ABD ve Çin 5 yıl aradan sonra ilk kez yarı resmi nükleer silah görüşmelerine yeniden başladı ve Çinli temsilciler ABD’li mevkidaşlarına Tayvan konusunda atom tehdidine başvurmayacaklarını söyledi.

Bilgi, görüşmelere katılan iki Amerikalı delege tarafından verildi. Çinli temsilciler, ABD’li muhataplarının Çin’in Tayvan konusunda bir çatışmada yenilgiye uğraması halinde nükleer silah kullanabileceği ya da kullanma tehdidinde bulunabileceği yönündeki endişelerini dile getirmelerinin ardından ABD’lilere güvence verdi.

Ayrıntıları ilk kez Reuters’da yer alan ve “Track Two” olarak nitelenen görüşmeleri düzenleyen ABD’li akademisyen David Santoro, “Çinli yetkililer ABD tarafına, Tayvan konusunda nükleer silah kullanmadan konvansiyonel bir savaşta galip gelebileceklerine inandıklarını söylediler” dedi.

Track Two görüşmelerine katılanlar genellikle eski yetkililer ve akademisyenlerden oluşuyor ve temsil ettikleri hükümetlerin tutumunun belirlenmesinde doğrudan etkili olmamış olsalar bile bu konuda yetki sahibi olarak konuşabiliyorlar. Hükümetler arası müzakereler ise Track One olarak isimlendiriliyor.

Şanghay’da gerçekleşen ve iki gün süren görüşmelerde Washington, aralarında eski yetkililer ve akademisyenlerin de bulunduğu yaklaşık altı delege tarafından temsil edildi. Pekin ise görüşmelere aralarında birkaç eski Çin Halk Kurtuluş Ordusu (PLA) subayının da bulunduğu akademisyen ve analistlerden oluşan bir heyet gönderdi.

Reuters’a konuşan bir ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, Track Two görüşmelerinin “faydalı” olabileceğini söyledi ve bakanlığın görüşmelerden haberdar olduğunu ancak katılım göstermediğini ifade etti.

Çin heyetinin üyeleri ve Savunma Bakanlığı ise sorulara yanıt vermedi.

Nükleer silah sahibi iki ülke arasındaki gayri resmi görüşmeler, ABD ve Çin’in ekonomik ve jeopolitik olmak üzere başlıca konularda anlaşmazlığa düştüğü ve liderlerin birbirlerini kötü niyetle hareket etmekle suçladığı bir dönemde gerçekleşti.

İki ülke Kasım ayında nükleer silahlarla ilgili Track One görüşmelerine kısa süreliğine yeniden başlamış ancak o zamandan bu yana görüşmeler durmuştu. Üst düzey bir ABD’li yetkili Çin’in tepkisine ilişkin hayal kırıklığı yaşadığını açıkça ifade etmişti.

Çin’in nükleer cephaneliğinin 2021 ve 2023 yılları arasında yüzde 20’nin üzerinde arttığını tahmin eden Pentagon, Ekim ayında Çin’in “Tayvan’da konvansiyonel bir askeri yenilgi yaşaması ve bunun yönetimini tehdit etmesi halinde caydırıcılık sağlamak için nükleer güç kullanmayı da değerlendirebileceğini” açıklamıştı.

Tayvan’ı kontrolü altına almak için güç kullanabileceğini birçok kez belirten Çin, son dört yılda ada ülkesinin etrafındaki askeri faaliyetlerini artırmış durumda.