağlamak üzere hızla büyüyor. 18 yaş altı BES’e yönelik talep ilk günden beri yüksek. Bu da sektör adına bizi memnun ediyor.
Şu ana kadar sistemde yaklaşık 1.2 milyon çocuğun 22 milyar TL’den fazla fonu birikti. Sektör, geçen yıla kıyasla katılımcı sayısında yüzde 21, fon büyüklüğünde ise yüzde 85’e yakın büyüme elde etti. Çocuklara BES’in gönüllü BES’e oranla çok daha hızlı gelişim gösterdiği bir gerçek.
2024’te kendi BES’i olmayıp çocuklarına BES yaptıranların oranı yüzde 70, hem kendisine hem de çocuğuna BES yaptıranların oranı yüzde 30 olarak kayda geçti. BES’te erken çıkış yapma oranı yüzde 9 iken, 18 yaş altı BES’te yüzde 3 seviyelerinde olması da Çocuklara BES’e yönelik yüksek motivasyonun bir göstergesi. Bu verilere dayanarak ilginin devam edeceğini ve sektörün hız kesmeyeceğini söyleyebiliriz.

Son dönemde hayat sigortalarına yeni bir ürün daha eklenerek dövize endeksli prim iadeli hayat sigortaları satışa sunulmaya başladı. Bu ürüne ilgi nasıl?

Prim iadeli sigorta, aslında bir hayat sigortası ama normal hayat sigortalarından farklı olarak, sigorta süresi sonunda risk yani vefat gerçekleşmemesi durumunda, adından da anlayacağınız üzere tüm ödediğiniz primleri, yaşam teminatı olarak size geri ödeyen bir ürün. Aylık prim ödemeleriniz döviz karşılığı bir tutarla ödeniyor. Geri alırken de aynı şekilde, ödeme günündeki döviz kuru esas alınarak geri ödeniyor. Yani hem hayat sigortası güvencesi almış oluyorsunuz hem de döviz biriktirmiş oluyorsunuz. İki avantaj bir arada olunca müşterilerin yoğun ilgi göstermesi de olağan bir durum.
Aynı zamanda aylık ödediğiniz primler üzerinden ortalama yüzde 27’ye varan vergi iadesi alıyorsunuz. Ayda 100 dolar prim ödüyorsanız, ortalama yüzde 27 vergi indirimi alıyorsunuz. Böylece aslında 73 dolar prim ödemiş ama 100 dolar biriktirmiş oluyorsunuz. Bu haliyle alternatifsiz bir döviz kazancı da sağlıyorsunuz.
Bir diğer önemli avantajı da esneklik sağlaması. Sigortanızın ilk yılını tamamladıktan sonra dilerseniz bir süreliğine ödemelerinize ara verebiliyorsunuz. Bu özellikleriyle sigorta pazarında en fazla tercih edilen, en hızlı büyüyen ürün Prim iadeli hayat sigortası oldu. Sektör ve kurum olarak ürüne duyulan ilgiden memnuniyet duyduğumuzu söyleyebiliriz.
2024 yılı mayıs ayı itibarıyla geçen yıla göre bu ürünlerden gelen primler şirketimizde yüzde 174 artış gösterdi. Bu ürün uzun vadeli olduğundan müşteri tarafında kesinti oranları ciddi rol oynuyor. Garanti BBVA Emeklilik olarak sektöre kıyasla düşük kesinti oranları uyguluyoruz. Düşük iştira oranlarıyla müşteri dostu bir ürün sunuyoruz. Bu da müşterilerimizin tercihlerini bizden yana kullanmasını sağlıyor.

En çok hangi satış kanalları revaçta? Dijitalleşme yolundaki çalışmalarınızı da anlatıp, bu mecralardaki satış oranlarınızı paylaşır mısınız?

Dinamik ve yeniliklerle dolu bu dönemde en çok tercih edilen kanal tabii ki dijital. Katılımcıların bu ilgisini doğrulayan en önemli unsurlardan biri ise dijital satışlardaki hızlı performans artışı. Artık katılımcılar BES’i bankacılık işlemlerinin bir parçası olarak görüyor. BES’i iyi bildikleri için self servis dijital kanallardan, ilave bir bilgiye veya yetkiliye ihtiyaç duymadan, diğer yatırım araçları gibi hızlıca satın alıyorlar. Bir yandan bizim de ürünü anlatmamız ve dönem dönem farklı teklifler sunabilmemiz açısından oldukça uygun bir kanal.
Biz bu ihtiyacı erkenden keşfettik ve müşterilerimizin Garanti BBVA Mobil’den birkaç dakikada BES ve Çocuklara BES başlatabilmelerine imkan tanıdık. Bu kanallarımızı daha avantajlı hale getirecek yeni planlar oluşturduk. Dileyen müşterilerimiz ayda sadece 250 TL ödeyerek sözleşme başlatabiliyor, dileyenlerse aylık bin TL ve üzeri ödemelerini Bonus Kart ile yaparak bin TL bonus kazanabiliyor.
2023’te sisteme dahil olan her 2 müşterilerimizin 1’i, BES sözleşmesini dijital kanallarımızdan başlatmayı tercih etti. Geçen yıl bu kanalı tercih eden 100 binden fazla müşterimiz oldu. Bu yılın henüz yarısındayken 100 bine yakın müşterimizi yine bu kanaldan sisteme dahil ettik. Sektörde dijital satış alanında yüzde 50 pazar payıyla lideriz.
Sadece bireysel emeklilik için değil hayat sigortacılığı için de süreçleri dijitalleştiriyoruz. Kısa bir süre önce Kredi Kartı Ödeme Güvencesi Sigortası ürünümüzü de Garanti BBVA Mobil’den satışa sunduk. Hedefimiz dijital satışlardaki liderliğimizi devam ettirmek ve müşteri memnuniyeti, hizmet odaklılık gibi konularda yükselen ivmeyle gelişim sağlayarak her zaman en iyi olabilmek.

BES’in TES’e evrilmesi konusunda neler düşünüyorsunuz?

TES, OKS işverenlerin de katkı sağlayacağı ikinci basamak emeklilik sistemine dönüştürülmesi olarak tanımlayabiliriz. TES’e ilişkin kapsam henüz net değil. İşveren katkısının nasıl olacağı, çalışan katkısı oranı, devlet katkısı oranı, fon çeşitliliği gibi detaylar hala değerlendiriliyor. Sistemin işveren katkısının işverenin yükünü de dengeleyecek şekilde kurgulanmasıyla, farklı bir alan açılmasına ve büyümenin hızlanmasına katkı sağlayacak.
Kısa vadede bu sisteme geçilerek emeklilikte çalışma dönemindeki yaşam standartlarının korunması amaçlanıyor. Oluşabilecek gelir kaybının telafi edilmesi ve emekliliğin daha refah içinde geçirilebilmesi adına yararlı bir sistem olacak.

Sektördeki son yenilikleri nasıl değerlendiriyor ve geleceği nasıl görüyorsunuz? Sizce şu andaki en büyük sorun nedir?

Halihazırda esnek bir sistem olan BES’e son dönemlerde birkaç esneklik daha kazandırıldı. 3 Haziran’da hayata geçen “temlik” uygulamasıyla BES katılımcıları, kredi çekerken BES birikimlerini teminat olarak gösterebilmeye başladı. Temmuz başında yürürlüğe giren “kısmi çekiş” uygulaması da sistemden çıkışları azaltacak önemli bir alternatif olacak. Bu düzenlemeyle birlikte evlilik, konut alımı veya doğal afet kaynaklı nakit ihtiyacı durumlarında katılımcılar BES birikimlerinin yüzde 50’sini çekebilecek. Sistemle ilgili en yanlış bilenen “paranızı yatırdığınıza çekemiyorsunuz” algının değişeceğine büyük faydası olacağını düşünüyoruz. Keza katılımcılarımızın gösterdiği ilgi de bu bilinci destekliyor gibi görünüyor.
Hayat sigortacılığına baktığımızda, son dönemde kredi vadelerinin kısalması kredi bağlantılı hayat sigortalarından elde edilen prim üretiminin azalmasına sebep oldu. Buna karşın son yıllarda prim iadeli ve birikimli hayat sigortalarına artan ilginin sektörü hareketlendirdiği bir gerçek. Bu ürünler hem sigortalının güvence ihtiyacını karşıladığı hem de birikim imkanı sağladığı için cazip konumda. 2023 yılında bu ürünlerin sektördeki payı yükseldi. İlerleyen yıllarda daha da artmasını bekliyoruz.
Diğer yandan, ülkemizde sigorta bilincinin olması gereken seviyeye henüz ulaşmadığını görüyoruz. Dünyada sigorta penetrasyonu oranı yüzde 7.2, Avrupa’da yüzde 10, Türkiye’de ise sadece yüzde 2.2.
Kime “paranızı riske atmak ister misiniz” diye sorsak cevabı “hayır” olur. Ancak “sigorta yaptırmak ister misiniz” diye sorduğumuzda “hayır” diyebilecek bir çoğunluk var. Aslında ilk soruya değil ikinci soruya “hayır” diyorsak sigortayla ilgili farkındalığımız düşük demektir. Sektör olarak bu bilinci artırmaya yönelik çalışmalar yapmaya, ürünlerimizi ve faydalarını daha iyi anlatmaya odaklanmalıyız.